De prijs voor flexibele pacht kan worden getoetst aan de gangbare praktijk voor vergelijkbare objecten in plaats van het hanteren van een maximum. Door (prijs)informatievoorziening over de pachtmarkt kan de overheid hierbij een faciliterende rol vervullen. Die aanbeveling doen de onderzoekers van LEI Wageningen UR in hun onderzoek Flexibele pacht en prijstoetsing in economisch perspectief. Daarmee pleit het LEI voor meer markttransparantie.
Tevens raden de onderzoekers Huib Silvis en Martien Voskuilen af om de grondprijs als maatstaf voor de pachtprijs te hanteren. De grondprijs kan immers behoorlijk schommelen onder invloed van de marginale opbrengstwaarde in plaats van de gemiddelde waarde, van de niet-agrarische vraag en van het monetaire beleid/ rentevoet.
Silvis en Voskuilen stellen voor dat er in het akkoord van Spelderholt naast pachtvormen voor langere periode ook een flexibele pachtvorm wordt opgenomen met kortere looptijden. Gezien de omvang van korte liberale pacht en informele (grijze/zwarte) pacht is daar volgens hen duidelijk behoefte aan. Toch genieten langlopende pachtvormen met het oog op bedrijfscontinuïteit en duurzaam grondgebruik de voorkeur.
Ook het voorstel voor indexering op basis van de consumentenprijsindex voor aanpassingen van pachtprijzen van lopende contracten zien de LEI-onderzoekers niet zitten. Deze index heeft geen verbinding met de bedrijfsuitkomsten in de landbouw. Als referentie (of hulpmiddel) bij de indexering achten zij de grondbeloning als een betere indicator.
Verder kan er volgens de onderzoekers wat betreft de overgangsproblematiek van de huidige naar de nieuwe pachtvormen worden volstaan met een bescheiden aanpassing van de huidige regelgeving. Als de wettelijke prijsbeheersing (via het Pachtprijzenbesluit) die nu geldt voor de geliberaliseerde pacht van langer dan zes jaar zou vervallen, dan zou de animo bij verpachters om landbouwgronden voor langere duur ter beschikking te stellen aanmerkelijk kunnen toenemen.
De motivatie om prijsbeheersing toe te passen bij reguliere pacht gaat niet of in veel mindere mate op voor geliberaliseerde pacht van langer dan zes jaar. De pachtprijsbeheersing voor reguliere pacht maakt de belangrijkste wettelijke bepalingen van deze pachtvorm - het continuatierecht en de indeplaatsstelling - effectief. Vanuit dit oogpunt is prijsbeheersing bij geliberaliseerde pacht niet noodzakelijk, aangezien dergelijke wettelijke bepalingen bij deze pachtvorm ontbreken.
Een andere aanbeveling uit het rapport is dat directe maatregelen beter werken om een duurzaam grondgebruik te stimuleren. De in het akkoord van Spelderholt voorgestelde prijstoets van flexibele pacht bevordert een duurzamer grondgebruik niet, omdat de kortlopende pacht er niet door zal afnemen. Duurzaam grondgebruik kan beter via een meer directe weg worden gestimuleerd, zoals via de voorwaarden voor de bedrijfstoeslagen van het Gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Ten slotte concluderen de opstellers dat de voorgestelde prijstoets economisch niet goed te onderbouwen is. Voor flexibele pacht als aanvulling op het bedrijfsareaal kan een hogere prijs worden betaald, omdat de marginale waarde hoger is dan de gemiddelde waarde. Het risico van overheidsfalen bij het bepalen van de korting en de uitvoeringskosten zijn argumenten om de prijsvorming over te laten aan de marktpartijen, zo stellen zij. Flexibele pacht wordt door een prijstoets minder interessant. Deze nodigt niet uit om een pachtvorm voor langere duur te kiezen, maar om uit te wijken naar informele pachtvormen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
