Zoeken naar juiste moraal in agrarische sector

De enige constante is verandering, ook in de landbouw. Alle ontwikkelingen, inclusief de duurzame, worden door tegenstanders (milieuactivisten, dierenrechtenorganisaties) van intensieve landbouw moreel beladen en bekritiseert. Een dergelijke voortdurende negatieve reflectie van alle technologische vooruitgang op het boerenerf stokt verdere verandering die nodig is bij een veranderende samenleving.

Antigroeperingen zijn tegen de moderne wijze van voedselproductie en appelleren aan sentiment uit lang vervlogen tijden. Ze roepen op tot nostalgie en scheppen het beeld van een geromantiseerd boerenbestaan. Ze wanen zich verre van de moderne realiteit en verdere technologische ontwikkelingen. Dit alles afgezet tegen de modernisering in de voedselproductieketen. Maar deze moraliserende terechtwijzingen komen ergens uit voort. Ze zijn een antwoord op het gebrek aan ethiek en gevoel in de agrarische sector. Daarbij is moderne techniek/technologie een omstreden onderwerp, zodra het over het milieu, dieren en ons voedsel gaat.

Feit is dat we onze Nederlandse handelsgeest de boventoon hebben laten voeren in de agrarische sector. De menselijke maat is naar de achtergrond geduwd om efficiëntie te prevaleren. Boeren, tuinders en anderen werkzaam in de land- en tuinbouw onderzoeken niet tot nauwelijks de impact van ‘hun vooruitgang’ voor mens en maatschappij. Technologie is voor hen de waarheid omdat het kan, bestaat en commercieel aantrekkelijk is. De maatschappelijke en ecologische consequenties zijn zelden overdacht door de primaire agrarische sector zelf. Aan de andere kant verdient innovatie een kans.

Uitvindingen van het verleden als het vliegtuig, de auto, elektriciteit, het horloge, reageerbuisbevruchting, anesthesie, anticonceptie, de gloeilamp en internet zijn stuk voor stuk ontwikkelingen van onze vooruitgang die nu als vanzelfsprekend worden ervaren. Ze dragen volop bij aan onze welvaart. Maar ten tijde van de lancering ondervonden de uitvinders veel weerstand van hun omgeving.

De gevestigde orde kan worden bedreigd. Het zou de zekerheid schaden die de meeste mensen koesteren. Hieruit kunnen we concluderen dat verandering niet is te stoppen. Het is dan ook geen kwestie van ‘ja’ of ‘nee’ zeggen tegen nieuwe technologie. Het gaat erom ‘hoe’ nieuwe technologie en verandering een plek in de samenleving kan krijgen.

Wie bepaalt wat goed of fout is, wat moreel en immoreel? Wie bepaalt of we ethisch verantwoord handelen? Niemand, maar iedereen. In het geval van de agrarische sector en de antigroepering is het ‘samen’. De agrarische sector die overmoedig wordt en zich laat leiden door moderne vooruitgang en de antigroepering die bang is en zich laat leiden door conservatisme. De één zegt ‘ja’ en de ander blijft ‘nee’ roepen. Niet echt een ideale situatie om onze wereld in grote stappen te verduurzamen.

Akkoord, technologie/techniek heeft geleid tot schaalvergroting en doorslaande industrialisatie van onze land- en tuinbouw met alle gevolgen van dien. Maar diezelfde technologie kan heel goed zorgen voor een gewaardeerde agrosector met respect voor mens, dier en natuur. Als de moraal maar goed is.

Pascal Philipsen
Twitter: @boer_co

Pascal Philipsen

Pascal Philipsen is regiomanager Zuid-Nederland en bemesting specialist bij Timac Agro Nederland.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.