Binnen de agrarische sectoren vindt een herschikking plaats. Om kostenefficiënt te kunnen werken en om in te spelen op het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid en veranderende regelgeving, hebben agrarische ondernemers weinig keus. Het lastige blijft echter dat zij opereren in een ongelijk speelveld, zo signaleert de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) dinsdag tijdens de presentatie van de marktcijfers 2014.
In 2014 en in de jaren ervoor werden bedrijven toekomstbestendig gemaakt. Daarvoor is volgens Arjan van der Waaij, voorzitter van de Vakgroep Agrarisch en Landelijk Vastgoed, een ingrijpende efficiencyslag noodzakelijk. ‘Vaak is dat gekoppeld aan schaalvergroting, een ander productieproces of andere bedrijfsvoering. Melkveehouders en akkerbouwers kijken vandaag de dag dan ook heel anders naar grond dan tien jaar geleden.’
Deze ontwikkeling leidt tot beweging in de agrarische vastgoedmarkt. Zo hebben melkveebedrijven meer hectares grond nodig voor grotere stallen, om mest uit te rijden en voedsel te verbouwen. In de intensieve veeteelt ziet de NVM de beste overlevingskansen voor moderne, innovatieve ondernemingen. ‘Kleine, min of meer verouderde bedrijven zijn steeds vaker verlieslijdend.’
Een andere verandering is ketenintegratie. Dat gebeurt met name in de intensieve veehouderij. Door grip te krijgen op de totale keten wordt de afzet gereguleerd en kunnen de risico’s in de agrarische sector enigszins beperkt worden. Anderzijds trachten afnemers uit de keten, door agrarische bedrijven aan te kopen, invloed te krijgen op de productie.
Ook kunnen de ammoniakrechten van stoppende bedrijven interessant zijn en een positief effect hebben op de verkoop van varkenshouderijen. Bedrijven die ammoniakruimte te kort komen, kunnen rechten overnemen van stoppende veehouders. Ammoniakrechten worden veelal gekocht om een uitbreiding die reeds heeft plaats gevonden in het kader van de Natuurbeschermingswet ‘zeker te stellen’ voordat de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) in werking treedt. Door recente uitspraken van de Raad van State over saldering in het kader van de Nb-wet-vergunning, alsmede het wel of niet nodig hebben van een Nb-wet vergunning, worden er meer Nb-wet vergunningen aangevraagd. Deze kunnen in geval van uitbreiding vaak alleen maar verleend worden indien ammoniakrechten van elders worden aangekocht. Dit is nu vaak nog mogelijk.
Op termijn echter worden er door Europa en de Nederlandse overheid grenzen aan de groei gesteld en doordat de wetgeving (GLB, Mestwet, Melkveewet) nog onzeker is, bestaat er nog geen veilig investeringsklimaat. Dit belemmert de ontwikkeling in de agrarische vastgoedmarkt, stelt de NVM.
Belemmerend werkt ook het ongelijke speelveld. De Nederlandse agrarische sector opereert wereldwijd op een zeer hoog technisch en efficiëntie niveau. Toch is de kostprijs van het Nederlandse product door de strenge, starre wet- en regelgeving, opgelegd vanuit Den Haag, hoger dan van het buitenlandse product.
Daardoor staat onze concurrentiepositie stevig onder druk. Van der Waaij maakt zich zorgen: ‘Ten aanzien van bijvoorbeeld huisvestingseisen, bestrijdingsmiddelen en medicijngebruik is de concurrentie ten opzichte van buitenlandse bedrijven oneerlijk. Wij pleiten daarom voor een level playing field. De politiek moet daar naar kijken. Het idee dat onze opbrengsten toch hoger liggen is achterhaald. Elders neemt de capaciteit ook toe. ’
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.