Spanjaarden slaan slag op biggenmarkt door MKZ

In 2024 vonden de meeste Nederlandse export biggen nog een plek in een Duitse stal. Op enige afstand volgde Spanje. In totaal werden er in 2024 volgens de marktstatistieken van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) 5.911.000 biggen geëxporteerd. Dat waren er zo'n 200.000 meer dan in 2023, toen er 5.706.000 biggen naar het buitenland gingen. De totale biggenexport is 2025 behoorlijk sterk afgetrapt, al wordt de kar nu duidelijk getrokken door Spanje.

Export naar Spanje groter dan verwacht
Dat de Spaanse biggenexport verder stijgt, mag toch enigszins onverwacht genoemd worden. Een aantal jaren terug was algemeen de verwachting dat de groeiende Spaanse zeugenstapel er voor zou zorgen dat de import behoefte af ging nemen. Ook was de indruk dat de uitbraak van een nieuw type van het PRRS-virus zorgde voor een tijdelijk hogere behoefte aan biggen, maar dat deze vraag in de toekomst mogelijk weer terug zou lopen. Daarnaast ziet de sector zelf ook de risico's van de import van biggen. Biggen van over de grens verhogen de kans op de import van ziektekiemen als bijvoorbeeld Afrikaanse Varkenspest en Mond en Klauwzeer.

Ondanks eerder genoemde factoren laat de Spaanse vraag naar Nederlandse biggen dus nog altijd een stijgende lijn zien. In de eerst 4 weken van het nieuwe jaar stoot het Duitsland zelfs van de troon. De meeste Nederlandse export biggen gingen in deze periode naar Spaanse stallen. Ten opzichte van de eerste 4 weken van 2024 bedroeg de stijging maar liefst 21%.

MKZ speelt rol
Navraag bij biggenexporteurs leert dat de MKZ-uitbraak waarschijnlijk een belangrijke rol speelt. Vanwege de Duitse MKZ-uitbraak kelderden de prijzen op de biggenmarkt in onze regio. Biggen werden in een week tijd tot wel €15 euro goedkoper. Spaanse mesters, die vooral mikken op het afleveren van slachtvarkens in de zomermaanden, schrikken minder van de MKZ-problematiek hier. Zij zagen hun kans schoons en namen de biggen met 'MKZ-korting' gretig aan. Handelaren geven aan dat koppels die door MKZ moeizaam plek in Duitsland vonden voor redelijke prijzen in Spanje afgezet konden worden.

Waar de Spaanse markt doorgaans vraagt om intacte biggen van een Duroc-eindbeer kunnen in deze periode van het jaar ook Pietrain biggen (eventueel gecastreerd) een plekje vinden. Handelspartijen die veel met Spanje zaken doen, verwachten echter dat de Duitse vraag de komende periode (bij het terugkeren van de rust op de markt aldaar) weer wat zou kunnen verbeteren. Hierdoor zou de Duitse en Spaanse importbehoefte weer korter bij elkaar komen te liggen. Als de biggenprijzen na de forse MKZ-dip weer wat oplopen, is het voor Spaanse mesters immers weer minder interessant om biggen hier te kopen.

Daarnaast wordt ook genoemd dat Spaanse integraties te maken krijgen met strengere dierenwelzijnsnormen. In de praktijk betekent dat de minimale oppervlakte per vleesvarken omhoog gaat van 0,65m2 per dier naar 0,74m2 per dier. De nieuwe eisen gaan in per maart 2025. Hoewel een beperkte toename in vierkante meters is de procentuele toename niettemin 14%. Het kan er voor gaan zorgen dat vleesvarkenshouders minder biggen nodig hebben om stallen te vullen, al zal het totale effect op de markt minimaal zijn, zo denken insiders. 

Spanje blijft voorlopig belangrijk 
Over de toekomstige vraag naar biggen uit Spanje zijn de meningen in de handel wat verdeeld. Aan de ene kant is de Spaanse sector sterk gepositioneerd en wil het graag haar eigen biggenproductie uitbreiden. Waar de Nederlandse export van varkensvlees wat terugloopt, wist de Spaanse sector het volume in de eerste 11 maanden van 2024 weer iets te laten groeien ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Met name in de tweede helft van het jaar wisten Spaanse exporteurs grotere volumes overzees te verkopen. Om dit volume te kunnen leveren, moeten er uiteraard wel voldoende biggen beschikbaar zijn. Op dit moment is de slachtcapaciteit in Spanje, zo melden bronnen, nog altijd groter dan het aanbod dieren.

Wel wordt aangegeven dat de PRRS-problematiek op Spaanse varkensbedrijven nog altijd niet onder controle is. Dat is tegelijkertijd ook de andere kant van de medaille: als de Spaanse zeugenstapel op termijn gezonder en productiever wordt kan de import van biggen ook snel gaan teruglopen.