Duitsland vierde op ranglijst van protectionisme

Bondskanselier Angela Merkel haalde tijdens het World Economic Forum in Davos (Zwitserland) stevig uit naar de Verenigde Staten (VS) vanwege de vele protectionistische maatregelen. Zelf waste ze haar handen in onschuld: "We geloven niet dat afscherming ons verder brengt."

Ook zei Merkel er niets voor te voelen om een 'muur om het land' te zetten. Maar wat blijkt uit onderzoek van Euler Hermes? Duitsland staat op de vierde plaats op de ranglijst van landen die de meeste protectionistische maatregelen hanteren. Het land staat volgt na de VS, India en Rusland.

Gevolgen?
Wat zijn de gevolgen voor Nederland, en voor onze landbouwsector? Want van al onze export is de handel van agrifood-producten richting Duitsland het grootste. Ik moest ook denken aan Klaas Knot. Volgens de president van De Nederlandsche Bank draait de Nederlandse economie uitstekend en houdt de groei voorlopig aan. "Maar op termijn wordt deze groei bedreigd door handelsbelemmerende ontwikkelingen." Hij doelde op de VS en de brexit. Of misschien ook op Duitsland?

Eerst de feiten: in 2017 zijn wereldwijd 467 nieuwe protectionistische maatregelen afgekondigd. Dat zijn er beduidend minder dan in 2016. Verrassend, want je zou denken (als je de media mag geloven) dat er juist steeds meer maatregelen worden genomen. De volgende verrassing was de ranking per land; Duitsland op de vierde plaats en Zwitserland op de zesde plaats.

Duitsland op dreef
Zonder dat het opvalt, is Duitsland al een tijd op de protectionistische toer. Nederland mag dat niet negeren. We zijn bij uitstek een exportland. Hoe meer barrières, hoe slechter. Jaarlijks exporteren Nederlandse bedrijven voor zo’n €425 miljard aan goederen. Ongeveer 1/3 van het nationale inkomen hangt samen met handel en er zijn 2 miljoen banen mee gemoeid.

We leveren jaarlijks voor meer dan €100 miljard aan goederen aan Duitsland, circa 25% daarvan zijn landbouwproducten. Hebben we last van de handelsbeperkingen die Duitsland oplegt? Niet veel zou je denken. In vergelijking tot het recordjaar 2016 was er vorig jaar opnieuw sprake van een flinke verbetering van de landbouwexport naar Duitsland (+5%).

Dienstensector wordt afschermd
Zoomen we in op het soort maatregelen dat Duitsland neemt, dan blijkt dat vooral de dienstensector wordt afgeschermd. Dat zegt onder meer Marcel Fratzscher, de voorzitter van het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek en hoogleraar aan de Humboldt Universiteit in Berlijn. Fratzscher stelt dat de handelsoverschotten van Duitsland onder meer zijn toe te schrijven aan het Duitse protectionisme in veel dienstensectoren. "Die zijn sterk gereguleerd en dus lastig toegankelijk voor buitenlandse concurrenten."

Volgens eigen onderzoek bevoordeelt de Duitse overheid belangrijke sectoren zoals Transport, Machinery & Equipment en de Metaalindustrie met protectionistische maatregelen. Het soort maatregelen variërt van tol tot handelsfinancieringsbeleid.

Handelsrelatie is vruchtbaar
Wil ik u bang maken? Nee. De groeicijfers bewijzen dat de handelsrelatie tussen Nederland en Duitsland onverminderd vruchtbaar is. Hoe vertrouwd de relatie met Duitsland ook is, we zullen wakker moeten blijven en goed moeten inspelen op omstandigheden die veranderen. Het spook van protectionisme waart rond. Voor je het weet laat het ook ons schrikken.

Johan Geeroms

Johan Geeroms is Risk Director bij Euler Hermes, wereldmarktleider op het gebied van kredietverzekeren en corporate incasso. In zijn blogs richt Geeroms zich veelal op ontwikkelingen in de agrarische sector.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.