Schaalvergroting prijsopdrijver

Beschikbaarheid grond belangrijker dan eigendom

De dominante kracht achter de grondprijsontwikkeling is schaalvergroting. Maar veel agrarische bedrijven zitten aan de grens van hun financiële capaciteit. Als grond kopen niet kan, is pacht een optie. ‘Bedrijven die naast eigendom ook pacht hebben, ontwikkelen zich sneller.’ Dat beweert directeur Eric Somsen van ASR Vermogensbeheer tijdens een seminar donderdag over de grondmarkt van de Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs.

De mobiliteit van landbouwgrond is momenteel laag. Er is weinig handel. Toch is de agrarische grondprijs al enige tijd gestabiliseerd naar een hoog niveau. De gemiddelde hectareprijs ligt boven de 51.000 euro. Daarmee lijkt landbouwgrond immuun voor de crisis, stelt directeur landelijk vastgoed Eric Somsen van ASR Vermogensbeheer tijdens zijn presentatie donderdag in Maarsbergen aan adviseurs van banken, accountantskantoren en landbouworganisaties. 

Boeren kunnen er wakker van liggen; hoe kom ik aan grond en hoe financier ik het? Zeker omdat veel agrarische bedrijven volgens de adviseurs de grens van hun financiële capaciteit hebben bereikt. Niet iedereen kan het zich permitteren het volle eigendom te kopen, maar voor de continuïteit van het bedrijf is grond uitermate belangrijk. Somsen: ‘De helft tot tweederde van bedrijven zit vast in grond. Boeren zijn altijd geneigd grond bij te kopen. Helemaal als het land van de buurman te koop komt, want dat gebeurt volgens het adagium maar een keer in je leven. Voor die grond willen ze zelfs wat meer betalen. Wees je echter bewust van de grote regionale verschillen in grondprijs. De spreiding is enorm; het kan in een landbouwgebiedje uiteenlopen van 20.000 tot 70.000 euro’, weet de ASR-directeur. 

De drive achter die wil voor grondaankoop is schaalvergroting. ‘Boeren kijken altijd hoe ze hun kostprijs verder kunnen verlagen. Akkerbouwers zijn zich daar nog meer van bewust dan veehouders. Dus is schaalvergroting onontkoombaar’, aldus Somsen. Maar areaaluitbreiding hoeft niet altijd via aankoop te gaan en het is ook niet voor iedereen financieel weggelegd. Bovendien kost grond in eigendom meer geld, dan wanneer het niet in eigendom is. Meerdere adviseurs zijn het erover eens dat bedrijven niet beter worden van grondaankoop. ‘Qua kasstroom is grond te duur. Het is goedkoper om het op een andere manier te doen of om te voorkomen dat grond een blok aan het been wordt’, zijn enkele reacties.

Pacht en erfpacht zijn oplossingen die ASR aanbiedt. Somsen: ‘Beschikbaarheid van grond is belangrijker dan eigendom. Ik zie zelfs dat bedrijven die naast eigendom ook pacht hebben, zich sneller ontwikkelen. Het gaat er uiteindelijk om dat je er als boer financieel-technisch voldoende inkomen uit kunt halen. Steeds vaker is er sprake van een combinatie van financieringsvormen. Ook omdat de banken hun hand op de knip houden, meer zekerheden willen en de risico’s en de ondernemer strenger beoordelen.’ 

In de dagelijkse praktijk signaleert ASR door strakke regels een afname van de reguliere pacht, maar een groei van flexibele pacht. De hoeveelheid erfpacht is marginaal. ‘Erg jammer’, vindt Somsen. ‘Erfpacht is een ondergewaardeerde vorm van financiering. Ook bij adviseurs is er nog veel onbekendheid over deze pachtvorm.’
Toch verwacht hij dat er de komende jaren meer belangstelling komt voor pacht. ‘Er wordt voor verpachte grond meer betaald dan voorheen en het is waardevast. In het buitenland is er een grotere scheiding russen grondbezit en exploitatie, die kant gaat het in Nederland ook op.’ 

