Controledrift overheid nekt innovatie agrosector

De agrarische sector oppert voldoende ideeën om bijvoorbeeld de emissie van schadelijke stoffen te verlagen en het dierenwelzijn te verbeteren. Veel initiatieven sterven echter een vroege door de overmatige controledrift van de overheid. Een groep jonge ondernemers roept op tot regelluwe ruimtes waarin ruimte is voor experimenten met innovatieve projecten.

De groep die hiertoe oproept is de Club van Negen. Hierin werken jonge agrarische ondernemers, ontwerpers en onderzoekers samen. In opdracht van FoodUp! Brabant hebben zij een toekomstvisie voor de agrofoodsector geformuleerd.

De Club van Negen geeft aan dat onder druk van maatschappelijke organisaties de de overheid steeds meer regels opstelt om de landbouwsector te verbeteren op het gebied van mens, milieu, dieren en leefomgeving. Deze regels zorgen echter voor meer beheersdrang van bestuurders, belangenbehartigers en politici en zorgen ervoor dat perspectiefrijke initiatieven een vroege dood sterven.

Volgens Samuel Levie en Lins Keijzers van de Club van Negen, is het duidelijk dat het huidige landbouwsysteem achterhaald is. ‘Boeren die kopje onder gaan, een groeiende mestproblematiek, wantrouwen tussen burgers, politiek en agrarisch ondernemers. Het zijn allemaal tekenen dat het huidige landbouwsysteem niet meer past in deze tijd. In Brabant is het besef het sterkst dat een fundamentele koerswijziging nodig is wil de agrarische sector een moreel en economisch perspectief behouden. Het probleem is dat de gevestigde orde de crisis wel onderkent, maar nauwelijks in beweging komt.’

Omdat het huidige systeem niet meer werkt moet overgeschakeld worden op een nieuw systeem zodat Nederland voorop kan blijven lopen met kennis en innovatie.  ‘Op alle fronten, zowel economisch, ecologisch, bestuurlijk als maatschappelijk, is de rek eruit. Daarom is binnen de huidige kaders proberen de landbouw te verduurzamen een doodlopende weg. Hoewel Nederland zich graag profileert als een land van kenniseconomie en innovatiekracht, blijken beide kwalificaties in de praktijk moeilijk te realiseren.’

 Volgens Levie en Keijzers is het probleem van het huidige systeem dat politici zich te ambtelijk gedragen en zich teveel vasthouden aan de letter van de wet. Hierdoor lopen agrarische ondernemers met een maatschappelijke gewenste, duurzame innovatie lopen vaak vast op bestaande regelgeving. ‘Zo kan een ondernemer die het dierenwelzijn wil verhogen én een methode heeft om energie op te wekken zijn plan niet uitvoeren terwijl omwonenden en de overheid er wel op zitten te wachten. De reden: het plan verhoogt de stikstofuitstoot met 0,1 procent, terwijl de regels geen enkele verhoging toestaan. Zelfs als de verhoogde uitstoot in de praktijk geen negatieve effecten heeft, of op andere manieren ruimschoots wordt gecompenseerd.’

De Club van Negen roept de overheid dan ook op om verantwoordelijkheid te nemen en met een minder rigide opstelling ruimte te creëren voor experimenten. ‘Soms faalt een onderneming, maar zonder risico te nemen komen we in ieder geval niet verder’, stellen Levie en Keijzers die benadrukken dat regelluw iets anders is dan regelloos. ‘Ondernemers die vooruit willen krijgen de ruimte, ondernemers die stil blijven staan krijgen die niet en vallen vanzelf af.’

Ook banken moeten bijdragen aan het verbeteren van het ondernemersklimaat, vooral door toegankelijkere financieringsvormen te ontwikkelen. ‘Bedrijven louter beoordelen op het aantal kilo’s vlees dat zij produceren is volstrekt achterhaald. Kijk naar de huidige, vrije wereldmarkt met haar lage voedselprijzen en het is duidelijk dat het creëren van meerwaarde nodig is om te overleven. Bijvoorbeeld door recreatie of zorg op het boerenbedrijf, mestverwaarding in plaats van mestverwerking, productontwikkeling op het eigen bedrijf, en agrarisch natuurbeheer. Het wordt tijd dat banken deze meerwaarde gaan laten meetellen, en meer risico durven nemen met innovatieve bedrijfsplannen.’

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.