Analyse aardappelen
Avebe trapt campagne af met uitdagingen
De verwerking van nieuwe oogst zetmeelaardappelen is van start bij zetmeelproducent Avebe. Er hingen enkele donkere wolken boven het teeltseizoen, maar dat hoeft niet negatief uit te pakken wat de opbrengst betreft. De zetmeelmarkt gaat echter wel door een moeizamere fase. Het behoud van areaal staat onder druk. Deels door het GLB, maar ook door gewassen die financieel meer opleveren.
Sinds vorige week draait de eerste van de vier zetmeelfabrieken van Royal Avebe in Gasselternijveen (Drenthe) weer op volle toeren. Wel een week later dan vorig jaar, maar dat is niet gek na de latere pootdata van dit jaar. Volgens Joyce de Vries, woordvoerder van Avebe, eindigt de campagne ook eerder dan gepland. "We verwachten de campagne in maart of april af te ronden. Dat betekent dat de campagne wat eerder stopt en korter is dan andere jaren." Daarbij lijkt de coöperatie voor te sorteren op een kleiner oogstvolume.
Gelet op het grillige groeiseizoen ligt een iets kleiner oogstvolume voor de hand. De Vries geeft aan dat het lastig is om daarover op dit moment conclusies over te trekken. De zetmeelaardappelteelt moet het wat betreft groei voor een deel hebben van de komende weken en daarin kan nog veel gebeuren. Tenslotte is het zetmeelpercentage van groot belang. Over dat laatste valt nu weinig te zeggen. Wel geeft de Vries aan dat de verschillen in opbrengst regionaal en zelfs lokaal enorm verschillen door het verschil in pootdata. Ook de phytophthoradruk is dit seizoen erg hoog en kan tot aantastingen leiden. Over het algemeen geldt wel dat op de veen- en zandgronden minder inspoeling van de sporen optreedt en de rassen een hogere tolerantie hebben op knolphytophthora.
Pas op de plaats maken
Waar de oogst van de zetmeelaardappelen nu op gang komt, verloopt dat bij de markt wat stroever. Een kleine twee maanden geleden maakte Avebe al bekend de basisprijs voor oogst 2023 vast te stellen op €95 per ton (bij een zetmeelpercentage van 19%). Dat terwijl de campagneprijs voor oogst 2022 op €106 per ton uitkwam. Avebe gaf aan dat de afzetmarkt stroever liep. Daardoor namen de voorraden toe met als gevolg dat de verdiencapaciteit in de coöperatie lager kwam te liggen dan eerder werd verwacht. Daarmee maakte de zetmeelproducent even een pas op de plaats. Ook nu is Avebe nog bezig de voorraden van oogst 2022 weg te werken. De situatie is vergeleken met twee maanden geleden onveranderd en het is afwachten hoe de wereldwijde economische ontwikkelingen in deze markt zich ontplooien. De Vries verwacht dat de campagneprijs wel iets hoger zal liggen dan de basisprijs. Hiervoor neemt Avebe meerdere maatregelen. "Immers, het verdienvermogen van de leden staat voorop." Daarnaast proberen zij middels de nieuwe strategie dat sinds kort van kracht is zich nog meer te richten op hun marktaandeel in markten die structureel een goede afzet voor hun producten bieden.
Desondanks maakt de basisprijs van oogst 2022 naar 2023 nog altijd wel een behoorlijke sprong (toen stond die nog op €78 per ton). Maar net zo goed zijn de kosten voor de teler de laatste jaren ook explosief gestegen.
Areaal behoudt
Daar komt nog eens bij dat het areaal onder druk staat. Deels komt dat door het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) dat telers noodgedwongen minder aardappelen laat planten. De andere kant is dat de zetmeelaardappelteler andere teelten heeft die lucratiever kunnen zijn. Denk aan de uienteelt, die de laatste jaren aan een opmars bezig is in de regio. Maar ook andere gewassen zoals tarwe krijgen soms de voorkeur. Avebe geeft aan dat zij haar areaal probeert te behouden en op zoek is naar nieuwe telers. Daarbij wordt ook over de grens gekeken in Duitsland, waar Avebe zeker kansen ziet liggen.