Niet alle Poolse aardappelen worden gerooid

In alle Poolse teeltgebieden zitten nog aardappelen in de grond. In het midden en noorden zijn de problemen het grootste. Ook in het iets drogere zuidwesten en oosten zijn nog percelen af te werken; begin oktober zat zo’n 60% nog in de grond. Eigenlijk de volledige hoofdoogst. In 1 maand tijd is flink wat werk verzet. Toch moest begin november naar schatting nog 10% worden gerooid. Veel kansen om de laatste percelen geoogst te krijgen, zijn er niet geweest.

Ruim 300.000 ton nog te rooien
Statistiekbureau IERiGÅ» schat in dat momenteel nog 3% tot 4% van het areaal geoogst moet worden. Dat komt overeen met de bevindingen van insiders, waarmee Boerenbusiness sprak. Het totale volume aardappelen wordt geschat op 9,8 miljoen ton, 1 miljoen ton meer dan in 2016. Het nog te oogsten volume komt met deze cijfers uit op 294.000 tot 392.000 ton. Die staan vooral in het noordwesten en midden van het land.

Vorst op komst
Naast de huidige situatie, die van onbegaanbare percelen en een slechte kwaliteit, doemt een nieuw probleem op: vorst. In de tweede helft van deze week duikt de temperatuur naar beneden. In Midden- en Oost-Polen komt de temperatuur ’s nachts uit op -3 tot -4 graden Celsius. Overdag schommelt dat rond het vriespunt. In het noorden en zuidwesten bewegen de temperaturen tussen 0 en 1 graad.

Vanaf woensdagavond wordt de eerste serieuze sneeuwval verwacht. Gewassen zijn niet direct verloren, maar er kan in ieder geval niet gerooid worden. De 14-daagse verwachting toont lichte tot matige vorst.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)

In de tweede helft van deze week komt voor het eerst serieuze vorst in Polen.Enorm aanbod
Wie zijn aardappelen binnen heeft zitten, is lang niet altijd vrij van problemen. Net als in Nederland wordt melding gedaan van partijen die vervroegd worden afgeleverd. Natte rooiomstandigheden zijn duidelijk in de bewaring terug te zien. Naar schatting is ongeveer 10% van een dusdanig slechte kwaliteit dat deze vervroegd moet worden afgeleverd. Het aanbod is groot. Verwerkers worden met overkilo’s overspoeld, die buiten het contract vallen. Door de regen zijn onderwatergewichten laag.

Dumping uit West-Europa
Op de Poolse tafelaardappelmarkt is de situatie niet veel beter. Ook daar is kwaliteit de bottleneck. Supermarkten importeren gewassen en verpakte aardappelen uit Duitsland en Frankrijk voor bodemprijzen. Vooral Frankrijk dumpt naar verluidt grote volumes. De gemiddelde prijs voor opgezakte Poolse aardappelen ligt momenteel op €5 tot €7 per 100 kilo, met uitschieters tot €10. Voor Franse aardappelen wordt €4 tot €5 betaald.

De retailmarkt kijkt met argusogen naar komend jaar. Momenteel is er voldoende aanbod van wasserijgeschikte aardappelen. De mindere kwaliteit zet vraagtekens bij de bewaarbaarheid. Hierdoor neemt het volume vanaf februari af, zo wordt gedacht. Daarbij komt dat opslagfaciliteiten veelal niet zijn ingericht voor de lange bewaring en niet tegen strenge vorst kunnen. Poolse telers hebben vooral in de teelt geïnvesteerd en niet in bewaarmogelijkheden.

Meer problemen
De huidige problematiek werkt door in het komende seizoen. Waar aardappelen staan of stonden, kan geen wintertarwe worden gezaaid. De percelen zijn verzadigd. De oogst van suikerbieten is in volle gang. Die draait 24 uur per dag door. Bietenrooiers kunnen hun werk doen, maar ook die hebben hun grenzen. Met vorst op de hand gaat de handrem er deze week op. Dan moet eerst weer gewacht worden tot de vorst uit de bieten is getrokken.

Areaal neemt gas terug
Insiders denken dat telers anticiperen op de huidige desastreuze situatie. Er wordt geploeterd om de oogst gedaan te krijgen, maar zonder dat daar een 'beloning' tegenover staat. Dit jaar bedraagt het areaal volgens overheidscijfers 317.000 hectare. Dat is een stijging van 1,8%, die in 2018 gemakkelijk kan omdraaien in een min. Voor volgend jaar wordt gerekend met 300.000 hectare aardappelen.  

Het areaal zegt niet alles over de oogst. In 2010 bedroeg die nog 400.000 hectare. Het volume nam echter alleen maar toe. Betere rassen zorgen ervoor dat opbrengsten van 50 tot 60 ton fritesaardappelen van 1 hectare ook in Polen niet langer een uitzondering zijn.Het areaal zegt niet altijd iets over de totale aardappeloogst in Polen.

Meer grafieken? Bezoek de Database, exclusief voor abonnees.