Melk staat melkveehouder tot aan de lippen

We verzuipen in onze melk. Alleen al in Nederland hebben we een voorraad van 5 miljoen ton aan vloeibare melk. Veel te veel in verhouding tot de vraag. Geen wonder dat deze disbalans voor de melkveehouder heeft geleid tot een ‘verlieslijdende’ prijs van rond de 30 euro of (veel) minder per 100 kg. En dus gaan we op de barricaden. In Nederland, in België. Want dat helpt. Dat hebben de Fransen bewezen. Die hebben met hun protesten een prijs van 40 euro afgedwongen.

Maar wij zijn de Fransen niet. In landbouwland Frankrijk draait een groot gedeelte van de economie  om de agrarische sector. Als het Franse boeren even niet zint, gooien ze de boel plat. Dat zit in hun cultuur. Heel anders dan bij ons. Overigens is een land als Nederland natuurlijk sowieso niet te vergelijken met een land als Frankrijk.

Met geen enkel land trouwens. Daarvoor zijn alleen al de verschillen in beschikbaar land voor voederwinning en mestafzet simpelweg te groot. Maar ook in het aantal aanwezige stalplaatsen, de hoeveelheid en kwaliteit van arbeid en het contract met de zuivelverwerker, in niets is het ene land te vergelijken met het andere. En dus ook niet wat betreft een eventuele uniforme break-even prijs.

Dat neemt niet weg dat we wel degelijk ons voordeel kunnen doen met de Franse protestacties. Maar, dan moeten we wel samen met de Fransen optrekken. En met de Belgen en andere Europeanen. Via een overkoepelend orgaan bijvoorbeeld. Want, hoe divers onze landen ook zijn, met een gezamenlijk protest staan we sterker dan wanneer we zo versnipperd van ons laten horen als nu.

Het European Milk Board (EMB) lijkt daarvoor de aangewezen instantie. Het EMB vertegenwoordigt zo’n 100.000 melkproducenten uit 15 Europese landen in hun streven naar een toekomstgerichte, duurzame melkproductie in heel Europa die boeren in staat stelt een fatsoenlijke boterham te verdienen met hun werk. Daar hoort een prijs per liter melk bij die ten minste de gemiddelde productiekosten dekt.

OK, samen op de barricaden dus. In heel Europa. Onder de vlag van het EMB. Maar wat is ons doel dan precies? En wie spreken we aan? Het doel lijkt me duidelijk: we gaan voor een faire prijs. Sinds in 1984 de melkquota werden ingevoerd, kenden we een stabiele markt met een eerlijke prijs voor boeren én verwerkers, de productie werd beperkt, overschotten waren er nauwelijks en de prijs lag op een meer dan acceptabel niveau.

Nu per 1 april 2015 de Europese melkquota zijn afgeschaft, schiet de markt alle kanten op. Met alle problemen van dien. We produceren er lustig op los voor de groeimarkten China, India en Rusland. Echter, in China groeit de vraag minder hard dan we verwachtten aan melk nodig te hebben en Rusland heeft een importbeperking afgeroepen. Alleen in India is nog sprake van een ‘milk gap’, een serieus tekort aan melk. En dus zitten we per saldo met een overvloed aan melk in onze maag, waar we geen stuiver voor krijgen.

Maar wie vragen we via het EMB voor ons in de bres te springen? Ten eerste de zuivelindustrie. Zij nemen immers de melk af van de melkveehouders. Ten tweede de retailsector, de Albert Heijns en Carrefours van deze wereld, die het eindproduct verkopen aan de consument. Ten derde de Europese Unie, die dertig jaar lang de markt heeft gereguleerd en nu de melkveehouders aan hun lot overlaat nu de marktwerking in onze globaliserende wereld anders uitpakt dan verwacht.

En ten slotte: de banken! In 2008 veroorzaakten de banken een wereldwijde crisis. Het kan toch niet zijn dat de bancaire sector destijds met veel belastinggeld van onder meer de boeren overeind is gehouden en nu niet thuis zou geven, net nu ons de melk tot aan de lippen is gestegen. Nee, we zouden banken moeten verplichten bestaande leningen te herschikken naar het nultarief. Dat zou ons financieel wat lucht geven. Los van de maatschappelijke functie van banken en de schuchtere stap voorwaarts naar imagoherstel die dit voor hen betekent.

Johan Geeroms
Senior Risk Manager bij kredietverzekeraar Euler Hermes

Johan Geeroms

Johan Geeroms is Risk Director bij Euler Hermes, wereldmarktleider op het gebied van kredietverzekeren en corporate incasso. In zijn blogs richt Geeroms zich veelal op ontwikkelingen in de agrarische sector.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.