Dossier Fosfaat

Een groep melkveehouders onderzoekt de mogelijkheden tot juridische stappen tegen het ministerie van Landbouw. Zij zijn volgens hen onterecht gekort op fosfaatrechten in 2018. Er wordt gesproken met diverse kantoren. De discussie hierover is op gang gekomen na een rapportage van Wageningen UR over de excretienormen van melkvee en het recente besluit van minister Henk Staghouwer om de afroming bij verhandeling terug te brengen naar 10%.

Bij risico-gerichte inspecties op 13 melkveebedrijven in 2020 bleek bij een kleine kwart hiervan toch alles in orde te zijn qua fosfaatrechten. Dit meldt de NVWA. de uitkomsten geven geen beeld voor de gehele melkveesector.

Hoewel het verhandelde volume fosfaatrechten maar zeer beperkt is, was de prijsvorming voor fosfaatrechten recent alles behalve stabiel. Waar enkele weken geleden verkopers achterover leunden vanwege stijgende prijzen lijken de rollen nu omgedraaid.

Drie melkveehouders die medio 2015 met de komst van het fosfaatrechtenstelsel in de knel kwamen te zitten, hebben van de rechter gelijk gekregen dat zij onevenredig zijn getroffen.

Kunstmest is flink aan de prijs en dat blijft naar verwachting nog wel even zo. Daar lijken de afnemers ook wel aan gewend geraakt, want volgens insiders heeft de relatief hoge prijs geen grote invloed op de vraag. Kunstmest op tijd bij de klant krijgen, dat is de uitdaging waar de leveranciers nu voor staan.

Er is in de eerste dagen van het nieuwe jaar niet of nauwelijks handel geweest in fosfaatrechten. De lopende zaken van afgelopen jaar worden afgerond en kopers kijken voorlopig de kat uit de boom. De kamerbrief van demissionair minister Schouten over de mogelijke invoering van dierrechten maakt kopers mogelijk extra afwachtend.

De handel in fosfaatrechten bereikt eind dit jaar toch nog een piek. In november was de handel vrij lauw en was de verwachting dat het nog te verhandelen volume in december wel eens tegen kon gaan vallen. De afgelopen weken is er echter behoorlijk wat handel gedaan voor hogere prijzen.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gebruikt ook de jaarlijkse gegevens over de melkaanvoer van bedrijven om de fosfaatproductie te controleren en selecteert, in samenwerking met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de bedrijven waarbij het risico bestaat dat meer fosfaat wordt geproduceerd dan waar rechten voor zijn.