Analyse Aardappelen
Aan de vooravond van een historisch seizoen
Steeds meer lijkt de aardappelmarkt in een unieke situatie te belanden. Het duurt zeker nog acht weken voor de aardappelindustrie de oude oogst heeft verwerkt. Desondanks staat de nieuwe oogst al volop in de schijnwerpers. Maken telers al plannen voor seizoen 2023 en zo ja, gaan ze dan minderen in areaal? Je leest het in deze analyse.
Dit artikel lezen?
Word abonnee en krijg direct toegang
Kies het abonnement dat bij je past
Eerst was er al de discussie over de contractprijzen en de enorm gestegen kostprijs van de aardappelteelt. Vervolgens ontstond de angst voor een fors krimpend areaal en nu komt de droogte ook al extreem vroeg om de hoek kijken.
Dat de kostprijs gestegen is, daar is eenieder het wel over eens. De kunstmestkosten lopen op richting de €600 per hectare en ook de dieselprijs is meer dan verdubbeld. Daarnaast zijn de gewasbeschermingsmiddelen fors opgelopen in prijs en sommige middelen zijn zelfs maar beperkt beschikbaar. Toch lijkt een inkrimping van het areaal afgewend te zijn of beperkt.
Verdienvermogen
De hoogste indicatie in de EU-4 (Nederland, België, Duitsland en Frankrijk) lijken voor de fritesaardappelen op een onveranderd areaal uit te komen. Dat wordt overigens als goed nieuws gebracht, maar in de context van de krimp van vorig jaar en een toename van de verwerkingscapaciteit is dit feitelijke een krimp. Onder normale omstandigheden had een areaaltoename van 15% eerder wenselijk geweest om de markt weer in balans te krijgen. De verhoging van de contractprijzen had een enorme stimulans moeten zijn, maar werden al gauw teniet gedaan door de kostprijsstijgingen bij de teler. Kijkend naar de huidige kosten, dan is de verdiencapaciteit van een aardappelteler met de stijging van de contractprijzen eerder gedaald dan gestegen.
De aanhoudende droogte doet vervolgens nog een duit in het zakje. Veel telers klagen over de extreem droge grond, waardoor de poters droog liggen en er niet gefreesd kan worden. Beregenen is vaak de enige oplossing. Door de toegenomen dieselkosten is de kostprijs voor beregenen ook flink toegenomen. Met gemiddeld 50 liter diesel per hectare neemt de kostprijs voor beregenen toe tot €300 per hectare. Bij een aanhoudende droogte en eventueel zes of meer keer beregenen, kijk je naar een kostprijsstijging van €1.800 per hectare.
Termijnmarkt rekent kosten door
Dat de nieuwe oogst ook al de droogte en areaalontwikkeling meeneemt, wordt steeds duidelijker. Vandaag schurkt de termijnmarkt tegen de €24 aan en lijkt €25 niet ver meer weg. Een historisch hoge prijs voor de tijd van het jaar (zie grafiek) die €4 tot €6 boven de contractprijzen van afgelopen winter noteert. Bij aanhoudende droogte kan het wel eens een heel bijzonder seizoen worden.
