Column Niels van der Boom

Staan de robots op onze deur te kloppen?

25 Juni 2014 - Niels van der Boom

Deze titel had misschien beter kunnen zijn: Staan de robots op onze schuurdeur te kloppen? Hebben we het tegenwoordig niet over UAV’s (lees: drones), dan gaat het wel over robottrekkers, robotmachines of robottechniek. Niet zo vreemd. De techniek is voorhanden en wordt in de praktijk al mondjesmaat toegepast. Vreemd genoeg komen de initiatieven niet uit de akkerbouw, maar vooral uit nichemarkten.

Zo lang trekkers bestaan, wordt al gespeculeerd over robottrekkers - of beter gezegd - onbemande voertuigen die over het land rijden. Bij robots denk je toch al snel aan een R2-D2-achtig apparaat die veel weg heeft van een mens. Zo reed Fordson halverwege de jaren 50 al met een radiografisch bestuurbare trekker door Europa en ontwikkelde akkerbouwer Cornelis Sieling begin jaren 60 een onbemand trekkertje dat automatisch kon ploegen. Een succes werd het nooit, om diverse redenen. Terug naar 2014 lijken de omstandigheden inmiddels gunstiger. Agrarische ondernemers zijn klaar om deze techniek definitief te omarmen.

De laatste twee jaar is flink geïnnoveerd op het gebied van robottechniek. Soms openbaar en soms ook in ‘het geheim’. Telers kijken verder dan hun neus lang is en zoeken nieuwe oplossingen. Veelal dankzij een samenloop van omstandigheden. Sommige van die apparaten zijn nog verre toekomstmuziek en andere rijden daadwerkelijk al rond over onze akkers. We schrijven en filosoferen er niet alleen meer over, maar we praten hier over de praktijk.

Waarom wordt de techniek in de heden ten dage wel omarmt? Daar zijn een aantal logische conclusies voor. Net als vijftig jaar geleden willen agrarische ondernemers goedkoper produceren. De arbeidskosten stijgen nog steeds. Tel daar vervolgens de brandstofprijzen en kosten van een beetje fatsoenlijke trekker bij op. Gezien de enorme overheadkosten die nodig zijn een robotvoertuig te ontwikkelen, kunnen we het kostenvoordeel direct van de agenda strepen en dat blijft voorlopig ook wel even zo.

Een ander punt is de mindset van een agrarisch ondernemer, die de laatste jaren flink veranderd is. Was een trekker zonder chauffeur tot tien jaar terug nog hocus pocus, nu is iedereen er dankzij GPS volledig aan gewend. Ook het inzetten van precisielandbouw helpt de algehele agrarische sector naar een hoger niveau te tillen. De tijd dat we een gewas gingen meten en de kaarten vervolgens achterin de archiefkast gooiden, ligt achter ons. Wat vandaag wordt gemeten, moet morgen geld opleveren. Omdat veel techniek en kennis beschikbaar is kunnen we - relatief gemakkelijk - met oplossingen aankomen vandaag de dag. Desondanks valt er nog enorm te leren en is dit slechts het topje van de ijsberg.

Een niet onbelangrijk punt voor de akkerbouw en één die de laatste jaren steeds meer in de picture staat, is de bodem. Iedereen is het erover eens zijn dat hij liever drie robottrekkers van ieder 75 pk over zijn land ziet rijden, dan één exemplaar zwaar exemplaar van 225 pk. Ook die mogelijkheden biedt deze techniek ons. Ondanks de kleinschaligheid is Nederland een ideale proeftuin voor de robottrekker. Hoogrenderende gewassen, dure grond en veel kennis is beschikbaar. Op de Russische steppes of Amerikaanse vlaktes kan een trekker met 600 pk en 18 meter werkbreedte nog wel uit de voeten om de kosten laag te houden. Die uitdaging is voor de Nederlandse agrarisch ondernemer een stuk lastiger. Toch komt ook uit die gebieden nieuwe techniek, zoals Kinze’s autonome trekker.

Waar staan we nu in de praktijk vandaag de dag? Misschien wel verder dan u zich realiseert. Wie vorig jaar Potato Europe heeft bezocht, kon bij DLV Plant een onbemande New Holland trekker bezichtigen die autonoom percelen aardbeien bespuit. Een sensor voorop ziet het onkruidplantje en een spuitje achterop voert de bestrijding uit. 50 pk en met een kleine werkbreedte maar daardoor wel licht, compact en 24 uur lang even accuraat.

Het oogt allemaal behoorlijk simpel maar hier ging gigantisch veel onderzoek aan vooraf. Bovendien moet de boer nog steeds zelf de spuittank vullen. Andere voorbeelden van praktijkoplossingen zijn de robottrekker van Nanne Kooiman op rupsbanden en de autonome trekker van DPC. Laatstgenoemde wordt ontwikkeld door Probotiq, die vorig jaar al een Fendt-smalspoortrekker om tot een autonoom werkend voertuig. Ook Kongskilde toonde een mooi voorbeeld van techniek uit de praktijk gecombineerd met nieuwe ontwikkelingen bij hun maairobot.

Alle bovenstaande projecten laten goed zien waar we staan met de techniek. Standaard trekkers worden aangepast en bestaande GPS-systemen worden pas gemaakt. De tijd wanneer een robotje automatisch ieder blaadje phytophthora verwijderd, is nog lang niet aangebroken. Voorlopig is dat ook nog niet het geval. Bij de inburgering van GPS op de trekker begonnen we ook met een stuurhulp en 30 centimeter accuratie. De werktuigbesturing op 1 centimeter volgde ook pas enkele jaren en dat is met deze techniek net zo. Geduld hebben. En ondertussen wel blijven investeren, nadenken en ontwikkelen.

Niels van der Boom
Techredacteur bij Boerenbusiness.nl

Niels van der Boom

Niels van der Boom is sinds augustus 2013 expert Akkerbouw & Techniek bij Boerenbusiness. Hij bericht vooral over de aardappel-, granen- en suikermarkt. Wekelijks presenteert hij de marktflits over de granenmarkt.

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden