Shutterstock

Nieuws Personeelstekort

Landbouw niet 'sexy' voor Poolse arbeider

18 Juli 2019 - Jeannet Pennings - 15 reacties

Het tekort aan arbeidsmigranten is voelbaar, zeker in de landbouw, de sector met het grootste aandeel werknemers uit Midden- en Oost-Nederland. Grote uitzendbureaus kunnen niet of nauwelijks aan de vraag van boeren voldoen en als we de prognoses mogen geloven wordt dat probleem komende jaren alleen maar groter.

Bij de meeste uitzendbureaus is het momenteel hectisch. De vraag naar tijdelijke arbeidskrachten is in deze tijd van het jaar groot, mede ingegeven door de seizoenswerkzaamheden in de agrarische sector. Het wordt echter steeds lastiger om die vraag in te vullen. Door de sterke economische groei in Oost-Europa zoeken steeds minder Oost-Europeanen werk in West-Europa. Daarnaast gaan de hier reeds gevestigde arbeidsmigranten er sneller voor kiezen om terug te keren. ABN Amro verwacht dat het aantal in Nederland werkzame Oost-Europese arbeidskrachten geleidelijk afneemt.

Die ontwikkeling staat haaks op de sterk groeiende vraag naar arbeidskrachten uit Midden- en Oost-Europa, de zogenaamde MOE-landen. Terwijl het economisch gunstige tijden zijn, krimpt door vergrijzing en ontgroening vanaf 2021 de beroepsbevolking in Nederland. Het aantal arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa dat in Nederland actief is als werknemer lag in 2016 op 371.000, blijkt uit onderzoek van SEO Economisch Onderzoek. Samen vervulden zij 514.000 verschillende banen, wat neerkomt op 4,7% van het totaal aantal beschikbare banen in Nederland. Dat betekent dat bijna 1 op de 20 banen in Nederland werd ingevuld door een MOE-lander.

Minder Poolse krachten
In de agrarische sector is, door de vele seizoensarbeid, de afhankelijkheid van werknemers uit Oost-Europa het grootst. Van de MOE-landers in Nederland werkt 26,4% in de land- en tuinbouw, gevolgd door de uitzendbranche met 20,8% (waar het ook vaak om agrarische werkplekken gaat). Nu de werkgelegenheid en het arbeidsloon in Oost-Europa groeien, en de motivatie van Oost-Europeanen om deze kant op te komen daalt, ontstaan er knelpunten. "Met name in de sectoren landbouw en logistiek", beaamt Simone Nederend van ABU (Algemene Bond Uitzendondernemingen). "We horen van onze leden dat het steeds lastiger wordt om de vraag in te vullen." Met name het aanbod Polen daalt. "Organisaties moeten verder weg op zoek naar arbeidskrachten. Bijvoorbeeld in Italië en Spanje waar veel Roemenen werken."

Arbeidsmigranten gaan niet voor een paar euro vis fileren

Harold van Leeuwen

Harold van Leeuwen van uitzendorganisatie AB Midden Nederland herkent die ontwikkeling. "Wij zijn helemaal ingericht op Polen en omliggende landen als Roemenië, Letland, Slowakije, Slovenië en Litouwen. Dankzij onze 5 recruiters met een goed netwerk groeien we nog steeds, maar het kost wel steeds meer energie. Sommige vacatures zijn lastig in te vullen, aan zowel de boven- als onderkant. Er zijn uitzendbureaus die verder kijken, bijvoorbeeld in Azië. Dan wordt het organisatorisch echter een stuk ingewikkelder, denk aan vergunningen en vliegtickets. Wij zijn van mening dat zo lang we de arbeidsmigranten goed verzorgen, qua huisvesting en salaris, we de vraag dichter bij huis kunnen blijven invullen."

Hogere lonen nodig
Daarvoor moeten volgens Van Leeuwen wel de lonen omhoog. "Arbeidsmigranten kunnen nu kiezen en gaan niet voor een paar euro vis fileren." Problemen ontstaan dan ook met name bij slecht betaald, zwaar en vuil werk. "De agrarische sector is wat dat betreft niet zo sexy. In de tuinbouw en veehouderij zijn werkplekken lastig in te vullen." Huisvesting is bovendien een groot issue. "Neem de fruitsector, waar wij nu zo’n 400 arbeidsmigranten aan het werk hebben. We vragen werkgevers in deze sector actief mee te denken en zelf de huisvesting op het bedrijf te organiseren."

