Het Poolse economische wonder in de maak

Welk land is over 5 jaar in toenemende mate de economische groeimotor van Europa en in 2025 misschien wel dé groeimotor van het continent? Volgens experts van consultancybureau McKinsey & Company is dat…Polen. Dat schrijven de analisten van McKinsey & Co in het onlangs uitgebracht rapport ‘Poland 2025: Europe’s new growth engine’.

Helemaal verbazingwekkend is het optimisme over Polen niet. Het is de enige EU-economie die erin geslaagd is sinds het begin van de huidige crisis elk jaar te groeien: een recessie maakten alleen die Polen mee die in de afgelopen jaren hun thuisland hebben verruild voor Duitsland, Nederland, Groot-Brittannië of een ander EU-land.

Sinds het wegvallen van de IJzeren Gordijn heeft de Poolse economie zich op een indrukwekkende wijze getransformeerd van een centraal geleide, socialistische economie naar een vrijemarkt economie. Bedroeg het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking (een veelgebruikte maatstaf om de welvaart in een land te meten ten opzichte van andere landen) in 1990 32 procent van het EU-gemiddelde, is dat inmiddels geklommen naar 60 procent. Tussen 1991 en 2008 dikte de Poolse economie gemiddeld 4,6 procent elk jaar. Ter vergelijking: in die gouden economische jaren ook in Nederland kwam de gemiddelde groei van de Nederlandse economie uit op 2,6 procent per jaar. Sinds het begin van de crisis groeide de Poolse economie met bijna 3 procent.

Als Polen zijn kaarten goed speelt, dan kan de economie van het centraal Europese land de komende jaren met meer dan 4 procent per jaar groeien. Daarmee zou de welvaart in Polen in 2025 hoger zijn dan dat in landen zoals Spanje of Italië.

Wat de groei van de Poolse economie belemmert in de relatief lage arbeidsproductiviteit. Dat is zowel het slechte als het goede nieuws. Als het land erin slaagt daar winst te boeken, ligt de weg naar dé economische motor van Europa in 2025 wijd open.

De Poolse productiviteit is vooral laag in de mijnindustrie (77 procent lager dan het EU-gemiddelde) maar ook landbouw, waar de productiviteit minder dan de helft van die in de EU-landen bedraagt. Daar valt dus nog veel te winnen, wat de economische groei behoorlijke wind in de rug kan geven.

Behalve die enorme ruimte voor een inhaalslag zijn er nog enkele aspecten die Polen zullen helpen grote welvaartssprongen te maken de komende jaren. Zo is de beroepsbevolking er doorgaans hoogopgeleid maar zijn de loonkosten, met een gemiddelde van 11 euro, redelijk laag. Gemiddeld bedragen de loonkosten voor een Nederlandse werknemer bijna 40 euro per uur.Daarnaast ligt het land erg strategisch in Europa, waardoor het een spilfunctie tussen verschillende landen en regio’s kan spelen. En tot slot is er nog veel grond beschikbaar voor de landbouw. Slaagt het land erin de productiviteit in die sector aan te jagen, dan kan het volgens McKinsey & Co een voedselproductie- en verwerkings-hub voor heel Europa worden.

Wat zou dat voor Nederland betekenen? Op dit moment verkopen wij meer voeding en levende dieren aan Polen dan dat we er vandaan halen. Volgens de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verkocht Nederland in 2013 (het laatste jaar waarover volledige cijfers beschikbaar zijn voor 1,15 miljard euro voeding en levende dieren aan Polen. Omgekeerd kwamen er landbouwproducten ter waarde van 964 miljoen Nederland in. Uit de, voorlopige, cijfers over 2014 zijn die bedragen 1,2 miljard repspectievelijk 846 miljoen.

Aan onze landbouwhandel met Polen verdiende Nederland vorig jaar dus een goed belegde boterham van bijna 400 miljoen euro. Als Polen de productiviteit in de landbouw fors verhoogt de komende jaren, dan is het te verwachten dat er minder vraag zal zijn naar de Nederlandse landbouwproducten en dat de Poolse landbouwproducten goedkoper kunnen worden door stijgende productiviteit. Dan is het goed denkbaar dat Nederland over enige tijd niet meer winst maar verlies maakt op landbouwhandel met Polen.

Dat hoeft geen ramp te zijn mits landbouwexporteurs uit Nederland naar Polen op tijd de trend zien en erop inspelen, door bijvoorbeeld een deel van de productie naar Polen te verplaatsen, zich te specialiseren in die landbouwproducten die Polen niet of niet beter zelf kan produceren dan Nederland maar ook uitkijken naar andere markten die het eventuele wegvallen van een deel van de omzet in Polen kunnen compenseren. Tot slot: de productiviteit in de landbouw aanjagen kan alleen door experts uit andere landen in te huren. Met de vergrijzing in Nederland kunnen velen langer actief blijven in de landbouw, alleen niet met beide voeten in de modder maar als adviseur of consultant in Polen. De vraag ernaar zal er zeker zijn.

Edin Mujagic

Edin Mujagic is macro-econoom en hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ECB en Fed. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.