De fysieke aardappelmarkt wilde afgelopen week niet echt vlotten. De verwerkende industrie is voor direct aanbod niet aan de markt, een mismatch die zeer ongelukkig uitkomt. Bezitters van aardappelen wachten al een paar weken met verkopen, in de de hoop dat de markt verder op ging lopen.
Veel telers hebben gegokt op een €20 markt. Daarbij heeft de PotatoNL notering ook een beetje een verkeerd signaal afgegeven aan telers. Door de bovenkant stevig te noteren werd de indruk gewekt dat aardappelen €15 plus waard waren, maar de realiteit was dat alleen voor een paar hele bijzondere aardappelpartijen was betaald. En dat de vraag vanuit de verwerkende industrie feitelijk enkel en alleen er was voor Fontane. Rassen als Challenger en Innovator hebben in deze periode geen bestemming.
Door het uitstellen van de verkoop, komen nu partijen aardappelen op de markt die feitelijk gedwongen moeten worden afgezet door kwaliteitsissues. Kiemen en het teruggaan van de bakkwalitieit zijn daarbij de belangrijkste drijvers. Om in sporttermen te spreken: de markt heeft te vroeg gepiekt.
Is het dan over voor dit seizoen?
Dat is nog maar te bezien. Voor de komende 14 dagen lijkt er nog geen licht aan het einde van de tunnel te zijn en wordt de markt gedreven door dwingend aanbod. Voor de periode daarna (vanaf week 26 tot 27) gaat duidelijk worden hoe de vroege aardappelen zich hebben ontwikkeld en hoe de aansluiting is met het nieuwe seizoen. Is de groeiachterstand voldoende ingelopen en hoeveel oude aardappelen zijn er dan nog beschikbaar?
Vanuit het veld melden vroege aardappeltelers dat het een hele tour wordt om de aardappelen op tijd klaar te hebben. Ook de afgelopen warme week heeft ervoor gezorgd dat de groei niet optimaal is. Een ander onderbelicht punt is dat zowel in Duitsland, maar met name ook in België het areaal vroege aardappelen fors is gekrompen. Dus als telers daar te vroeg beginnen met de oogst en de opbrengsten vallen tegen, dan valt er een gat in de markt nadien. De spanning van voldoende of te kort zit dus vooral in de periode week 28 tot en met 32.
Vraag neemt toe
Een ander element dat meespeelt is dat door de versoepeling van de coronamaatregelen er een vraagexplosie is ontstaan naar voorgebakken producten. Alles valt samen, het opengaan van de horeca, de opstart van de verschillende evenementen (EK voetbal, Olympische Spelen, festivals, enzovoort). Dit leidt tot records in de afzet van frites in de wereld.
Zowel in de export als in de binnenlandse afzet draait iedereen op maximale capaciteit. Daarom slinken de voorraden die in de afgelopen tijd zijn ontstaan ook hard (lees: vraag is groter dan het aanbod). Als de industrie zich iets niet kan veroorloven, is het stilstand door gebrek aan (nieuwe) aardappelen bij de overgang.