Exporteurs van onder meer uien, aardappelen, zuivel en vlees ondervinden hinder door het coronavirus. Honderdduizenden reefercontainers staan naar verluidt vast in China. Bovendien lopen door het stormachtige weer veel vrachten in de Nederlandse havens vertraging op.
Veel rederijen in Nederland melden een tekort aan reefercontainers. De havens in China daarentegen zitten overvol. Met volle containers die niet kunnen worden gelost of juist lege containers. “Die moeten eerst gevuld worden voordat ze terugkomen naar Nederland”, vertelt Wim Waterman van Waterman Onions.
Het betekent voor het exportbedrijf uit Emmeloord dat een deel van de uien niet weg kan. “En dat terwijl wij best wel aan het voorspeen liggen bij de rederij.” Echter, volgens de ondernemer hebben uien over het algemeen geen prioriteit. “De duurdere vlees- een diepvriesproducten krijgen voorrang.”
Druk op aanbod
Het probleem van beperkte beschikbaarheid van zeecontainers speelt al enkele weken, maar wordt steeds meer voelbaar voor exporteurs. Zolang de verspreiding van het coronavirus geen halt toegeroepen kan worden, blijven de problemen zich opstapelen. Fred Compeer van Kloosterboer Container Logistics kan dat beamen. “Er staan veel reefers in China vast, waardoor er minder containers circuleren tussen verschillende landen. Dat geeft veel druk op het containeraanbod.”
Compeer verwacht dat door schaarste bij rederijen de prijzen voor het huren van reefercontainers gaan stijgen. “De best betaalde lading gaat voorrang krijgen bij rederijen om hun financiële schade te beperken. In hoeverre exporteurs van bijvoorbeeld uien hier last van hebben, hangt ook af van hun relatie met de rederij. Een geluk bij een ongeluk voor de uien- en aardappelhandel is dat de exportstromen naar West-Afrika achter de rug zijn. De grenzen van grootafnemer Senegal zijn immers al dicht.”
Vertragingen door storm
Voor G. Sevenhuysen vof uit Warmenhuizen ligt de exportfocus nu met name op het Verre Oosten. Mede-eigenaar Teun Paarlberg meldt nog over voldoende containers te kunnen beschikken. “Er komen inderdaad minder containers uit China terug. Dat betekent voor exporteurs soms wel puzzelen, maar wij hebben op tijd actie ondernomen en kunnen onze programma’s met afnemers gewoon draaien.”
Waar het bedrijf wel mee kampt zijn zware vertragingen door de storm afgelopen weken in Nederland en Engeland. Paarlberg: “Zeevervoerders hanteren een zogenaamd ‘cut and run-beleid’. Vertraagde schepen moeten snel lossen en laden, waardoor er veel containers in de haven blijven staan. Wij hebben te maken met vertragingen van 7 tot 14 dagen. Dat betekent dat onze klanten hun handel later binnen krijgen en daardoor weer afwachtend zijn met nieuwe inkopen.”
Impact Franse stakingen
Compeer kan dat bevestigen. “Door de storm gaat het varen minder snel en lopen transporten vertraging op. Veel zeetransport in Rotterdam gaat niet volgens schema. Een ander aspect dat meespeelt zijn de stakingen in Frankrijk. In december en januari werd er ook gestaakt in de Franse havens, waardoor containers minder snel bewegen. We hebben het dan over vertragingen van 1 of enkele dagen.”
De impact hiervan is volgens Compeer echter een stuk minder groot dan het coronavirus. “Dat gaat over veel langere termijn en door onzekerheid over de duur van het probleem kun je er niet op plannen. Wanneer containers in China weer worden vrijgegeven, moet de logistiek wereldwijd weer herstructureren. Het zal dus zeker nog enige tijd duren voor dat de capaciteit weer op orde is.”
Europa trekt aan
Voor onder meer de uienhandel, die draait op logistiek, is dat een tegenvaller. Bij Waterman Onions draaien ze op 70% van hun normale activiteit in deze periode. “Afgelopen weken draaiden we soms zelfs op halve kracht, maar nu trekt de handel in Europa gelukkig weer iets aan. Voor een deel van de overzeese export zoeken we ook naar alternatieven met wegtransport. Wij zijn echter gespecialiseerd in de afzet naar Azië en daarvoor zijn we afhankelijk van de beschikbaarheid van zeecontainers. Desalniettemin ben ik optimistisch over het uienseizoen. Er is gelukkig al heel veel weg.”
Dat ook andere sectoren kampen met exportproblemen als gevolg van de problemen in China en het beschikbare containeraanbod staat buiten kijf. Zo liet Vion eerder al weten dat de vleesexport momenteel op logistieke problemen stuit door de afsluiting van verschillende Chinese steden. Importeurs in China zijn afwachtend, wat de export vanuit Europa remt. Ook de zuivelmarkt reageert op de situatie rondom het coronavirus vanwege onzekerheid over de afzet naar China.
Nasleep duurt nog maanden
Volgens MKB-Nederland zullen de problemen in het transport en de productie als gevolg van het coronavirus nog maanden na-ijlen. Zelfs als de verspreiding van het virus op korte termijn wordt gestopt.