Iran wil euro's voor zijn olie, geen dollars

Wel of niet levensvatbaar, ongewenst bij velen in alle deelnemende landen, al jaren kunstmatig en tegen een hoge en oplopende prijs, in leven gehouden…. het zijn zomaar enkele omschrijvingen voor de euro. De afgelopen jaren kreeg de munt eigenlijk bijna nooit iets positiefs over zichzelf te horen.

Aan die reeks van alleen maar slecht nieuws is een paar dagen geleden in ieder geval voor eventjes een einde gekomen. Dat goede bericht voor en over de euro komt wel van ver, vanuit de Iraanse hoofdstad Teheran om precies te zijn.

Wat is het geval? Zoals ik meermaals geschreven heb, is er onlangs een belangrijke factor bijgekomen die de olieprijs voorlopig laag zal houden en zelfs verder omlaag kan drukken. Ik heb het dan over het feit dat Iran en het Westen eindelijk een akkoord hebben bereikt over het Iraanse nucleaire programma. Dat akkoord maakte de weg vrij voor het afschaffen van sancties tegen Iran die jarenlang van kracht waren.

Een van die sancties was de uitsluiting van Iran van de wereldmarkt voor olie. Aangezien Iran een belangrijke olieproducent is en nu dus veel extra vaten olie op die markt komen, neemt het aanbod behoorlijk toe terwijl de vraag juist in de hoek zit waar harde klappen vallen. Om aan te geven waar we het over hebben: onlangs zei de Iraanse minister voor Oliezaken dat sinds het einde van sancties tegen Teheran, Iran alleen al aan Europese landen 300.000 vaten olie per dag heeft verkocht. De komende tijd wordt dat verder opgevoerd.

Wat heeft dat met de euro te maken en waar is dan het positieve nieuws voor de munt te vinden? Normaal gesproken wordt olie op de wereldmarkt afgerekend in dollars. Dat is al heel lang het geval, vandaar de dominante rol van de dollar in de wereldeconomie. Als Iran dus zijn olie verkoopt aan Nederland, India of China om enkele klanten te noemen, dan worden er dollars overgemaakt vanuit de polder of de Aziatische grootmachten aan Teheran.

Iran heeft nu echter aangegeven euro te willen hebben voor zijn zwarte goud. In alle nieuwe contracten staat een clausule dat de koper zijn Iraanse olie in euro moet afrekenen. En dat geldt niet alleen voor nieuwe contracten.

Iran krijgt nog veel geld van enkele landen voor olieleveringen uit het verleden die echter nog niet betaald zijn. Zo moet India nog 6 miljard dollar betalen aan Teheran. In totaal krijgt Iran van andere landen nog tientallen miljarden dollars. Of beter…. Tientallen miljarden euro, want ook díe rekeningen wil Iran graag in euro afwikkelen, meldt het Iraanse persbureau op basis van gesprekken met een functionaris in Teheran die erover gaat.

Dit is niet zonder reden; Iran en de VS zijn al een lange tijd vijanden en Iran wil maar wat graag zijn afhankelijkheid van dollars verminderen. Al in 2007 probeerde het land andere olieproducerende landen verenigd in OPEC zo ver te krijgen dat ze allemaal de dollar laten vallen, omdat de dollar, volgens de Iraanse President in die tijd ‘een waardeloos stuk papier is’.

De andere OPEC-landen voelden niets voor het Iraanse voorstel (een populaire samenzweringstheorie is dan ook dat de VS Iran aangepakt hebben en sancties hebben ingesteld als straf voor deze pogingen van Iran de dollar van de troon van de wereldeconomie te stoten). Tijdens de periode van sancties handelde Iran met andere landen en bij die handel waarbij ook vaak de euro werd gebruikt voor afrekening.

Het Iraanse besluit dollars te weigeren voor zijn olie en euro te eisen, is dus vooral politiek van aard. Maar politiek of niet, het geval zal wel zijn dat de vraag naar euro gaat stijgen op de valutamarkt. Immers, die het Iraanse olie wil kopen moet nu wel met eurobiljetten aankomen.

Deze extra vraag – en tegelijkertijd extra aanbod van dollars omdat veel landen hun deviezenreserves in dollars hebben en dus dollars zullen verkopen om aan euro te komen – kan de komende tijd een dalende beweging van EUR/USD temperen of zelfs EUR/USD extra opwaartse druk meegeven.

Vergeet niet, we hebben het over tientallen miljarden euro die landen buiten de eurozone nu nodig zullen hebben. Dat op zijn beurt kan van invloed zijn op het monetaire beleid van de ECB dit jaar. Met een sterkere euro neemt de kans bijvoorbeeld toe dat de centrale bank meer geld zal drukken, met alle gevolgen van dien voor de rentes van alle looptijden in de eurozone.

Edin Mujagic

Edin Mujagic is macro-econoom en hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ECB en Fed. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.