Gebrek aan nieuwe ideeën
Melkveehouders snakken naar praktische hulp
Het melkquotum is fini en voorbij, een nieuwe tijd breekt aan. Maar een vrije markt vraagt andere vaardigheden en hulpmiddelen dan het tijdperk van het melkquotum en daar lijkt het in Europa en Nederland aan te ontbreken. Een analyse van Boerenbusiness zet de ideeën die er zijn om melkveehouders te helpen op een rij, waarmee meteen duidelijk wordt waarom innovatie dringend gewenst is.
Waar iedereen zich in kan vinden is dat het einde van het melkquotum voor grotere uitslagen in prijzen gaat zorgen. De markt wordt volatieler, mede omdat de marktverstorende maatregelen of, net hoe je het wil omschrijven, vangnetten verdwijnen. Maar waar niet over nagedacht werd is hoe je melkveehouders kunt helpen een goed bedrijf te runnen wanneer prijsverschillen van jaar tot jaar kunnen oplopen tot 50 procent.
Zo heel af en toe wordt er wat gezegd over het Amerikaanse programma waarmee veehouders daar de marge kunnen beschermen. Het is een vrijwillig programma weer melkveehouders voor kunnen kiezen, wat gefaciliteerd wordt door de overheid. Het moet dan ook gezien worden als een verzekering en het werkt net zoals een verzekering, waarbij je hoopt dat het niet nodig is, maar ben je blij dat je er een hebt als er wat gebeurt.
De Amerikanen zeggen terecht dat melkveehouders duizenden dollars uitgeven aan verzekeringen en andere maatregelen om het bedrijf te beschermen, waarom dan niet geld steken in iets om het bestaansrecht van het bedrijf veilig te stellen? Was het niet een idee geweest dat Europa een dergelijk systeem klaar had staan tegen het einde van het melkquotum.
Een ander terugkerend idee is de termijnmarkt. Een instrument wat kan helpen, maar waar meer kennis voor nodig is en wat vraagt om meer tijd. Daar komt bij dat Chicago qua omvang groot genoeg is om te helpen, maar in Europa de termijnmarkt nog moet groeien om voldoende liquide te worden.
En toen werd het stil. Tot de Ieren met een idee kwamen. Het land wat dolgraag de melkproductie flink wil uitbreiden blijkt ook na te denken over een methode om een stabiele bedrijfsvoering te realiseren. Zo publiceerde de Ierse organisatie voor landbouwcoöperaties (ICOS) een idee om inkomen voor belasting weg te zetten voor mindere tijden.
De Ieren zochten inspiratie in landen met een vrije markt en kwamen zo bij het Australische Farm Management Deposits en Nieuw-Zeelandse Income Equalisation uit. Het is een methode wat agrarische ondernemers de kans geeft om inkomen voor belasting in jaren dat ze deze het minst nodig hebben te verplaatsen naar jaren dat het hard nodig is. Concreet betekent het dat tijdens een jaar met een hoge melkprijs een deel van de inkomsten in een fonds gestopt wordt, wat tijdens een jaar met minder inkomsten gebruikt kan worden om de bedrijfsbalans gezond te houden.
Pas wanneer het weggezette geld aangesproken wordt hoeft er belasting betaald te worden. Volgens ICOS krijgen ondernemers daarmee de beschikking over een tool die goed werkt tegen volatiliteit.
Een klein probleem wordt hier gevormd door de Europese regelgeving rondom hulp. Hoewel de Ierse minister van financiën er niet honderd procent zeker over was, gaf hij aan dat er een grote kans bestaat dat het idee in strijd is met de EU-regels wat betreft staatshulp. Een oplossing kan zijn dat een externe partij het gaat faciliteren, maar een meer voor de hand liggende oplossing kan zijn dat Europa het zelf gaat aanbieden. Net zoals de Amerikanen kunnen terugvallen op margebescherming.
Andere ideeën om een melkveehouder op het erf te helpen ontbreken nog. Opmerkelijk is het dat juist Nederland, die qua innovatie vaak het voortouw neemt, nog geen haalbaar antwoord heeft om bedrijven te helpen zich te wapenen tegen de extreme prijsschommelingen.
Nu wordt er maandag gepraat over interventie en een vevroegde uitbetaling van toeslagen. Het kan helpen, maar wat gebeurt er over enkele jaren wanneer de melkprijs weer een duik omlaag laat zien? Nog een nadeel van interventie is dat het de markt flink kan verstoren en dat uiteindelijk Europa er geld aan verdient. Misschien kan dit geld samen met het geld wat landen afdragen voor superheffing gebruikt worden om iets op te zetten wat ook in de toekomst gaat helpen.
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.