Bij het uitgeven van gronden in geliberaliseerde pacht selecteert Staatsbosbeheer niet alleen op de hoogste bieder. In de nieuwe toewijzingsprocedure laat Staatsbosbeheer het onderdeel 'kwaliteit' zwaar meewegen, zo valt op te maken uit de brochures bij de inschrijvingsronde op pachtgrond.nu. Boeren die meedoen aan natuurinclusieve landbouw (NIL) hebben een streepje voor.
Staatsbosbeheer heeft de inschrijfvoorwaarden voor de geliberaliseerde pacht behoorlijk op de schop genomen. De natuurbeheerder heeft voor de toewijzing een lijst met criteria opgesteld waar punten aan toegekend worden. De inschrijvende landbouwer moet ten minste 50 punten halen op het onderdeel kwaliteit om de pacht toegewezen te krijgen. Onder andere voor een Skal-, of PlanetProof-certificaat, goud, zilver of brons in het GLB, certificaat natuurbeheer en ondernemerschap, SNL en ANLb worden punten toegekend aan de inschrijver. Met een formule op basis van de inschrijfprijs en het aan behaalde punten wordt grond toegewezen aan de hoogst scorende inschrijver.
Langetermijnrelatie
Boeren die op natuurinclusieve wijze werken hebben de voorkeur bij de natuurorganisatie. "Staatsbosbeheer werkt graag samen met natuurinclusieve boeren die zich niet alleen inzetten voor de natuurwaarden op de gepachte grond, maar ook op hun eigen grond en daarmee de rest van hun bedrijf. Omdat deze boeren hun gehele eigen bedrijfsvoering natuurinclusief maken, willen wij hen ondersteunen door twaalfjarige contracten af te sluiten", valt in de brochures te lezen. Als je het scherp stelt, wordt de wettelijke taak - het beheren en duurzaam tot maatschappelijk nut brengen van de toevertrouwde terreinen - ruim opgevat door Staatbosbeheer. De getoonde belangstelling van de inschrijver voor natuurinclusieve landbouw wordt overigens niet meegenomen bij de toewijzing.
Staatbosbeheer heeft naar eigen zeggen ruim 270.000 hectare natuur in beheer. Daarvan wordt circa 40.000 hectare verpacht aan ongeveer 3.000 boeren voor agrarisch medegebruik. Het gaat vooral om grasland dat door boeren beperkt gemaaid en beweid wordt. Volgens de website van Staatbosbeheer is verpachten van grond om verschillende redenen noodzakelijk. "Op de eerste plaats omdat we dat beheer niet allemaal zelf kunnen doen. Het maaien moet bijvoorbeeld vaak in juni of juli gebeuren. Het is voor ons te veel werk om alle percelen in die periode te maaien." Een andere opvallende passage op dezelfde webpagina: "De natuur die wij in Nederland zo koesteren, is geen wilde natuur. Delen ervan bestonden ooit uit agrarische graslanden en zijn omgevormd naar een natuurgebied."