De teeltkosten voor consumptieaardappelen stijgen volgend seizoen tot boven de €10.000 per hectare. Dat becijfert de Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) op basis van een eigen saldoberekening. Voor een eerlijke beloning en evenredige risicoverdeling in de keten moet de contractprijs naar minimaal €25 voor levering in april, zo stelt het.
Eerder dit jaar berekende de POC dat het break-even punt van consumptieaardappelen ten opzichte van wintertarwe op €320 per ton lag. Dat is inmiddels gedaald tot €300, zo stelt de organisatie. "Hiervoor hebben we de kostprijsberekening van de NAV gebruikt", legt POC-secretaris Johan van der Eijk uit. "De vorige berekening stamt uit april. Die hebben we nu geactualiseerd. De kosten van onder andere kunstmest, diesel en mechanisatie zijn dit jaar allemaal doorgestegen. Daarom wordt tarwe telen sneller interessant. In de berekening hebben we er wel rekening mee gehouden dat je ook bij minder hectares aardappelen een deel van de machinekosten hebt."
7 euro prijsverhoging
POC maakte deze vergelijking op basis van de contractprijzen van vorig seizoen. Dat ze voor 2023-2024 stijgen is duidelijk, maar de exacte prijsniveaus blijven voorlopig onzeker. De POC berekende dat voor levering in april minimaal €25,20 betaald moet worden om kostendekkend te kunnen telen, plus 15% marge voor de teler. Dat is een stijging van zo'n €7 ten opzichte van het prijsniveau dit jaar.
In de kostprijsberekening die POC zelf presenteert, vallen vooral de prijsstijgingen voor brandstof en meststoffen op. Die stijgen met respectievelijk 36% en 21%. Concreet betekent het dat er €123 voor brandstof en €150 aan kunstmestkosten per hectare bijkomen. De post gewasbeschermingsmiddelen stijgt procentueel gezien minder hard, maar in absolute cijfers wel met €142.
De post energie lijkt niet veel toe te nemen per hectare, maar uiteindelijk gaat het om €170 per hectare. Daarnaast hebben minder telers een vast contract voor hun stroom. De kostprijsberekening ligt uiteindelijk voor iedere teler anders. De POC poogt dan ook bewustwording te creëren, zo zegt bestuurslid Jacco de Graaf.
Risico's
"De bouwplannen liggen in september al grotendeels vast", weet Van der Eijk. "Een contracteringsperiode die aan het einde van het jaar start is eigenlijk te laat. Je wil dan al weten waar je aan toe bent. Een vaste prijs contract sluit je af om risico's af te dekken, maar zo'n contract herbergt ook zelf risico. Bij de weersextremen vandaag de dag – die voor grillige opbrengsten zorgen – is het zeer de vraag hoeveel kilo's je oogst. Beregening is de laatste jaren eerder standaard dan uitzondering. De kosten hiervoor zijn in het rekenvoorbeeld niet meegenomen. Doen we dat wel, dan stijgen de kosten zeker boven de €10.000 per hectare uit."
Maandag 21 november is de POC-tour van start gegaan in Zuid-Limburg. De producentenorganisatie reist in de laatste twee maanden van het jaar door heel Nederland om telers uitleg te geven over de POC en de aardappelmarkt.