Inside: Aardappelmarkt
Is het aardappelareaal te voorspellen?
Een mens waagt graag een gokje. Dat geldt ook voor het areaal aardappelen. Nog voor alle aardappelen zijn gepoot, wordt getracht een schatting te maken van op- en neerwaartse bewegingen in het areaal. Is dit echter wel mogelijk?
Dit artikel lezen?
Word abonnee en krijg direct toegang
Kies het abonnement dat bij je past
De North-western European Potato Growers (NEPG) publiceerde dinsdag 8 mei hun eerste publicatie voor het consumptieaardappelareaal in de Verenigde Staten (VS). Zij komen uit op een kleine groei van 0,4%, wat neerkomt op ruim 2.100 hectare. Het is rekenen met cijfers achter de komma. Is het mogelijk om zo’n nauwkeurige inschatting te maken aan de start van het seizoen?
Kleine foutmarge
Wanneer we de NEPG-cijfers vergelijken, valt op dat de prognose slechts een kleine afwijking kent. In de afgelopen 5 jaar werd het areaalcijfer voor de EU-5 2 keer naar boven en 2 keer naar onder bijgesteld. In 1 jaar bleef deze gelijk. Dit levert een gemiddelde foutmarge op van slechts 0,32%, goed voor bijna 2.000 hectare. Het areaal voor 2018 kan dus gelijk blijven of maximaal zo'n 1% groeien. In de periode 2009 tot en met 2014 becijferde de NEPG zelf al eens hun variatie. Die kwam toen op 3,23% uit.
Vergelijken we de cijfers echter met die van andere organisaties (zoals landelijke statistiekbureaus, telersorganisaties en overheden), dan is het verschil groter. Afhankelijk van het jaar varieert het van 2% tot 7,5%. Dat betekent een spreiding van 11.000 tot ruim 40.000 hectare. Een voorbeeld: het Franse landbouwministerie rekent voor 2018 met een oppervlakte consumptieaardappelen van 140.000 hectare, terwijl NEPG met goed 135.000 hectare komt.
De cijfers worden bovendien vertroebeld door het toevoegen of weglaten van vroege aardappelen, zetmeelaardappelen en pootaardappelen.
| Jaar | Prognose april | Prognose juli | Verschil in hectare | Verschil in percentage |
| 2018 | 585.479 | -- | -- | -- |
| 2017 | 572.485 | 578.821 | 6.336 | 1,10% |
| 2016 | 546.501 | 553.118 | 6.617 | 1,21% |
| 2015 | 530.000 | 526.961 | -3.039 | -0,57% |
| 2014 | 547.633 | 547.633 | -2.367 | -0,43% |
| 2013 | 531.860 | 531.860 | 0 | 0% |
| Gemiddeld | 1.887 | 0,32% |
Vlaamse daling
Ook in buurland België zijn flinke verschillen. Het departement Landbouw en Visserij publiceerde 8 mei voorlopige areaalcijfers op basis van de Gecombineerde opgave (Verzamelaanvragen). Die wijst een consumptieaardappelareaal van 49.954 hectare uit. Wordt dit werkelijkheid, dan betekent het een daling van 6,21% in Vlaanderen (vergeleken met 2017). Half april berichtte PCA over een verwachte daling van 2% in de hoofdoogst en maar liefst 28% bij de vroege aardappelen.
Af land fritesaardappelen worden hoofdzakelijk in Vlaanderen verbouwd, waardoor de daling relatief fors is. Trekken we het verwachtte Vlaamse areaal af van het NEPG-totaal, dan blijft 46.663 hectare over voor Wallonië. PCA denkt dat het areaal hier in 2018 6% toeneemt. In 2017 bedroeg het Waalse areaal 41.363 hectare, een groei van 6% zou dan nog aan de lage kant zijn om aan het NEPG-totaal te komen.
Nederland stabiel
In vergelijking tot de Nederlandse CBS-cijfers is de NEPG aardig accuraat te noemen. Het verschil tussen de prognose en statistiekcijfers komen verbazend goed overeen. Het verschil loopt van enkele tientallen tot hooguit 500 hectare.
Vooral in de gebieden waar de consumptieaardappelen sterk groeit, blijkt het lastig om een voorspelling te doen. We praten dan over het noorden van Frankrijk en Waals-België. In andere landen gaat het vaak om kleine fluctuaties, die beter voorspelbaar zijn. De afwijking is in ieder geval minder groot. Een groei van ruim 2.000 hectare is dus reëel te noemen.