Column Niels van der Boom
Precisielandbouw zonder juiste techniek nutteloos
Al jaren kampt precisielandbouw met hetzelfde probleem. Wat te doen met alle data die is verzameld? Enerzijds gaat het hier om puur praktische problemen. Het omzetten van data tot een taakkaart. Anderzijds is er de vraag wat we überhaupt aan taken kunnen invoeren. De mogelijkheden worden steeds groter, maar het schort aan praktische oplossingen.
Met de komst van opbrengstmeting op de combine, uitgevonden en voor het eerst verkocht door Massey Ferguson, kregen we inzicht in de opbrengstvariatie binnen een perceel. Die verschillen zijn soms flink. Dik twintig jaar verder zijn we wat dat betreft nog maar weinig opgeschoten. Niet alleen Massey Ferguson, maar ook alle andere maaidorserfabrikanten, leveren inmiddels opbrengstmeting. Het is een goed middel om inzicht te krijgen in variaties binnen het perceel. Maar het blijft vaak bij een korte blik op de kaart. Er wordt uiteindelijk weinig actie ondernomen.
Moet je, om overal op het perceel een gelijkmatige (hoge) opbrengst te halen, nu meer of minder kunstmest strooien? Het is een vraag die iedereen nog steeds bezig houdt. Je kunt geen bijeenkomst over precisielandbouw bijwonen of hij komt wel voorbij. Het is een cliché maar wel de harde waarheid. De enorme aanwas aan elektronische meetapparatuur, waar we hier op Boerenbusiness graag over schrijven, zorgt ervoor dat we enorm veel data binnenkrijgen.
Niet langer op een printje maar digitaal, in de cloud. Zo kunnen we hem ook direct met onze smartphone bekijken en doorsturen naar de teeltadviseur. Een stap in de goede richting, maar nog met een lange weg te gaan. Die opbrengstkaart van de tarwe vertelt je namelijk nog steeds niet hoeveel kilo stikstof de aardappelen volgend jaar nodig hebben.
Agrifirm en Agrometius hebben afgelopen jaar een grote stap in de juiste richting gezet. In samenwerking met een loonbedrijf bieden deze twee partijen praktische stappen binnen precisielandbouw aan. De bodem wordt gescand met een zogenaamde Veris scanner. Deze meet onder andere de elektrische geleidbaarheid, die iets vertelt over de vochtvoorziening, het gehalte lutum (afslibbaarheid) en de pH-waarde.
Agrometius is hier slim geweest. In plaats van de techniek aan een boer te verkopen wordt het als pakket aangeboden, met advies van Agrifirm. Je krijgt als ondernemer geen kaartje meer thuisgestuurd, maar een keihard advies waar je iets mee kunt. Bijvoorbeeld hoe het perceel moet worden gekilverd voor de juiste afwatering of hoeveel kalk moet worden gestrooid om de pH waarde op het juiste niveau te brengen. Dat laatste is vooral voor boeren op zandgrond nuttig. Collega’s op de kleigrond zien veel liever meer informatie over stikstof, fosfaat en kali, maar hier schort het weer aan de techniek. Dit laat maar weer eens zien dat precisielandbouw nog in de kinderschoenen staat.
Het meten van de bladmassa en stikstofbehoefte van het gewas kunnen we al lange tijd. In het begin alleen met speciale sensoren, maar een simpele foto van je smartphone is tegenwoordig al voldoende. Apparaten als de Yara N-sensor en Fritzmeier sensor kennen we al langer, maar zijn nooit doorgebroken. Hoe kan dat?
Om te beginnen kun je je afvragen hoe precies deze vorm van precisielandbouw is. De N-sensor meet namelijk maar enkele meters naast de trekker. Strooi of spuit je 40 meter breed dan blijft 28 meter niet gemeten. Op een groot bedrijf in de omringende landen rond Nederland kan zo’n sensor desondanks wel uit. Het spaart kunstmest uit of zorgt ervoor dat dit op een betere plek ligt. In Nederland is die oppervlakte flink minder en kent de boer doorgaans zijn grond wel. Een nat hoekje krijg iets meer kunstmest en op dat stukje oud weiland wordt de afgifte iets lager gezet.
Hier zoeken we met hoogwaardige producten naar oplossingen die op enkele centimeters nauwkeurig kunnen kijken. De Greenseeker van Trimble is een apparaat die dat kan. Hij wordt inmiddels mondjesmaat toegepast. Om een 45 meter brede spuitboom vol te hangen met deze sensoren blijft echter een dure grap. Zeker wanneer je, je realiseert dat de meeste bedrijven met de data niets terugverdienen. Het dient een hoger doel. Jarenlang je percelen meten, zodat uiteindelijk jaarinvloeden kunnen worden weggefilterd. Pas dan wordt actie ondernomen, maar hoe?
De techniek om data te verzamelen ontwikkelt zich sneller dan die van de landbouwmachines. Denk bijvoorbeeld aan een aardappelpoter die met een variabele afstand poot of een uienzaaimachine die de zaaiafstand aanpast aan de hand van de grondsoort. En dat terwijl gedetailleerde bodemkaarten wel aanwezig zijn. Dat heeft een aantal oorzaken.
Zo kost het om te beginnen erg veel geld. De uiteindelijke winst is klein, ook omdat nu nog veel manuren in een dergelijk systeem moeten worden gestoken. Daarnaast is het vooral Nederland die met dergelijke zaken bezig is. Wie kijkt naar graan, soja en maïs, kan prima in Noord-Amerika terecht. Ga je zoeken naar oplossing voor aardappelen en uien dan wordt het aanbod flink gereduceerd. Voor die paar boeren in Nederland gaan de fabrikanten niet flink investeren.
Veel innovatie moet daarom vanuit de sector zelf komen. Hopelijk kan die techniek in de nabije toekomst meekomen met de informatievoorziening. Pas dan hebben we echt wat aan onze precisielandbouw.
Niels van der Boom
Techredacteur bij Boerenbusiness.nl
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.