Weuthen pleit voor minder speculatieve markt

"Normaal lijkt niet meer te bestaan", zegt Buffen. Na drie jaren waarin corona de aardappelmarkt beheerste, is het nu droogte die de markt regeert. 2022 komt in het rijtje van 1976, 2003 en 2018 qua neerslagtekort. Dit veroorzaakt onzekerheid over de beschikbaarheid van voldoende aardappelen. Het komt bovenop de bezorgdheid over beschikbaarheid en prijs van energie, transport en meststoffen. Toch verwacht Buffen geen groot tekort aan aardappelen. De industrie is erg zuinig met de voorraad en zelfs deze week worden nog enkele duizenden tonnen -van goede kwaliteit- van de oogst 2021 verwerkt. Verder wijst de directeur van één van de grootste aardappelhandelshuizen in Europa op een uitbreiding van het areaal. Het aardappelareaal is met 2% uitgebreid ten opzichte van seizoen 2021, er zijn daarbij belangrijke verschuivingen in teeltdoel geweest. Het aandeel fritesaardappelen is gegroeid en dat is ten koste gegaan van pootgoed en tafel- en zetmeelaardappelen. In zijn voorspelling gaat Buffen uit van een Duitse oogst tussen de 9,25 en 9,50 miljoen ton. Voor de EU-4 plus het VK verwacht hij een oogst van 24,25 tot 25 miljoen ton. Dat is volgens Buffen net voldoende om aan de vraag te voldoen. Er zijn in opbrengst wel extreme verschillen tussen wel of niet beregend. Ook waarschuwt Buffen dat de aardappelen nog wel gerooid moeten worden. "De hoofdoogst moet nog worden geoogst. De gemiddelde regenval van een jaar kan in één keer komen, hopelijk niet te veel tijdens de oogst."

Gestrekt been
In de marktverwachting doet Buffen een paar opvallende uitspraken. Vanaf half september verwacht hij een matige vraag naar aardappelen en eventueel dalende noteringen. Het aanbod droogt dan waarschijnlijk snel op, omdat de vooruitzichten verder in het seizoen goed zijn. Voor fritesaardappelen uit de bewaring verwacht hij het komende seizoen prijzen tussen de €27 en €32 per 100 kilo. Deze uitspraken lijken toch wel op gespannen voet met elkaar te staan. Hoever kunnen de prijzen dalen voordat de boeren stoppen met het geven van aanbod. Belgapom staat op €25 en PotatoNL noteert tussen de €20 en €27 per 100 kilo. Is de teler bereid om voor dat relatief kleine verschil de schuur vol te rijden in plaats van direct te leveren? Zeker als je de fors gestegen prijzen voor energie en kiemremmingsmiddelen in ogenschouw neemt, het risico dat de teler al die tijd loopt met de aardappelen en de op verschillende bedrijven toch wel krappe liquiditeitspositie.

Buffens visie voor de langere termijn is nog interessanter. "De oogst van dit jaar zal van invloed zijn op de contracten van de toekomst. De huidige graan- en koolzaadprijzen, samen met de extreem hoge kosten voor meststoffen, personeel en energie, zijn de belangrijkste argumenten voor een faire contractopzet voor de komende oogst. Ook al doen de digitale media anders vermoeden, professionele telers hebben geen behoefte aan een speculatieve markt, maar aan aantrekkelijke en gereguleerde grondstofstromen." Hij pleit wel voor een eerlijkere verdeling van de waarde in de keten. Als je heel cynisch naar deze uitspraken van Buffen kijkt komt het er eigenlijk op neer dat contractteelt niet gunstig uitpakt voor de boer. In plaats van minder op contract te doen en meer vrij (waarbij de markt zijn werk kan doen) komt het er effectief op neer: we moeten de markt meer reguleren waarbij de afnemer bepaalt wat de boer uiteindelijk mag verdienen, of erbij moet leggen.