Steeds vaker worden drone’s, officieel UAS (Unmanned Aircraft Systems) genoemd, op het agrarisch bedrijf ingezet om bijvoorbeeld percelen te scannen. De overheid stelt hier echter verschillende eisen aan.
Onbemande vliegtuigjes of helikopters bestaan al jaren, maar zijn vooral ingezet door bijvoorbeeld defensie. Inmiddels is deze techniek sterk in prijs verlaagd en daarom een stuk interessanter geworden voor consumenten en kleine bedrijven. Inmiddels hebben de eerste drones ook hun weg gevonden in de landbouw. Al zo’n vijf jaar worden luchtbeelden gebruikt om percelen te analyseren (remote sensing).
Voor deze taak worden veelal satellietbeelden gebruikt, wat wel nadelen met zich meebrengt. Zo zijn de kosten hoog, zit er een grote interval tussen de opnamen en gooit het weer vaak roet in het eten. Een UAS is een prima alternatief. Agrarische ondernemers beschikken van nature over veel technische kennis. De drone knutsel je zelf in elkaar, hang er een camera onder en je kunt vliegen.
Zolang je de UAS hobbymatig inzet, is een vergunning niet vereist. Wanneer beroepsmatig of met een commercieel doel of taak wordt gevlogen, is het een ander verhaal. De UAS moet dan voldoen aan luchtvaartregels, net als zijn bestuurder. Bovendien dekken verzekeringsmaatschappijen alleen legitieme vluchten met een geregistreerde UAS. Voor je legaal mag vliegen, moet je door een oerwoud van vergunningen worstelen.
Om te beginnen moet de UAS of RPAS (Remotely Piloted Aircraft System) geregistreerd staan in het nationale luchtvaartuigen register. Ook heb je een TUG-ontheffing (Tijdelijk Uitzonderlijk Gebruik) nodig van de provincie waarin je vliegt, een bewijs van bevoegdheid van de piloot, verzekeringsbewijs en een veiligheid management systeem. De overheid stelt zelfs de eis dat een UAS wordt bediend door twee personen: een piloot en een cameraman of toezichthouder. Deze tweede persoon hoeft niet te beschikken over praktijkervaring en luchtvaartkennis. Gelukkig zijn er in Nederland verschillende organisaties die je helpen met deze administratieve rompslomp, zoals het bedrijf Darpas.
Deze ontheffingen en vergunningen worden uitgegeven door de Inspectie Leefomgeving en Transport. Zij verlenen een zogenaamde combi-ontheffing. Dit kan gaan om een bedrijfsontheffing, waarbij in een tijdsperiode van één jaar vluchten mogen worden uitgevoerd. Een andere mogelijkheid is de projectontheffing, waarbij voor een specifiek project vluchten worden toegestaan. De piloot moet echter wel aan alle eisen voldoen: operationeel handboek aanwezig, opleiding en ground course school met succes afgerond, technische specificaties verstrekt, noodscenarioplan en verzekering. Een bedrijfsontheffing wordt alleen verleend als aan alle eisen is voldaan.
De Inspectie Leefomgeving en Transport stelt niet alleen veel eisen aan de piloot maar ook aan de opstijg- en landlocatie. Dit wordt geregeld in de TUG-ontheffing. Er zijn twee soorten ontheffingen. Bij de locatie gebonden ontheffing mag, zoals de naam zegt, vanaf één vooraf bekende locatie worden opgestegen en weer geland. Dit mag meerdere keren gebeuren, tot een maximum van twaalf keer per kalenderjaar. De andere soort is de paraplu-ontheffing.
Voor de landbouw is deze het meest geschikt, omdat de locatie vooraf niet bekend hoeft te zijn. De ontheffing wordt eenmaal per kalenderjaar afgegeven en staat toe overal in een provincie op te stijgen of te landen, afgezien van gebieden die wettelijk beschermd zijn. Bij deze ontheffing mag echter slechts twee keer worden opgestegen en geland. Voor de UAS of RPAS voertuigen die in de landbouw worden toegepast, zijn beide ontheffingen dus niet toereikend. Een voordeel is dat in de wet voor landbouwluchtvaartuigen wel een aparte regeling is opgenomen. Bij deze vaartuigen worden mindere eisen gesteld aan de locatie. Het aanvragen van de TUG-ontheffing doe je bij de provincie en kost zo’n 100 tot 150 euro, afhankelijk per provincie.
Het inzetten van een UAS of RPAS voor remote sensing op agrarische bedrijven blijkt dus ingewikkelder dan gedacht. Door de enorme toename van deze apparaten, voor hobbymatig en kleinschalig professioneel gebruik, wordt de wetgeving in de toekomst hopelijk vereenvoudigd. De vraag blijft of je als boer wordt aangehouden wanneer een UAS over je perceel vliegt. Gelukkig is de luchtopnamevergunning per 1 juni wel afgeschaft. Dit maakt het legaal om luchtfoto’s en luchtvideo’s in Nederland te maken.
Veel voorkomende afkortingen:
UA: Unmanned Aircraft (onbemand luchtvaartuig)
UAV: Unmanned Aerial Vehicle (onbemand luchtvaarttoestel)
UAS: Unmanned Aircraft System (onbemand luchtvaartuigsysteem)
MAV: Micro Aerial vehicle (heel klein onbemand luchtvaarttoestel)
RPAS: Remotely Piloted Aircraft System (onbemand luchtvaartuigsysteem dat op afstand wordt bestuurd door een piloot)
Drone: onbemand militair luchtvaartuig. Deze term wordt in de volksmond vaak voor alle UAS gebruikt, maar kan technisch gesproken ook worden ingezet voor voorgeprogrammeerde missies die alleen door defensie worden toegepast.
TUG-ontheffing (Tijdelijk Uitzonderlijk Gebruik)
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.