Column Albert Voet
Bemiddelen effectiever dan bezwaar maken.
Ook in de agrarische sector wordt steeds vaker gebruik gemaakt van business mediation. Dit is verklaarbaar, omdat die aanpak vaak effectiever en efficiënter is. Dat leg ik uit.
Het is verklaarbaar dat er in het verleden patronen zijn ontstaan om knelpunten volgens een juridische aanpak op te lossen. In een beslissing of besluit van de overheid wordt een uitnodiging opgenomen om schriftelijk bezwaar te maken als u er niet mee eens bent. Ook in bijvoorbeeld VOF-aktes, maatschapsaktes of andere juridische overeenkomsten wordt vaak opgenomen dat bij eventuele geschillen een uitspraak van de rechter wordt gevraagd. Op zich verklaarbaar als die overeenkomsten door juristen opgemaakt worden. Het hebben van een rechtsbijstandverzekering heeft ook gevolgen voor een juridische aanpak.
Als alternatieven om tot een oplossing van een conflict worden overwogen, is het wel belangrijk om het juridisch kader te kennen. Het behouden van mogelijkheden om bezwaar te maken, moeten natuurlijk scherp in de gaten gehouden worden. Immers, als een andere aanpak om tot een oplossing niet lukt, moet mogelijk een rechter een uitspraak doen. Ervaring leert dat er dan vaak sprake is van ’twee verliezers.’
Een rechter is bovenpartijdig en velt uiteindelijk een oordeel welke partij in het verleden ’het meest schuldig is’. Als twee partij over een oplossing onderhandelen, kijken zij niet alleen naar het verleden. Zij hebben vooral aandacht op welke manier de zaak het best toekomstgericht kan worden opgelost. Zij houden rekening met de gemeenschappelijke belangen in de toekomst.
Volgens de methode van bemiddeling c.q. onderhandelingen kan meer rekening gehouden worden met ieders belang, omdat partijen zélf de agenda bepalen. Dit is afwijkend van een casus die bij de rechter wordt voorgelegd, waarbij bijvoorbeeld een financiële claim neergelegd wordt. Een derde onafhankelijk en neutrale partij kan bij het overleg een zinvolle bijdrage leveren door sturing te geven in het onderhandelingsproces. Blinde vlekken worden beperkt en de focus wordt op de toekomst gericht.
Voorbeeld uit de praktijk: Onlangs ben ik betrokken bij een situatie waarbij een ondernemer jarenlang een ’juridische aanpak’ hanteerde bij een overheidsinstelling. Zijn bedrijfsvoering werd bemoeilijkt, omdat het waterbeheer door derden niet goed werd uitgevoerd. Bij nieuwe overheidsinitiatieven zat er een patroon in van bezwaar maken. De ambtenaren moesten in dit patroon mee en zij zorgden ervoor dat zij voldeden aan de wetgeving, oftewel er werd meer naar de wetgeving gekeken dan naar de praktijk. De juridische aanpak was voor zowel de bezwaarmaker als voor de overheid niet effectief en efficiënt. Voor beide partijen vroeg het veel tijd en de ondernemer ergerde zich mateloos aan langdurige procedures, terwijl het probleem in het veld nog steeds niet werd opgelost.
Een aanpak, waarbij partijen op basis van gemeenschappelijk belang overleg met elkaar voeren, levert meer rendement op. De locale kennis van de ondernemer wordt op deze manier beter ingezet en problemen worden voorkomen. Iedere partij kan zijn tijd op deze manier ook beter inzetten, wat de arbeidsvreugde en het arbeidsrendement verhoogt. Om te voorkomen dat de mogelijke bezwaarmaker zijn rechten verspeelt, kan in onderling overleg gekozen worden om een twee sporen beleid te volgen. Belangrijk hierin is dat de intentie er daadwerkelijk is om in onderling overleg het vraagstuk op te lossen. Als tussentijdse oplossingen worden gevonden, kunnen bezwaren immers worden ingetrokken.
In dit voorbeeld zijn beide partijen ervan overtuigd dat deze aanpak tot een structureel succes leidt, maar onderkennen ook dat het los komen van een vast patroon een hele uitdaging is en dat daarin het vertrouwen moet groeien. Een derde neutrale en onafhankelijke partij kan een zinvolle bijdrage leveren om patronen te doorbreken.
Albert Voet
Managementadvies en mediation
contactpersoon van De Bemiddelingsbalie
Albert Voet
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.