Hogere lange rente op termijn
Kredietwaardigheid eurolanden zakt
En toen waren het er nog maar twee. Kredietbeoordelaar S&P verlaagde onlangs de kredietwaardigheid van Finland van Triple A (hoogst haalbare score) naar AA+. Nog steeds een prima score overigens, maar als de trend omlaag is, kan dat op termijn grote gevolgen hebben.
Op termijn geldt dat hoe lager de kredietwaardigheid van een land, hoe hoger de rente die zo een land moet betalen om geld te lenen op de financiële markten. Dit is dé reden waarom Nederland en Duitsland door de decennia heen geld konden lenen tegen rentetarieven waar ze in landen als Griekenland of Italië niet eens durfden te dromen.
Finland is sinds een paar dagen minder kredietwaardig omdat de analisten van S&P zich grote zorgen maken over de ontwikkeling van de Finse economie op de korte en (middel)lange termijn.
Op de korte termijn is vooral de dalende vraag in het buitenland een bron van zorg. Finse economie is een relatief open economie, wat wil zeggen dat een groot deel van de boterham door handel met het buitenland wordt verdiend. Dat feit betekent dat wanneer het economisch minder gaat in de belangrijke buitenlandse markten, de economische groei in zo een economie gevaar loopt. Rusland is van oudsher een zeer belangrijke markt voor Finland, volgens schattingen is 4 procent van de Finse economie direct afhankelijk van de export naar Rusland. Dat land lijdt op dit moment veel pijn onder economische sancties van de Europese Unie en de Verenigde Staten en dalende olieprijs.
Op de wat langere termijn zijn het vooral de gevolgen van de vergrijzing, zoals bijvoorbeeld stijgende uitgaven aan ouderen (denk aan pensioenen) en dalende beroepsbevolking, die de analisten van S&P zorgen baren. Hoewel de Finse staatsschuld relatief laag is (in 2014 58,2 prcoent van de totale economie, ter vergelijking, Duitsland heeft een staatsschuld van iets minder dan 80 procent van de totale economie) zou dat fors kunnen veranderen als economische groei structureel laag wordt.
Finland hoorde altijd bij het kleine groepje Triple A-landen. Eind vorig jaar viel Nederland er al uit toen S&P eind november de Nederlandse kredietwaardigheid omlaagschroefde. Er zijn nu slechts twee eurolanden, Duitsland en Luxemburg, die de hoogste kredietwaardigheid hebben.
Zoals gezegd, op termijn betekent een lagere kredietwaardigheid dat geld lenen duurder wordt. Dat hoeft op de korte termijn overigens niet het geval te zijn. Nederland is een goed voorbeeld daarvan. Sinds de Nederlandse kredietwaardigheid eind november vorig jaar werd verlaagd, is de langetermijnrente juist behoorlijk gedááld.
Dit doortrekken naar de toekomst zou echter onverantwoord zijn. De daling van de langetermijnrente in Nederland heeft te maken met een aantal ontwikkelingen, zoals dalende Duitse langetermijnrente, het feit dat beleggers Nederlandse staatsobligaties als een veilige haven in de eurozone zien, gevaar van deflatie maar ook de kans dat de Europese Centrale Bank (ECB) op grote schaal staatsobligaties in de eurozone zal opkopen.
Gegeven de vooruitzichten voor de Nederlandse economie en het feit dat de vergrijzing ook in Nederland optreedt, kan de Nederlandsche staatsschuld de komende jaren behoorlijk gaan stijgen. Hetzelfde geldt voor Duitsland, waar de vergrijzing zelfs veel harder aan zal komen. De status van een veilige haven kan daardoor veel averij oplopen.
Wanneer zaken zoals deflatiegevaar en het mogelijke opkopen van staatsobligaties door de ECB overwaaien, dus op middellange termijn, zal die lagere kredietwaardigheid zichtbaar worden in de langetermijnrentes.
Edin Mujagic
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.