Hij ziet ook knelpunten. Zo acht hij het pachtstelsel niet houdbaar en maakt hij zich zorgen over de toename van de grijze pacht. ‘Het is niet duurzaam en kent meer risico’s. Ik zie in gebieden waar jarenlang op die wijze verpacht wordt, duidelijk meer bodemvruchtbaarheidsproblemen. Als dat op deze manier doorgaat, gaat het fout. Verder staan bestaande belangen bij reguliere pacht innovatie aan nieuwe grondgebruiksvormen in de weg.’

© DCA MultiMedia. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA MultiMedia.

pachter 21 Juni 2013

Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/artikel/item/10828932/Beschikbaarheid-grond-belangrijker-dan-eigendom]Beschikbaarheid grond belangrijker dan eigendom[/url]

Ben het gedeeltelijk eens met ASR. Pacht is inderdaad goedkoper dan eigendom alleen op het eind van de rit heb je met pacht ook niets voor een warme sanering, dus zal pacht ook altijd veel goedkoper moeten zijn dan eigendom.
Zie om mij heen, bedrijven met eigendom waarop niets word verdiend maar als ze op het einde van hun werkzame leven stoppen, vaak al ver voor hun 65 verjaardag (zonder opvolger)hebben ze een warme sanering en kopen het mooiste huis in het dorp. Grond ooit eens overgenomen van vader voor pakweg 15000 gulden en nu verkopen voor minimaal € 50000 belastingvrij, wie doet je wat.De stoppende pachter heeft op het einde van de rit niets alleen het geld dat hij met werken heeft kunnen verdienen.

berry 21 Juni 2013

@pachter
Dat pacht goedkoper is dan eigendom geldt niet altijd.
18 jaar geleden kocht ik grond. In de eerste jaren was eigendom inderdaad duurder dan reguliere pacht. Door de dalende rente daalden de lasten voor eigendom. In dezelfde periode steeg de pachtprijs. Al vele jaren is bij mij het eigendom veel goedkoper dan de pacht.....

Bastiaan Snoek 22 Juni 2013

De pachten moeten vrijer worden. De bedrijven willen groeien.
En dat mag men niet belemmeren.Met machines kan men grotere oppervlakten gemakkelijker aan en dan worden de kosten lager.

roteregflevoklei 22 Juni 2013

Wat een onzin schaalvergroting als je het op een klein bedrijf niet kan verdienen verdien je het op een vergroot bedrijf helemaal niet zeker als je alles moet financieeren met vreemd vermogen zonder rabo veldleeuwerikrentekorting. Het word dan net een potje 21 tigen als je dan teveel koopt dan eh.

tante rieki 23 Juni 2013

idd pacht WAS op korte termijn goedkoper tegenwoordig verdien je met de huidige pachtprijzen ook al niets meer op de helft van je boerderij , en die pachtprijzen mogen dit jaar dan wel in sommige regioos met 20% dalen volgend jaar gaan ze met 30% omhoog, en aan het einde vd rit kun je als pachter opzouten en heb je nog nx op je oude dag te makken.
klopt flevo egger, als je het op een gemiddeld opp bedrijf niet kan, kan het op een grote ook niet verdienen

Hendrik Jan Bos 24 Juni 2013

Grond is zoals zoveel goederen gewoon onderhevig aan de wet van vraag en aanbod. En meestal is deze markt ook nog behoorlijk transparant, en streekgebonden. Als er meer boeren willen vergroten in een bepaalde omgeving dan er stoppen, stijgt de prijs. Het gaat dus om de verhouding. Momenteel zijn er ook meer bedrijfsopvolgers dan een tijdje terug. Verder zijn potentieel stoppende boeren momenteel geneigd om te gaan verpachten omdat dit meer oplevert dan het geld te verrenten bij de bank. Zodra de rentetarieven gaan stijgen of de winstverwachtingen dalen, of als men verwacht dat de grondprijzen gaan zakken, zal de vraag naar grond afnemen en tegelijk het aanbod toenemen.

laap 4 Juli 2013

Ja degene die destijds grondgekocht hebben zijn er nog,die het niet gedaan hebben niet meer