Met behulp van Isobus
Werktuig wordt eindelijk meer dan een dom ding
Decennialang, wat zeg ik eeuwenlang, was het werktuig achter het paard of trekker vooral een dom dingen. De machine vooraan bepaalt de koers en hoe de prestaties zijn. Tegenwoordig is het de trekkerchauffeur die - als een soort procesoperator – bepaalt hoe goed de ploeg, zaaimachine of rooimachine zijn werk doet. Die processen worden echter steeds complexer, waardoor je het overzicht verliest. Gelukkig worden werktuigen steeds slimmer.
‘Vroeger’ konden we ook al spreken over een bepaalde mate van zelfstandigheid bij werktuigen. Ging het werk zwaar, dan hield de trekker vanzelf in. Huidig materiaal weet echter van wanten en sleurt wel door. Dat komt de kwaliteit van het product of de bodem niet altijd ten goede. Met behulp van elektronica – waaronder Isobus – kan het werktuig zelf zijn tempo bepalen. Daarbij wordt de kwaliteit altijd in het achterhoofd gehouden.
Eén van de grootste aanjagers voor deze revolutie is ongetwijfeld Isobus. De elektronicastandaard heeft er lang over gedaan om zover te komen maar, inmiddels is het niet meer weg te denken. Mede omdat de acceptatie onder machinefabrikanten vanzelfsprekend wordt. Dat verhoogt de werkbaarheid voor gebruikers. Het grootste knelpunt van de techniek tot nu toe. De nieuwste internationale standaard – klasse 3 – maakt het mogelijk om het werktuig de baas te laten spelen. Daarover maakte sommige fabrikanten (bijv. John Deere) voorheen al afspraken. Echter, je praat over een beperkte inzetbaarheid. Als ondernemer word je gedwongen een bepaalt merk en type trekker en werktuig aan te schaffen. Het draait om commercie, niet om kwaliteit. Isobus maakt geen onderscheid.
In theorie heeft iedere machine er baat bij wanneer hij zijn wensen kenbaar kan maken bij de trekker en zijn chauffeur. Hoe zit dat? Grimme en Deutz-Fahr demonstreerde dat vorig jaar. Rij je als chauffeur te hard, of draait de zeefmat te snel, dan gaat dat ten koste van de kwaliteit. Dat voelt de rooier aan. Bijvoorbeeld doordat de hydraulische belasting een kritisch punt bereikt. Een elektronisch seintje laat de trekker automatisch trager rijden, waardoor de aardappelen niet blauw in de bunker liggen. Een (onervaren) rooierchauffeur bemerkt dat wellicht te laat, met alle gevolgen van dien.
Op aardappelrooiers, opraapwagens, balenpersen en kunstmeststrooiers wordt het trucje onder andere al toegepast door zowel trekker- als machinefabrikanten. Een full liner heeft daarbij duidelijk voordeel, omdat het niet met derden om tafel hoeft. Zo kondigde CNH bij de lancering van haar nieuwe T7-serie op de Sima aan dat een verregaande automatisering tussen trekker en grootpakpers mogelijk is. De pers ‘voelt’ aan hoe groot de belasting is en beslist zelf of hij harder of zachter wil rijden. Dat levert een capaciteitsvoordeel én een beter gevuld pak op. Dreigt de machine te blokkeren met een natte dot stro, dan remt hij zelf af.
Voor de rooierchauffeur en persmachinist komt het minder op ervaring aan. Hij is nog meer procesoperator en let vooral op het grote geheel. Alhoewel, met camera’s rondom kan de machine dat best ook zelf. Want daarmee wordt direct een landbouwbreed probleem getackeld; de arbeid. Dat wordt een steeds groter probleem. Weet de machine zelf wat hij doet, dan komt het minder op de kunde van de chauffeur aan.
Gemopperd wordt er uiteraard, net zoals dat bij GPS gebeurde. Recht rijden? Dat kan ik zelf ook best. Een veelgehoord argument uit de beginjaren van GPS. Over de voordelen hoeven we niet lang te discussiëren. Ongetwijfeld denkt u nu ook; ik kan prima bepalen of ik harder of zachter moet rijden. Die ervaring bouw je op door het jarenlang te doen. Dat is uiteraard zo, maar veel fouten worden gemaakt door de chauffeur, niet door de machine. Wellicht dat het daarom beter is de touwtjes uit handen te geven. Het kan weleens de grootste impact hebben sinds de komst van GPS.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.