In een eerdere sectorprognose stelt ABN Amro dat de agrarische sector kampt met een krapper wordende arbeidsmarkt. De vacaturegraad (het aantal vacatures per 1.000 banen) in de landbouw is in twee jaar tijd gestegen van 9 naar 20. Steeds meer boeren en tuinders ervaren het tekort aan arbeidskrachten als een belemmering in hun bedrijfsvoering, waardoor groei wordt beperkt. Het tekort aan lager opgeleid personeel is het grootst. Het CBS meldde eerder dit jaar dat er de komende jaren zo’n 50.000 extra arbeidsmigranten nodig zijn om de banen in ons land vervuld te krijgen.

Europese verschuivingen
De grote behoefte aan arbeidsmigranten speelt niet alleen in Nederland. Neem bijvoorbeeld Duitsland dat eveneens te maken heeft met een sterke vergrijzing. Volgens recent onderzoek heeft het land tot 2060 per jaar 260.000 migranten nodig om de gevolgen daarvan op te vangen. Buurland Polen, waar nu veel Oekraïners werken, roept de 'eigen' mensen terug nu de economie in het land aantrekt. In de omliggende landen Oekraïne, Hongarije, Roemenië en Bulgarije kiezen inwoners er vaak voor om over de grens een beter leven op te bouwen met betere lonen, waardoor in deze landen zelf ook weer arbeidstekorten ontstaan. Kortom, ook in Midden- en Oost-Europa zijn arbeidsmigranten nodig.

Brexit positieve impuls
Voor Nederland geldt volgens Nora Neuteboom, Econoom Opkomende Markten van ABN Amro, dat er ook factoren zijn die de druk kunnen verlichten. "Bij een Brexit vertrekken veel Oost-Europeanen uit het Verenigd Koninkrijk die zich mogelijk in Nederland vestigen. Ook kunnen ondernemers waar mogelijk extra investeren in digitalisering en robotisering om het effect van het personeelstekort op lange termijn te verzachten."

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Jeannet Pennings

Jeannet heeft haar roots in de bloembollensector liggen en zij groeide op een agrarisch bedrijf in de kop van Noord-Holland op. Als generalist bericht ze voor Boerenbusiness over alle sectoren. Daarnaast verkent ze de mogelijkheden van sponsored advertising.
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
15 reacties
Flip 18 Juli 2019
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/artikel/10883298/landbouw-niet-sexy-voor-poolse-arbeider]Landbouw niet 'sexy' voor Poolse arbeider[/url]
Dit probleem zie je al van verre aankomen, men stimuleert de jeugd om vooral een HBO opleiding te gaan doen, het gevolg is dat er geen jongeren zijn die het interessant vinden om in de agrarische of bijvoorbeeld bouw sector te gaan werken. Ze willen allemaal manager worden, of ze nu de capaciteit hebben of niet doet er niet toe, het gevolg is dat voor MBO banen inmiddels HBO arbeidskrachten worden gevraagd. Vroeger ging een mavo of lts klant meestal op zijn of haar leeftijd van 19 jaar aan het werk. De 1 werd bakker de ander ging in het productieproces of elders waar je met je handjes moet wapperen aan het werk. Iedereen vond het prima zo, de hele slimme rakkers gingen studeren en gingen uiteindelijk werken op een hoger niveau.

De landbouw wordt van alle kanten gestimuleerd om biologisch te gaan, dit gaat samen met ongelofelijk veel arbeidskrachten wat op termijn een probleem gaat opleveren. De eerste bio boeren ploegen al percelen onder omdat ze geen mensen kunnen vinden voor op de wied-bedden. De wal begint het schip dus te keren daarbij is het punt van teveel bio aanbod al in zicht, afgelopen wortelseizoen werden er vele bio kisten wortelen op de gangbare markt gedumpt.

