Opschieten met één landelijke notering aardappelen

Als het om de beursnoteringen gaat, is de logica op de aardappelmarkt de laatste tijd ver te zoeken. Al zo’n twee jaar hanteren de regionale beurzen van LNCN in Emmeloord en Beurs Goes verschillende methoden van noteren van fritesgeschikte aardappelen.

Door het gebrek aan eenduidigheid in het noteren, boet de collectieve waarde van de beursnoteringen voor aardappeltelers duidelijk aan impact en autoriteit in. Want welke notering is nu echt representatief voor de markt op dat moment?

Het weglopen van de industrie en handel van de noteringstafel in Goes, zo’n anderhalf jaar geleden, heeft de waarde van de zuidelijke aardappelnotering zeker gedevalueerd. Zo wordt de telersnotering, want dat is het nu, niet meer gebruikt voor het samenstellen van de cash settlement van de EEX. Daarvoor is een gewogen notering met invloed van de handel en industrie vereist.

Watze van der Zee, de voorzitter van Beurs Goes, erkent in een video van de ZLTO dat de waarde van Goes in de termijnmarkt in deze tijd op een laag pitje staat. Maar hij vult aan dat de beurs probeert daar weer zo veel mogelijk invloed op te gaan uitoefenen. Van der Zee wil dat Goes daar internationaal weer een rol in speelt, zo zegt hij. Klinken in deze woorden dan toch een opening om tot zaken te komen met Emmeloord en gezamenlijk op te trekken?

De Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) en BrancheOrganisatie (BO) Akkerbouw zien het liefst dat er één landelijke notering komt. Maar dat is op dit moment nog een stap te ver. Eerst moeten de beurzen het samen eens worden over een vergelijkbare manier van noteren. Een moeilijke dobber blijkbaar, want na meerdere overleggen tussen de besturen van Goes en Emmeloord komt de witte rook nog steeds niet uit de schoorsteen. Wat de hete hangijzers precies zijn, is niet duidelijk.

Alles wat er in de media over de gesprekken verschijnt kan het proces verstoren, zo is mij toevertrouwt. Misschien mankeert er iets aan het vertrouwen of heeft het te maken met een hang naar de regio, wat door met name Goes nogal wordt geventileerd. Ook in de bewuste video met Van der Zee wordt het belang van de regio meermalen onderstreept.

Tot die tijd stellen enkel de aardappeltelers de notering van Goes vast. Die proberen zij, zo zeggen zij in de video althans, zo hoog mogelijk te maken. In ieder geval groeit de druk om overeenstemming te bereiken. Zeker omdat het nieuwe seizoen nabij is en er nu definitief een einde lijkt gekomen (of toch niet, want de prijzen worden de eerste week april nog steeds bijgewerkt) aan Agriprins. Het aangekondigde stoppen van Agriprins is een stille dood, want ophef erover bleef uit.

Blijkbaar halen de telers hun schouders erover op. Nu begon het prijssysteem in 2012 al zonder steun van de handel en kreeg het ook onder andere partijen in de keten, waaronder VTA en de NAV, niet de handen op elkaar. De Belgische variant Pommak kent trouwens ook weinig draagvlak, dus kennelijk hebben telers te weinig vertrouwen in het waarheidsgehalte van de inbreng. Uiteindelijk bracht de fritesindustrie de transacties bij Agriprins in. De VTA-lijst functioneert naar eigen zeggen van de vereniging wel goed.

Als de waarde van de noteringen eroderen, dan roept het de vraag op waarom de urgentie tot samenwerken bij de betrokken partijen niet hoger is. Waarom is samenwerken zo’n heikel onderwerp? Waarom leidt het tot zoveel spanning? Wat precies maakt het zo moeilijk? Kan de inbreng van Agriprins worden geïntegreerd met andere noteringen en/of overzichten?

Tijd om voor aanvang van het handelsseizoen van oogst 2016 met oplossingen te komen. De huidige stand still met zijn versnippering is niet in het belang van de aardappelteler. Zeker niet nu de markt kleiner wordt en de aardappelverwerkende industrie weer slagen maakt in de verwerkingscapaciteit en een voorkeur heeft tot contracteren. Daarom is het zaak om over de eigen belangen heen te stappen en toe te werken naar één landelijke beursnotering voor fritesgeschikte aardappelen. En die ambitie mogen de betrokkenen ook best eens publiekelijk uitspreken.

Clarisse van der Woude

Expert akkerbouw boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.