Als ergens blijkt hoe nauw energie en politiek verweven zijn dan is dat wel op de gas- en elektriciteitsmarkt. Gas is een geopolitiek drukmiddel aan het worden. Rusland lijkt Europa haast beter gezind dan de VS. In Nederland is gaat de sage rond de afbouw van de salderingsregeling verder en het is nu aan de Eerste Kamer. Minister Jetten waarschuwt voor een gat op de begroting als de Kamer niet voor zijn plannen stemt.
Aardgas heeft op de Europese TTF termijnmarkt de weg omlaag gevonden. Zacht weer in onze contreien, een ruime voorraadpositie en voldoende aanvoer van gas uit onder meer Noorwegen houden de gasprijzen binnen de perken. Gisteren sloot het maart contract op €25,79 per MWh. Ten opzichte van de start van het winterseizoen is de gasprijs gehalveerd.
De gemiddelde vulgraad van de Europese gasopslagen zat op 10 februari op 67%. Voor de aanvoer van gas wordt vooral naar Noorwegen en Amerika gekeken, maar ook Russisch gas blijft zijn weg vinden naar de EU. Sterker nog Rusland blijft tot 31 december 2040 LNG van de Yamal-fabriek leveren aan het Duitse SEFE, zo meldt persbureau Reuters. SEFE is de voormalige Duitse divisie van Gazprom. De Duitse regering nationaliseerde dit bedrijf voor miljarden euro's na de 'speciale militaire operatie' zoals het Kremlin de invasie in Oekraïne noemt. In eerste instantie verbood Moskou de export naar verschillende bedrijven waaronder Gazprom Duitsland. In 2022 verleende Rusland een ontheffing voor de export van LNG. Via de grootste Russische LNG-producent Novatek is nu bekendgemaakt dat deze ontheffing tot 2040 verlengd wordt.
LNG brengt stabiliteit
In de VS heeft een groep voormalige topambtenaren die diende onder de laatste twee republikeinse presidenten (Trump en Bush) het Congres opgeroepen tegen de 'pauzewetgeving' omtrent de export van LNG van Biden te stemmen. Onder druk van de milieubeweging, met als argumenten de uitstoot van broeikasgassen en de gevolgen voor kwetsbare gemeenschappen bij de LNG-fabrieken, wil Biden de nieuwe LNG-projecten kritisch tegen het licht houden. De Amerikaanse LNG-sector is booming door grote vraag uit Europa en Azië. De oud-topambtenaren vinden dat de Amerikaanse LNG-export bijdraagt aan mondiale stabiliteit. "Het is absoluut noodzakelijk dat we deze actie terugdraaien en onze economische, energie, en geopolitieke belangen blijven bevorderen en tegelijkertijd voorop lopen op het gebied van de vooruitgang op milieugebied", schrijven oud-ambtenaren in hun brief aan het Congres.
Met Rusland als minder stabiele gasleverancier en de discussie over LNG in de VS, is Europa sterk afhankelijk van gas uit Noorwegen. Daarover maakt de Noorse geheime dienst zich ongerust. Noorse gas- en olie-installaties zijn mogelijk doelwit voor 'incidenten, fysieke sabotage en destructieve cyberattacks' volgens de Noorse militaire inlichtingendienst.
De elektriciteitsmarkt is de laatste week stabiel. Een range in de laatste dagen van €25 tussen hoogste en laagste koers hebben we al een tijdje niet meer gezien.
EDF dat in Frankrijk kerncentrales exploiteert, heeft in Chinon twee reactors stilgelegd na een brand zaterdag. De brand was in het niet nucleaire deel van de plant, maar conform veiligheidsprotocol zijn de reactors stilgelegd. Chinon is een van de oudste kerncentrales van Frankrijk. Duitsland heeft de kerncentrales versneld gesloten. Dat wil niet zeggen dat er minder vraag naar stroom is. De Duitse gascentrales hebben afgelopen januari flink moeten bijspringen. Sinds januari 2022 (vlak voor de Russische inval in Oekraïne) werd er niet zoveel stroom geproduceerd door de Duitse gascentrales. Ondanks de wil om versneld te vergroenen blijft Duitsland afhankelijk van fossiele brandstoffen, constateren verschillend experts.
Einde salderingsregeling
In Nederland staat de afbouw van de salderingsregeling voor zonnepanelen op de agenda van de Eerste Kamer. Demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten schrijft in een brief aan de Eerste Kamer dat als de Kamer de afbouw van de salderingsregeling blokkeert het nieuwe kabinet op zoek moet naar middelen om het daardoor ontstane gat op de begroting te dichten. Jetten: "Als het wetsvoorstel geen doorgang vindt, moet voor de derving vanaf 2025 en voor de structurele derving vanaf 2031 dekking worden gezocht. Dit betreft een structurele derving zonder einddatum aangezien geen alternatieve oplossing voorzien is."