Hoe staat het met de korting op de varkens- en pluimveerechten? Doordat staatssecretaris Martijn van Dam door Brussel teruggefloten is over het fosfaatrechtenstelsel voor melkvee is ook de korting op de rechten voor varkens en pluimvee naar de achtergrond verdwenen. Uit het veld klinken nu echter ook geluiden dat een korting niet meer nodig is.
Het neemt niet weg dat niet alleen melkveehouders door het fosfaatplafond heen braken ook pluimveehouders en varkenshouders presteerden het om meer te produceren dan het sectorplafond toestaat. Voor pluimveehouders was dit vastgelegd in 2013 in het plan 'Koersvast richting 2020'.
Zo mag de totale Nederlandse veestapel niet meer dan 172,9 miljoen kg fosfaat produceren, maar kwam het totaal in 2015 uit op 180,1 miljoen kg. De varkenshouderij kent een plafond van 39,7 miljoen kg, maar produceerde 40,1 miljoen kg fosfaat. Vleesvarkens gingen van 23,8 miljoen kg naar 25 miljoen kg. Fokvarkens gingen van 15 naar 15,2 miljoen kg. De pluimveehouders produceerde voor het tweede jaar op rij te veel. Het plafond staat op 27,4 miljoen kg, maar in 2014 produceerden ze 27,7 miljoen kg en over 2015 steeg het volume verder door naar 28,3 miljoen kg.
Tijd voor maatregelen zo klonk het vanuit de politiek. Maar nu de wetgeving over het fosfaatrechtenstelsel vertraging heeft opgelopen krijgen ook varkenshouders en pluimveehouders weer extra speelruimte, want de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) die een generieke korting voor deze sectoren mogelijk maakt stond in dezelfde wetgeving vermeld.
Nog belangrijker, geluiden uit het veld wijzen er op dat korten helemaal niet meer nodig is. Zo laat de zeugenstapel een daling zien van 4,8 procent, zo meldt Eurostat. Wat vooral voor verder weg zicht geeft op minder varkens. Het gaat dan om het aprilcijfer. Sowieso laat de Nederlandse totale varkensstapel van april 2015 tot en met april 2016 een daling zien van net geen 1,5 procent, zo blijkt uit cijfers van het CBS.
Deze informatie wordt gesteund door een groot aanbod goedkopere rechten richting het einde van het jaar. Ook in de pluimveehouderij wordt krimp waargenomen. Zo was er een jaar geleden nog heel veel vraag naar leaserechten in deze sector, In vergelijking daarmee is er dit jaar niet veel vraag.
De reden hiervan wordt gezocht in het 'Beter Leven keurmerk'. Zo kan de Dierenbescherming in oktober melden dat het aantal dieren met het keurmerk explosief gestegen is. In 2016 met 27 procent, waardoor er 26 miljoen dieren onder het keurmerk terechtkomen. De grootste stijging van 40 procent wordt waargenomen in varkens. In de vleeskuikens groeide het aantal met 28 procent. Om in aanmerking te komen voor het keurmerk moeten veehouders onder meer garanderen dat dieren meer ruimte krijgen.
Het Beter Leven keurmerk werpt zijn vruchten af en levert lagere dieraantallen op. Tel daar bij op dat de overschrijding in de varkenshouderij relatief klein was en korten is waarschijnlijk overbodig. In de pluimveehouderij ging het om net geen 3,3 procent meer mest. Of daar de krimp voldoende is wordt nog spannend.
Ondertussen doemt er ook een gevaar op voor het Beter Leven keurmerk. De eerste varkensslachterij laat namelijk doorschemeren het aanbod niet meer aan te kunnen. Waarmee het succes direct een keerzijde met zich meebrengt, maar in eerste instantie helpt om een korting op rechten tegen te gaan.