Column Erik Marcus
Goed pensioen ook het belang van bedrijfsopvolger
Het nieuws van het afgelopen najaar is deels beheerst door de pensioenproblematiek. Het kabinet had plannen om de pensioenen aan te passen. Het moest allemaal iets soberder en ook moest er rekening mee worden gehouden dat wij allemaal langer moeten doorwerken en dat we ouder worden. De Eerste Kamer, waarin het kabinet geen meerderheid heeft, kon zich echter niet vinden in die plannen en zorgde er bijna voor dat het kabinet was gevallen. Zover kwam het echter niet. Het kabinet kreeg de mogelijkheid om haar huiswerk opnieuw te doen.
Al deze aandacht voor het pensioen doet de vraag rijzen hoe het met de pensioenvoorziening van de ondernemers in de agrarische sector is gesteld. Agrarische ondernemers zijn zelfstandige ondernemers. Zij hebben geen baas die, ter aanvulling op de AOW, zorg draagt voor hun pensioen. Zij moeten daar zelf voor zorg dragen.
Nog (te) vaak wordt door de agrarische ondernemer gedacht dat het bedrijf, oftewel de waarde van het bedrijf daar voor zorgt. Natuurlijk doet het bedrijf dat in een aantal situaties ook, maar dit is lang niet altijd het geval. Bij de bedrijfsoverdracht aan de opvolger is de koopsom die wordt ontvangen veel lager dan de waarde van het bedrijf. Van het ontvangen bedrag gaat dan ook nog de schenking aan de andere kinderen af, omdat die ook niets tekort mogen komen.
Een ondernemer ontvangt helemaal niets wanneer het bedrijf failliet gaat, wanneer het bedrijf of de bedrijfslocatie onverkoopbaar blijkt te zijn of wanneer de schuld die op het bedrijf zit hoger is dan de verkoopopbrengst.
Daar komt nog bij dat we op steeds latere leeftijd AOW gaan ontvangen en ook nog eens langer leven. Twee elementen die maken dat er voor een extra aantal jaren een bepaald inkomen aanwezig moet zijn. Brengt dit dan weer met zich mee dat vader langer op het bedrijf werkzaam wil of moet zijn of dat hij een hoger bedrag van de bedrijfsopvolger moet gaan ontvangen? Wat heeft dit alles voor een invloed op de bedrijfsvoering of zelfs op de bereidheid van de bedrijfsopvolger om het bedrijf over te nemen? Allemaal vragen waar op dit moment moeilijk een antwoord is te geven.
De vraag die ik hier ook neerleg is of de ouders niet de verantwoordelijkheid richting de bedrijfsopvolgers (en de overige kinderen) hebben om zelf te zorgen voor de aanwezigheid van een pensioenvoorziening. Onder meer door gebruik te maken van de mogelijkheden die in de belastingwet zijn opgenomen. Bekende vormen daarvan zijn de oudedagsreserve (een aftrekpost op de winst met als voordeel dat het geld in het bedrijf mag blijven zitten, maar met als nadeel dat er feitelijk nog niets is geregeld), de lijfrente (een aftrekbare premiestorting bij een levensverzekeringsmaatschappij die in de toekomst uitkeringen gaat doen die belast zijn) en het banksparen (het doen van een aftrekbare stortingen van geld op een geblokkeerde spaarrekening bij de bank).
Uit een onderzoek van het ministerie van Financiën dat begin dit jaar is gepubliceerd, is echter naar voren gekomen dat ondernemers zich maar in beperkte mate bezig houden met hun pensioen en dus de aangeboden wettelijke mogelijkheden niet, dan wel slechts in beperkte mate, benutten. In het rapport is onderzocht waarom dat is en - belangrijker - ook bekeken welke mogelijkheden er zijn om ondernemers te stimuleren wel iets aan hun pensioen te doen.
Het lijkt mij zeker de moeite waarde voor agrarische ondernemers om over het volgende eens na te denken en dit mee te nemen in hun gesprekken met hun adviseur. De staatssecretarissen van Financiën en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben in een brief van 18 december 2013 aan de Tweede Kamer de mogelijkheid genoemd van de invoering van een zogenoemde vrijwillige collectieve pensioenregeling, uit te voeren door een beleggingsinstelling.
Een pensioenregeling die net als bij werknemers in loondienst is gebaseerd op collectiviteit en niet op individualiteit. Deze optie staat nog in de kinderschoenen en de details zijn nog niet uitgewerkt, maar houdt u de ontwikkeling in 2014 eens in de gaten.
mr. Erik Marcus
Eigenaar Remie Fiscaal Juridisch Adviesbureau LLP
Erik Marcus
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.