Column van Cor Pierik:
Hoe sterk is de boerin?
21 Oktober 2010 - Cor Pierik
Op de CRV-vrouwendag mocht ik onlangs een inleiding verzorgen over de rol van de boerin op de boerderij. Het was buitengewoon boeiend om de CBS-cijfers over boerinnen in de laatste decennia te bestuderen. Natuurlijk kom je al snel tot enkele voor de handliggende conclusies.
Zo speelt de boerin al decennia lang een belangrijke rol op de boerderij. Ook werkt de boerin op veehouderijbedrijven beduidend vaker mee op het bedrijf dan bij tuinbouwbedrijven. Toch is de rol van de boerin stevig aan het veranderen. ‘Ze komt meer in haar kracht’, hoor ik een coach roepen.
De boerin is steeds vaker verantwoordelijk voor haar eigen bedijfsonderdeel. Zo zijn er inmiddels duizenden boerinnen die een verbredingstak runnen op de boerderij. Dit gaat veel verder dan het maken van kaas en het verkopen of verwerken van landbouwproducten. De laatste jaren zijn honderden boerinnen begonnen met een zorgtak, exploiteren een vergaderruimte, verzorgen excursies of ze exploiteren een accommodatie voor toeristen.
Dit is slechts een greep uit talloze populaire verbredingsactiviteiten. Wat opvalt, is dat een boerin steeds vaker dicht bij haar competenties blijft. Ze kiest daardoor ook uit een veel breder scala van mogelijkheden. Dit zijn niet altijd bezigheden op de boerderij. Steeds vaker kiest de boerin ook voor een (bij)baan buiten de boerderij.
Verder blijkt uit de CBS-cijfers dat de toekomstige boerinnen hoger zijn opgeleid dan de toekomstige boeren. Het gaat bij deze boerinnen weliswaar vaker om een niet-agrarische opleiding (bijvoorbeeld verpleging, pabo, etc) , maar ze kunnen dit hogere opleidingsniveau als boerin vaak prima gebruiken.
Wellicht is mede hierdoor de zorgboerderij en de kinderopvang een serieuze optie geworden op boerderijen. Nog belangrijker is natuurlijk dat deze boerinnen hebben geleerd over muren heen te kijken. Het werk van de boerin is niet klaar als de werkzaamheden zijn afgerond. Ze is ook ambassadeur, promotor en visitiekaartje van het boerenbedrijf. En feitelijk ook voor de hele sector.
Verrassende conclusie is verder dat er op 1.500 landbouwbedrijven alleen maar boerinnen werken. Het gaat hier voor een belangrijk deel om kleine boerderijen, maar er zitten ook 46 melkveebedrijven bij. Op 4 van deze melkveebedrijven melkt de boerin zelfs meer dan 100 melkkoeien. Ook telt het CBS nog eens 12 melkveebedrijven waar de boerin helemaal alleen verantwoordelijk is voor het wel en wee van 60 tot 100 melkkoeien. De verhalen achter deze kille cijfers zijn genoeg voer voor dikke boeken.
Zo zijn er boerinnen die ongewild de boerderij en het gezin alleen moeten runnen. Ze hebben zowel fysiek als mentaal een zwaar bestaan. Op de CRV-vrouwendag waren ze er. Goed om ook eens van deze boerinnen te horen hoe het gaat op een boerderij zonder boer.
De boerinnen (ook als ze wel een mannelijk partner naast zich hebben staan) worden nog wel eens voorbij gelopen door een veehandelaar, accountmanger, boekhouder, vertegenwoordiger, ambtenaar of aannemer. Dit zegt doorgaans veel meer over deze lieden dan over de boerin. De boerinnen worden steeds sterker, zijn steeds hoger opgeleid, steeds meer onderneemster en steeds belangrijker voor het boerenleven op de plattelandsonderneming.
Cor Pierik
Cor Pierik is woordvoerder bij het Centraal Bureau voor de Statiek (CBS). Hij schrijft met name blogs over actuele feiten en ontwikkelingen in de agrarische sector. Ook is Pierik regelmatig te zien in de rubriek 'BB Feiten'.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