Om het personeel tekort wat meer lucht te geven denk ik dat de overheid er verstandig aan doet om de biologische landbouw te verbieden. Het is van de zotte dat er zoveel arbeid nodig is voor relatief weinig voedsel, men komt er steeds meer achter dat de bio landbouw voor een groot deel een groene leugen is, de chemische industrie is hard aan het werk om nog betere middelen te maken dan ze altijd al gedaan hebben. Het is beter vol op de nieuwe chemie in te zetten dan terug gaan naar halverwege de vorige eeuw en onkruid met een hak te lijf te gaan. Het is echter meer waarschijnlijk dat er vanuit de linkse hoek geopperd gaat worden om weer met paard en wagen aan de slag te gaan, hierbij wel de aantekening dat het paard maar 2 scheten per dag mag laten in verband met de methaan uitstoot...
Abonnee
roy 19 Juli 2019
Ben het volledig met je eens. Maar vind dat de sector erg gelaten reageert op het wegsaneren van de gangbare sector.
Van alle kanten wordt de al geringe winstgevendheid onder druk gezet.
Bijv gewasbeschermingsmiddelen, arbeid, diesel, nieuwe regelgeving, certificering enz enz
Links heeft een plan wat voor Nederland niet gaat werken. Het is aan de diverse partijen om dat nu eens duidelijk op tafel te gaan leggen en de agrariers zouden de continuiteit van hun bedrijf als eerste speerpunt moeten hebben. Laat u dus horen!
Deskundige 19 Juli 2019
Links is gewoon het failliet van Nederland voor alle bedrijfstakken. Er kunnen geen goedkope huizen meer worden gebouwd vanwege de kostprijs verhogende verduurzaming, garagebedrijven hebben geen werk meer door de electrische auto. enz enz.
Bioboer 19 Juli 2019
Flip,

Bio verbieden, waarom niet gangbaar verbieden? Komop zeg, wat een zinloze kreten. Als er een sector is die staat voor ontwikkeling is het bio wel, met oa GPS techniek en robotisering. Bovendien is de gangbare voedsel markt compleet ziek, en is het verdienmodel voor de boeren compleet weg. Je zegt dat bio relatief weinig voedsel biedt, maar waarom onderbouw je dit niet? Juist door de ontwikkeling in resistente rassen etc wordt dit verschil steeds minder. Als alle miljaren die geinvesteerd worden in de chemie industrie gestoken zouden worden in de ontwikkeling van betere rassen en robotisering dan kom je veel verder. Je bent als boer nu gewoon slaaf van de industrie. Bio is juist begonnen om weer een fatsoenlijk verdienmodel te kunnen krijgen, dat supermarkten het nu oppakken als marketing is dan alleen maar goed, maar bio moet niet dezelfde verziekte kant op gaan als gangbaar, waarbij het gewoon een casino is.

Stop met het zinloos roepen van onzin, zonder enige vorm van nuance. Dat helpt niemand verder.
Bioboer 19 Juli 2019
Flip,

Bovendien geef je aan beter het geld te kunnen investeren in de nieuwe middelen, maar volgens mij ben je dan niet helemaal goed op de hoogte van wat er daar speelt. De chemische keuken is aardig leeg, en zij ontwikkelen juist helemaal niets nieuws meer. Het is oud spul in een nieuw jasje stoppen en het vervolgens verkopen als 'groene middelen', terwijl het niet effectief is. Wederom; boer de dupe. Geloof al die chemiefabrikanten niet, ze staan niet aan jullie zijde. Ze willen geld verdienen en zijn bang om hun verdienmodel kwijt te raken.
Piet 19 Juli 2019
Arme bioboer weet nog niet hoe zijn geliefde resistente gewassen tot stand komen.
Piet 19 Juli 2019
Als ik al die import pooltjes op de knietjes en het wiedbed zie, dan vraag ik me wel af of deze vorm van landbouw een stap vooruit is.
Deze mensen worden voor half jaar geïmporteerd om klote werk te doen voor een mager salaris, auto en onderdak verplicht afnemen van werkgever.
Zag vorige week al een artikel over uitbuiting en slechte werkomstandigheden bij bioboer in Flevoland.
En alle praatgroepjes en ambtenaren maar roepen dat dit de toekomst is.
Ik boer nog paar jaar, ben er wel klaar mee
Flip 19 Juli 2019
De bio landbouw heeft 30 -40% meer oppervlakte nodig dan de gangbare landbouw. De bioboer hoopt dat de boeren in de wijde omtrek vooral gangbaar blijven zodat de ziektedruk bij hem te beheersen blijft. Met Bio landbouw ga je maar 2 miljard van de mensen op de aarde voeden, wat doen we met de rest? Robotisering staat wat onkruidbestrijding betreft nog in de kinderschoenen er is nog een lange weg te gaan, een kennis van mij is hier druk mee. De economische bio boer spuit koper om de aardappels gezond te houden, koper is slecht voor een gewas en bovendien een zwaar metaal. Laat 10 liter leeglopen op een vierkante meter en er groeit 30 jaar niets meer, met bijvoorbeeld Revus is de afbraak na 6 maanden voltooid. De insecten gaan massaal dood bij de bio branders de zo geroemde natuurlijke vijanden worden allemaal om zeep geholpen.

