Column Alfred Jansen
Hoge agrarische grondprijs voor groot deel te verklaren
Wij kennen de grondprijs in Nederland, maar hoe staat die in verhouding tot de grondprijs in de andere landen in Noordwest-Europa? In deze tijd waarin de landsgrenzen vervagen en de EU steeds belangrijker wordt, goed om te weten. De prijs van landbouwgrond is in Noordwest-Europa de afgelopen vijf jaar sterk gestegen en lijkt nu te stabiliseren. In het Verenigd Koninkrijk en Duitsland heeft de grondprijs een mooie rally achter de rug, terwijl de grondprijs in Denemarken juist sterk is gedaald. Hoe verhoudt zich dat tot de grondprijs in Nederland?
In het Verenigd Koninkrijk steeg de grondprijs met bijna 50 procent in de periode van 2008 tot en met 2012. Nu wordt daar gemiddeld 22.500 euro per hectare betaald. De grondprijs is flink gestegen, ondanks twee matige groeiseizoenen met veel regen. In met name Engeland zijn investeerders actief. Grond in het Verenigd Koninkrijk is goedkoper dan in Nederland, omdat de kwaliteit gemiddeld minder is en het land geen mestproblematiek kent. Ook is de gemiddelde perceelsgrootte veel groter, wat in mijn ogen ook een drukkend effect heeft op de gemiddelde prijs. Er zijn nu eenmaal minder gegadigden voor percelen van 50 hectare dan voor percelen van 5 hectare.
In het voormalige West-Duitsland steeg de grondprijs met bijna 30 procent in de periode 2008 tot en met 2012. De gemiddelde grondprijs zit nu rond de 21.500 euro per hectare. De variatie in de prijs is enorm. In de regio rond Munster en Osnabruck worden Nederlandse prijzen betaald, mede door mestregelgeving en biogasinstallaties. Bovendien is de grond van goede kwaliteit. In bergachtige streken als Rijnland Palts wordt gemiddeld amper 10.000 euro per hectare betaald. Dit komt ook door de slechtere kwaliteit van de grond. Ik laat hier voormalig Oost-Duitsland buiten beschouwing, want op deze grondmarkt zijn vooral krachten van een opkomende markt aanwezig.
In Nederland steeg de grondprijs met ongeveer 30 procent in de periode 2008 tot en met 2012, de gemiddelde grondprijs ligt nu zelfs boven de 50.000 euro per hectare. Nederland kent grond van goede kwaliteit en kent de druk van natuur en milieu. De aanstaande afschaffing van het melk- en bietenquotum resulteert in een extra druk op de grondmarkt. Binnen Nederland daalt de variatie in de grondprijs, doordat meer agrarische ondernemers naar het noorden verhuizen. In het noorden stijgt hierdoor de grondprijs, terwijl de druk op de grondmarkt op de plek waar zij vandaan komen daalt. Met als gevolg dat de variatie in de grondprijs daalt.
De grondprijs in Nederland is ruim het dubbele van de grondprijs in het Verenigd Koninkrijk en voormalig West -Duitsland, toch is die meerprijs voor een groot deel te verklaren. De vrije markt doet ook hier zijn werk. Nederland heeft betere grond, betere productieomstandigheden, betere landbouw infrastructuur en kent druk van infrastructuur, milieu en natuur. Nederland is dicht bevolkt.
Nu zult u zeggen, hoe staat dit verhaal in relatie tot de grondprijs in Denemarken? Denemarken was jarenlang het emigratieland vanwege nationale regels die het eenvoudiger en goedkoper maakten om daar een bedrijf over te nemen. Bovendien waren alle ingrediënten aanwezig om snel en hard te groeien. Maar toen de grondprijs steeg naar 47.000 euro per hectare was Denemarken geen interessant land meer om een bedrijf over te nemen. Dus de vraag naar bedrijven stagneerde, de grondprijs daalde, banken trokken (mede door de crisis en dalende marges) aan de rem, met als gevolg dat de grondprijs nog verder daalde.
De grondprijs is nu ongeveer 23.000 euro per hectare, iets boven het niveau in het Verenigd Koninkrijk en voormalig West-Duitsland. Op dit prijsniveau zie je dat de interesse voor Denemarken weer toeneemt. Ik verwacht niet dat we ‘Deense toestanden’ in Nederland krijgen, daarvoor is de grondbehoefte te groot.
Alfred Jansen
Directeur en rentmeester De Mediaan
Alfred Jansen
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
