Hoe serieus is de droogte in de aardappelen?

In de zuidelijke gebieden van Nederland zijn de problemen het grootste. In het begin van het seizoen was het daar lang nat, waardoor er pas laat gepoot kon worden. "Daardoor hebben de planten een matig wortelstel", zo zegt Wim in ‘t Veld, sector manager akkerbouw bij Van Iperen. "Nu deze droogte er overheen komt, schieten de planten zwaar in de stress."

In ‘t Veld ziet percelen met slaphangende aardappelplanten, waar de zon op de ruggen brand. Er wordt volop beregend in Zeeland; althans, op de plekken waar het mogelijk is. Echter, het belangrijkste voor de planten is dat er nu regen komt. "Als er bemest wordt, is het verstandig om meststoffen met een lage zoutwaarde en EC te geven", zo stelt in ‘t Veld. "Dat geeft direct bladverbranding."

Dichtgeslagen grond
Ook in Limburg, Noord-Brabant en de aangrenzende Belgische gebieden is het erg droog, maar toch zijn de gewassen niet opengeslagen. "Een probleem is wel dat, door de hevige regenbuien aan het begin van dit seizoen, de grond is dichtgeslagen. Daardoor wordt het water niet meer goed opgenomen", zegt Jos Souren, adviseur bij Delphy.

Ook in het oosten van het land is de situatie zorgelijk. Aan het einde van de middag hangen de gewassen behoorlijk. Ook zijn er nog steeds gevolgen zichtbaar van de forse neerslag eerder in het seizoen. Zandgrond heeft weinig waterhoudend vermogen. Bert Huizinga, adviseur bij Delphy, ziet dan ook gewassen die er prima bij stonden, maar nu plotseling minder worden.

Toch is Huizinga niet ronduit negatief. "De zetmeelaardappelen hebben minder veel nadelen van doorwas." Hij ziet dan ook dat beregenen in de praktijk niet eens zoveel oplevert, omdat die gewassen eerder slijten. Dit terwijl de gewassen die niet beregend zijn, nog goed bijtrekken.

Noorden iets beter
In de noordelijk gelegen provincies staan de aardappelen er over het algemeen iets beter bij. In de Flevopolders wordt wel flink beregend, maar dat is ook deels om de kunstmest in te laten regenen. "In vroege percelen wordt al wel behoorlijk wat Alternaria aangetroffen, maar dat is vrij normaal voor de tijd van het jaar", zegt Ian Hill van Profytodsd.

In de Wieringermeer zijn de aardappelen net door de bloei heen en staat het gewas er nog redelijk goed bij. "De onderste bladeren zijn nog groen, maar beginnen wel slap te hangen", zo zegt Marco van Soesbergen, product manager bij Crop Solutions.

Ook in Groningen is de droogte nog niet extreem te noemen. Er is de afgelopen tijd nog wat regen gevallen en de aardappelen hangen (nog) niet slap. Het knolaantal is wisselend. Klaas Froma, teeltadviseur bij Delphy, zegt dat niet alleen de droogte in 1976 een probleem was, maar ook de natte herfst die daarop volgde. Hij probeert zich daar dan ook op voor te bereiden.

België en Duitsland
Olaf van Campen, productmanager bij Adama, schrok van de situatie in Duitsland en België. In Duitsland vond hij de percelen er over het algemeen redelijk bijstaan. Daarnaast wordt in grote delen van Duitsland helemaal niet beregend, omdat ze dat niet kunnen. Hij zag veel percelen die helemaal openvallen, waardoor de zon nog meer op de ruggen brandt. In de Duitse grensstreek zou al 10 weken geen druppel regen gevallen zijn.

Van Campen vond de situatie in België flink tegenvallen. Hij zag veel Coloradokevers. "Waar je in Nederland pluksgewijs wat schade ziet van de kever, zitten in België soms hele percelen vol met Coloradokevers."

Het viel Van Campen ook op dat er enorm veel virus en bacterie in de planten zit. "Dat komt omdat de kwaliteit van het uitgangsmateriaal tegenvalt. In België wordt veel pootgoed zelf vermeerdert. Daarmee snijden ze zich nu in de vingers. In sommige percelen zat soms in wel 40% tot 50% van het perceel een virus."

"In België zijn dus veel problemen met het pootgoed, en is het droog. In Duitsland is het ook droog. Alleen in Frankrijk hebben ze nog voldoende regen gekregen." Op de vraag of dit tot schade gaat leiden, is hij duidelijk: "Dit leidt onherroepelijk tot lagere opbrengsten. Ook al zou het over 2 weken wat gaan regenen, dan nog hebben de gewassen daar niet genoeg aan. Ze hebben nu al regen nodig", aldus Van Campen.

Adviezen
Als er buien komen, dan kan het ook voor doorwas zorgen. De aardappelen gaan dan namelijk opnieuw zetten en de oude knollen worden leeggetrokken voor de nieuwe aardappelen. De vraag is of er dan genoeg zetmeel in de aardappelen komt. Van Soesbergen hoorde al akkerbouwers spreken over MH-bespuitingen tegen doorwas. Hij adviseert daarmee voorzichtig te zijn. "Als je de groei nu al gaat remmen, dan mis je de late groei."

Beregenen of niet kan een lastige keuze zijn. Adviseurs zeggen dat het belangrijk is om dit per perceel te bekijken. Een kwestie van een gat spitten en kijken hoe de vochthuishouding is, dat is de eerste stap. Verder is de bewortelingsdiepte belangrijk. Storende lagen zijn niet nu alleen met de droogte schadelijk, maar ook met veel neerslag.

Termijnmarkt loopt op
De droogte heeft nu al een grote impact op de aardappeltermijnmarkt. Er werden enorm veel contracten omgezet. De notering steeg door de €20 heen. Op de percelen die deelnemen aan de Boerenbusiness Gewastour heeft de droogte nog geen grote impact gehad.