Het verdienmodel bij bio staat op instorten, teveel aanbod en te weinig arbeidskrachten voorradig. Over 50 jaar moeten we als Nederlanders onze excuses gaan maken naar de Oost-Europese werknemers omdat ze door de moderne slavendrijvers van tegenwoordig zo slecht behandeld zijn. Dit was een deel van mijn onderbouwing....
Bioboer 19 Juli 2019
Piet,

Dat er mensen slecht behandeld worden zal best voorkomen, maar dat is niet de regel, eerder de uitzondering. Maar daarom stel ik ook dat robotisering verder moet gaan, en de ontwikkeling van rassen die geschikt zijn om te telen zonder chemie. Met als doel een goed verdienmodel voor de boeren; hoe zie jij een oplossing voor je? Lekker blijven gokken, en afhankelijk zijn van misoogsten elders in de wereld?
Bioboer 19 Juli 2019
Flip, wat klink je ongelovelijk zuur. Je komt aanzetten met een hoop onzin, maar veel nuttige informatie komt er niet uit. Verdienmodel van bio staat op instorten? Dan is de gb markt al heel wat jaren ingestort.
Flip 19 Juli 2019
Beste bioboer,

Welk feit dat ik noem klopt er niet? Kijk de aardappel die niet ziek wordt is de oervorm van de aardappel, helaas is die voor consumptie ongeschikt/dodelijk. Je kunt dichter naar de oorsprong gaan kruisen maar dan ga je ook dichter naar het punt van ongeschikt voor consumptie toe.
De vrees dat er teveel bioboeren bijkomen is bij jou ook aanwezig ( en terecht) , het vraag en aanbod spel zal meer in evenwicht komen en dat wil je niet.



Flip is overigens een van de weinig niet zure collega's van je. Allemaal blind achter de meute aanhobbelen ben ik echter niet van.....
Tieltje 19 Juli 2019
Flip, die is nog dommer dan een kip.
Wat raas je nou toch uit je nek man, blabla. Maakt niet uit wat ik zeg als ik maar aan het woord ben. Als je maar eten voor 2 miljard mensen kunt maken moet je de rest gewoon geen eten geven. Logisch toch. Goed voor het milieu en goed voor je portemonnnennnee want alles wat schaars is wordt duur. Kortom Flip, je kletst maar wat.
Abonnee
info 20 Juli 2019
Mooi te zien de verschillende inzichten die ondernemers ten toon spreiden , wel komt naar voren dat zowel bio als reguliere landbouw een toekomst zal hebben want er zullen altijd gezinnen met een kleine en een grote beurs blijven welke door ons worden gevoed. Het is wel jammer dat Ned. steeds meer mensen een huis moet geven en dat dit ten koste gaat van ons grond areaal , dat betekend dat er op steeds minder ha meer moet worden geproduceerd voor de eigen bevolking die dan ook nog eisen stelt aan zijn omgeving zoals voldoende groen om hem heen wat ook weer grond kost . We zullen op een moment terecht komen dat we ons voedsel uit het buitenland in de schappen hebben liggen waarvan de productie niet inzichtelijk hebben , het voedsel wat hier wordt geproduceerd voldoet aan zeer hoge veiligheids criteria, die garantie heb je zeker niet van zuidamericaanse herkomst producten bv. bananen die niet zijn bespoten bestaan niet maar onbespoten groenten kunnen we gelukkig van Ned. grond wel kopen.
tank 20 Juli 2019
Over 15 jaar kunnen we met camera's, sensoren, grondmonsters en resistete rassen. misschien wel 50% minder gbm en kunstmest boeren. En er komen beter gbm middelen ze zijn er al, alleen het kost veel tijd en geld om ze toe te laten.
vteme 21 Juli 2019
Links is gewoon het failliet van Nederland voor alle bedrijfstakken. Er kunnen geen goedkope huizen meer worden gebouwd vanwege de kostprijs verhogende verduurzaming, garagebedrijven hebben geen werk meer door de electrische auto.
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden