'Gebrek landbouwkennis in EU-parlement is pijnlijk'

Ik was donderdag 2 mei aanwezig bij het Europese landbouwverkiezingsdebat in Marum, georganiseerd voor de 3 noordelijke provincies. Er waren ongeveer 130 aanwezigen in de zaal. Of dit veel is, laat ik in het midden. De organisatie was in elk geval tevreden, en door de grootte van de zaal leek deze mooi gevuld.

Er deden maar liefst 7 partijen aan het debat mee. Buiten stond Jan Huitema (VVD), zoals altijd goed gemutst en in overall, iedereen al op te wachten. Naast Annie Schreijer (CDA), deden er voor mij ook veel nieuwe gezichten aan het debat mee. Zelfs een onbekende partij: Volt. Een partij die staat voor een daadkrachtiger, democratischer en transparanter Europa.

Het zijn mooie worden, maar de vraag is wat ze inhouden en wat het voor de landbouw gaat betekenen. Het is een feit dat de Europarlementariërs voorstellen van de landbouwcommissaris weg kunnen stemmen, zoals te zien bij het verbod op neonicotinoïden: Eurocommissaris Phil Hogan was namelijk tegen een verbod. Daarnaast worden Europarlementariërs sterk beïnvloed door lobbyisten. Dat is ook de reden dat zij uiteindelijk voor een verbod op de pulsvisserij stemden.

Gebrek aan landbouwkennis
De 7 stellingen die behandeld werden, gingen over de toekomst van de landbouw, het klimaat, de diverse maatschappelijke diensten, de markt en het mestbeleid. Het gebrek aan kennis en ervaring over de landbouw werd bij veel deelnemers echter pijnlijk duidelijk. Partijen als GroenLinks, D66, SP, willen allemaal dat de landbouw een sterke en duurzame sector blijft met voldoende marge. Wie wil dat niet? Daarvoor moet de veestapel volgens hen drastisch naar beneden en moet meer op regionale schaal geproduceerd worden. Ook mag er geen soja uit overzeese gebieden geïmporteerd worden.

Bij een opmerking vanuit de zaal of het bij Jeroni Vergeer (GroenLinks) bekend was dat de veestapel sinds de jaren '60 al drastisch gekrompen is, was lichtelijke verbazing af te lezen. Dit werd door Huitema makkelijk gepareerd door te zeggen dat de veehouderijsector in Nederland juist het meest CO₂-efficiënt is. In andere woorden: we moeten juist meer dieren in Nederland houden. Anders worden ze toch wel in het buitenland met een grotere CO₂-voetafdruk gehouden.

Angstvallige stilte
Het stoort mij in dergelijke debatten dat velen er veel te makkelijk vanuit gaan dat de landbouwsector zichzelf maar moet veranderen en hiervoor ook zelf verantwoordelijk is. Op de vraag: hoe dan?, blijft het angstvallig stil. Ze vergeten dat de primaire sector in de keten moet leveren wat er gevraagd wordt, en tegen de beste kwaliteit. De Nederlandse landbouw is hier als beste toe in staat, met als gevolg overaanbod en krappe marges. De echte marges komen terecht bij de retail.

De landbouwsector heeft behoefte aan goede marktprijzen en een eerlijk Europees speelveld. Dat betekent dus geen uitruil van landbouwbelangen in handelsverdragen. Alleen dan kun je extra eisen stellen. Zo lang dat er niet is, zullen we altijd in hetzelfde cirkeltje blijven discussiëren: daarin wil de landbouw misschien wel veranderen, maar is het daar niet toe in staat.

Ik zou dan ook graag zien dat nieuwe vertegenwoordigers in het Europese parlement zich deze kennis eigen maken en zich verder inzetten voor een sterkere positie van de sector in de keten.

Doeko van 't Westeinde

Doeko van 't Westeinde is akkerbouwer in Noordoost-Groningen. Hij is oud-bestuurder van het dagelijkse bestuur van het NAJK. Hij was daar portefeuillehouder Akkerbouw.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.