Inside: Aardappelmarkt

Rusland hanteert 'eigen frites eerst'-politiek

21 Februari 2018 - Niels van der Boom

Ondanks een tekort aan aardappelen, waardoor de prijzen stijgen en het geïmporteerde volume toeneemt, houdt Rusland vast aan de strategie 'eigen aardappelen en frites' eerst. Dit biedt kansen voor de professionalisering van de sector, maar er zijn nog grote stappen te nemen.

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

De voorlopige opbrengstcijfers van het Rusissche statistiekbureau Rosstat wijzen uit dat de aardappeloogst in Rusland lager ligt dan in de voorgaande jaren. De totale consumptieaardappeloogst wordt op 29,6 miljoen ton geraamd, een daling van 4,9% ten opzichte van 2016. Het 5-jarig gemiddelde komt uit op 31 miljoen ton.

Import verdubbeld
Een lagere beschikbaarheid zorgt ervoor dat de importmotor momenteel op volle toeren draait. In de eerste 10 maanden van 2017 werd 96% meer aardappelen geïmporteerd, zo becijfert Rosstat. Deels komt dit doordat er in 2016 zeer weinig werd geïmporteerd. In tonnen komt het volume naar schatting uit op 800.000 ton, waarvan circa de helft afkomstig is uit Egypte en China. De eerstgenoemde is inmiddels gestart met de levering van de nieuwe oogst aan Rusland.

96

procent

steeg de aardappel-import

Het Russische overheidsbureau Rosstandart heeft de importeisen vanaf dit jaar aangescherpt, wat mogelijk invloed heeft op de import. Eén van de nieuwe regels is dat groene knollen bij tafelaardappelen niet langer zijn toegestaan. Echter, schade door ritnaalden en rooibeschadiging zijn nog wel toegestaan (tot op zekere hoogte). Ook gelden nieuwe eisen voor de maatsortering. Door de productkwaliteit te verbeteren, hoopt de Russische overheid de aardappelconsumptie te verhogen. De verwachting is echter wel dat het ingevoerde volume ook in de eerste helft van 2018 aanhoudt.

Minder eigen teelt
Het is een meerjarige trend dat de Russen zelf minder aardappelen verbouwen op hun dacha’s en hun inkopen juist doen in de supermarkt. In grote steden is de aardappelkwaliteit relatief goed. In kleine steden is dit lang niet altijd het geval. Bovendien heeft Rusland slechte economische tijden achter de rug, waardoor het bestedingspatroon laag is. In 2017 groeide de economie weer met 1% tot 1,5%.

Fritesproductie
Ook het fastfoodsegment groeit. De fritesfabriek van Lamb Weston/Meijer en hun Russische partner Belaya Dacha in Lipetsk (Zuid-Rusland) draait nu zo’n 2 maanden. Daar kan op jaarbasis 90.000 ton aardappelen worden verwerkt. De Nederlander Christian de Vries, van mechanisatiebedrijf Agri 2.0, heeft in Rusland 3 en in Oekraïne 2 vestigingen. Daarnaast boert hij zelf op 1.500 hectare.

De Vries specialiseert zich in precisielandbouw waarbij aardappeltelers belangrijke klanten zijn. In dure jaren investeren zij onder andere in RTK-gps-systemen. "Je ziet dat telers professionaliseren. We praten dan over bedrijven die tot 3.000 hectare aardappelen telen. Zij verbouwen meer fritesaardappelen op contract, maar ook chipsaardappelen zijn populair. PepsiCo heeft 2 fabrieken, maar grote telers hebben soms ook eigen fabriekjes. Enkele jaren terug was een hectareopbrengst van 30 ton gewoon. Nu is dat 40, 50 of zelfs 60 ton bij de toptelers."

De Vries hoort prijzen tussen de 12 en 14 roebel per kilo (voor de boer), omgerekend zo’n €0,17 tot €0,20 cent. "Daar kunnen ze hier prima aardappelen voor telen. De kostprijs ligt rond de 5 à 6 roebel (€0,07 à €0,09)." De gemiddelde supermarktprijs bedraagt momenteel €0,37 per kilo. In Moskou is dat met €0,34 per kilo iets minder. Teler en supermarkt houden beide een prima boterham over aan de aardappelen.

Professionele telers verbouwen meer fritesaardappelen

Lokaal product
Voor de lange termijn hebben Europese fritesproducenten te vrezen voor de ambitie van Rusland om zelfvoorzienend te zijn in bevroren aardappelproducten. Zo wil McDonalds eind 2018 louter Russische frites aan klanten voorschotelen. Op dit moment is 85% van hun producten Russisch. De keten heeft, deels in franchise, ruim 650 restaurants in het land. Jaarlijks komen er zo’n 50 bij.

Volgens de meest recente cijfers uit de Global Trade Atlas importeerde Rusland in de 12 maanden tot 1 november 2017 110.000 ton frites uit de EU-5. Het is een plus van 17% ten opzichte van het jaar ervoor. Daarmee komt het op plek 3 van grootste afnemers, na zwaargewichten Brazilië en Saoedi-Arabië. Nederland neemt een groot deel van het Russische volume voor zijn rekening. Daarnaast zijn ook de Poolse fritesfabrieken actief op deze markt. Buurland Oekraïne levert voornamelijk tafelaardappelen en heeft nog ruim voldoende voorraad na een goede oogst.

Pootgoed
McDonalds is een uitzondering in de Russische markt. De pootgoedvoorziening en de teelt heeft het in eigen beheer bij de telers. Vooral de beschikbaarheid van kwalitatief hoogwaardig pootgoed is een issue. Alleen zo kunnen opbrengst en kwaliteit structureel omhoog. Voor het zover is, ontkomt de Russische consument niet aan Nederlandse frites wanneer hij een patatje gaat eten.

De Centrale Bank van Rusland verwacht, ondanks een tekort en gunstige prijzen, dat het aardappelvolume in 2018 verder daalt. Het rekent met een totaalvolume van 26,6 miljoen ton, 10% minder dan 2017. Dit heeft ermee te maken dat de ‘achtertuinteelt’ fors vermindert, net zoals we in Polen hebben gezien. Volgens het landbouwministerie was Rusland voor 90% zelfvoorzienend in aardappelen, terwijl de ambitie 95% of meer bedraagt. Nieuwe verlagingen doen hier weinig goed aan.

Regenradar
Powered by Agroweer

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden