Kan melkproductie niet anders dan dalen?

In grote delen van Europa is de zomervakantie al in volle gang, waar andere plaatsen de zomervakantie naderen. Zo viert de politiek in Brussel de laatste week van juli en de eerste drie weken van augustus zomervakantie. Daarmee begint het rustig te worden, maar niet op de zuivelmarkt. 

Vooral melkveehouders hebben het steeds zwaarder, doordat de melkprijs al relatief lang op een laag punt staat. Met name in Nieuw-Zeeland begint de situatie nijpender te worden en was een positieve uitslag van de Global Dairy Trade (GDT) hard nodig.

Een andere factor die de sector daar tegenwerkt is de dure Nieuw-Zeelandse dollar. Het maakt dat product uit Nieuw-Zeeland nog goedkoper moet zijn dan die van concurrenten om mee te doen op de wereldmarkt. Januari schrijft op de GDT groene cijfers, maar dat is pas over de helft van het nieuwe seizoen. Het maakt dat er steeds meer gepraat wordt over een verlaging van de Fonterramelkprijs volgende maand. 

Door deze ontwikkelingen begint het steeds waarschijnlijker te worden dat meer en meer melkveehouders de schulden zien toenemen en gedwongen moeten stoppen. Daarbij wordt nog uitgegaan van een goed groeiseizoen. 

Het betekent dat met een groeiende zekerheid gezegd kan worden dat Nieuw-Zeeland minder melk gaat produceren. In Europa zijn andere factoren aan het werk en ook daar wijzen alle signalen op minder melk. De Britten nemen hierin het voortouw en schrijven de laatste weken al lagere aanvoeren op. 

Daar bovenop komen de voorstellen van Phil Hogan, eurocommissaris van de landbouw, om minder melk financieel te compenseren. Het kan de nodige liters melk schelen. Niet het volume waarom gevraagd is vanuit diverse landen, er rekening mee houdend dat melkveehouders pas remmen bij een kostendekkende vergoeding, maar in elk geval voldoende om de markt de kans te geven zijn werk te doen. 

Ook voor kleine melkveehouders komt er steun, zoals de plannen nu zijn. Wat overblijft zijn de middelgrote bedrijven, die het in elk geval in Nederland nog zwaarder hebben dan de kleine bedrijven met een lage kostprijs. Ondertussen schrijft Nederland hoge slachtcijfers op, wat een aanwijzing is dat het selecteren vol gas doorgaat. Grote vraag is dan hoeveel vaarzen er aan de andere kant klaarstaan. Op basis van de cijfers van CBS zijn dat er nog ruim voldoende. 

Toch is de rode draad dat ook in Europa de melkproductie op korte termijn gaat dalen. Alleen wellicht niet in het tempo wat de markt hoopt en wat een snel herstel van de melkprijs ondersteunt. 

De hamvraag blijft dan ook of er voldoende ruimte gemaakt kan worden in de opslagen om het eerste kwartaal 2017 zonder kleerscheuren door te komen. De combinatie van Europees beleid en feestdagen maakt dat tot en met half december de melkmarkt weer over een goede ondergrond beschikt.

Dit wordt nog eens onderstreept door de evolutie van de zuivelnoteringen. Boter neemt in zowel Duitsland als in Nederland de leiding. Zo stijgt in Nederland de prijs met 6 euro naar 319 euro per 100 kg. In Duitsland stijgt de prijs naar 3,25 tot 3,40 euro per kg. Het aanbod wordt als zeer krap omschreven. Tegelijk is het een positieve ontwikkeling die het leeghalen van de boteropslagen aanjaagt. 

Ook de Gouda en Edammer folie blijven goed presteren. Het aanbod is krap bij een stijgende prijs. De prijs blijft staan op 2,30 tot 2,50 euro per kg. Ondertussen gaan de onderhandelingen over de kaasprijs door. Voor de volgende maand is het gelukt om de prijs te verhogen en dat is ook de inzet voor de daarop volgende maand.

Volle melkpoeder profiteert nog steeds van de goede binnenlandse vraag. Er bestaat nog wat vraag voor het derde kwartaal en het vierde kwartaal dient zich ook al aan. Hier wordt geprobeerd premies in de wacht te slepen. In Nederland stijgt de prijs naar 209 euro per 100 kg, in Duitsland naar 2.300 tot 2.450 euro per ton. Ook magere melkpoeder kan aansluiten in de prijsverhogingen. In Duitsland doet de prijs 1.700 tot 1.830 euro per ton, in Nederland 175 euro per 100 kg.

Doordat prijzen van magere melkpoeder weer boven interventie noteren neemt waarschijnlijk de belangstelling om product weg te leggen af. Tegelijk is er weer een volume uitgehaald, wat onder de streep inhoudt dat grootste groei achter de rug is. Voor dit fabricaat was de GDT een teleurstelling. Daar zal ruimte voor prijsverhogingen vooral af gaan hangen van het succes van de andere fabricaten.  

Zo ziet het er naar uit dat het vierde kwartaal voor ademruimte op de bedrijfsbalans van melkveehouders gaat zorgen. Of die voor iedereen op tijd komt is maar de vraag, want ook in Nederland nemen de zorgen van melkveehouders toe. Los van het lange wachten op invulling van de fosfaatrechten.     

Meer prijzen