Agrico zweert koper af in bio aardappelen

Pootgoedhandelshuis Agrico is tevens een belangrijke speler in biologische aardappelen. Niet alleen pootgoed, maar ook consumptiegewassen. Voor de tafelaardappelmarkt, chips en frites om er een paar te noemen. Het bedrijf is betrokken bij de gehele keten van biologische aardappelen. Dochteronderneming Leo de Kock verpakt en vermarkt het product.

Geen koper op resistente rassen
“Voor seizoen 2017 hebben we telers opgedragen geen koperoxichloride meer te gebruiken voor de bestrijding van de schimmelziekte phytophthora”, bevestigt Agrico-directeur Jan van Hoogen. “Deze eis geldt voor de Agrico rassen die een resistentie hebben tegen de aardappelziekte. Het grootste ras is Carolus, gevolgd door de Alouette.”

Niet-resistent ras is vrij
Voor de niet-resistente rassen stelt Agrico geen eisen. Onder andere Agria is een populair ras in de biologische teelt. “Het gebruik van koper voor de schimmelbestrijding is verboden in de biologische teelt. Het mag alleen als bemesting worden gebruikt,”, benadrukt Van Hoogen nogmaals. Sinds 2000 is het niet toegestaan om koperoxichloride in te zetten voor de schimmelbestrijding. Voor bladbemesting mag 6 kg per hectare per jaar worden toegepast. Vorig jaar werd in Flevoland aangetoond dat die norm ruim wordt overschreden in een jaar met hoge ziektedruk. Loonbedrijven rijden af en aan met hun veldspuiten.

Skal dicht maas in de regels
Skal, de toezichthouder op biologische productie in Nederland, bevestigt dat het dit jaar extra controles uitvoert. “Reden daarvoor is niet alleen de situatie die vorig jaar ontstond. Afgelopen winter is na evaluatie besloten vaker te laten controleren”, zegt Dirk Smits van Certificering en Toezicht bij Skal. “Het blijft lastig om op kopergebruik te controleren, omdat het is toegestaan als bladmeststof. In Nederland kennen we geen kopertekort in aardappelen. Telers zijn verplicht ons een bemestingsplan op te sturen, waarin het gebruik van koper moet worden verantwoord. In de praktijk betekent dit dat geen koper gebruikt kan worden. De verwachting is dat dit de inzet van het middel stopt, maar het is afwachten of dat daadwerkelijk het geval is. Boeren kunnen erg creatief zijn.”

Pootgoed bottleneck
Zien biologische aardappeltelers hun gewassen kapot gaan, dan grijpen ze toch naar het redmiddel. Dat werd gedurende de zomer van 2016 pijnlijk duidelijk. “Een jaar als 2016 maak je niet vaak mee”, aldus Agrico directeur Van Hoogen. “De keer daarvoor, dat we zo’n zware phytophthora besmetting zagen, was in 2007. Dat toont de frequentie aan. In de toekomst willen we alleen nog maar resistente rassen telen. Onze bottleneck is de beschikbaarheid van voldoende pootgoed.”

Is resistentie de oplossing?
Volgens critici zijn resistente rassen niet zaligmakend. Een resistentie kan worden doorbroken. Zeker wanneer nieuwe phytophthora stammen opduiken. Van Hoogen denkt niet dat het zo’n vaart loopt: “We gebruiken natuurlijke resistentiegenen, die gevonden worden in gebieden waar zeer agressieve phytophthorastammen opduiken. In Nederland komen die niet voor, maar in het thuisland van de aardappel, Mexico, wel. Een resistentie is niet zomaar doorbroken. Ook op de Carolus vonden we afgelopen jaar een blaadje phytophthora, maar dat leidde niet tot problemen. Je moet de kat niet op het spek binden, maar met een paar 100 hectare resistente aardappelrassen is het risico niet groot.”

Sector zelf stappen ondernemen
“Door de lage ziektedruk speelt het onderwerp nu minder”, weet ook Smits. “De discussie over wel of geen koper gebruiken speelt ook binnen de sector. Het is goed wanneer de sector zelf stappen onderneemt. Dat gebeurt onder andere door meer resistente rassen in te zetten.”

Meten met 2 maten
Nadat Skal en ook NVWA afgelopen seizoen lieten weten niet te kunnen controleren op kopergebruik besloot Albert Heijn zelf maatregelen te treffen. Het liet de biologische producten op koperresiduen testen. Of het die uiteindelijk vond is niet bekend gemaakt. Het besloot geen bovenwettelijke eisen op te leggen vanuit de supermarktketen. Bijzonder is dat AH dit voor gangbaar geteelde aardappelen vanaf 2019 wél doet. Deze aardappelen moeten voorzien zijn van een Milieukeur, waardoor 28 wettelijke toegestane gewasbeschermingsmiddelen niet langer mogen worden ingezet.