Verschil tussen theorie en praktijk bij Belgische oogst

De Waalse aardappelorganisatie rekent voor oogstjaar 2023 op 4,85 miljoen ton aardappelen afkomstig van 96.697 hectare. Dat komt neer op 50 ton per hectare. Iets minder dan in topjaar 2017 werd gerooid, waardoor het totaal onderaan de streep daar nog 240.000 ton onder blijft. Het volume is 880.000 ton groter dan in 2022 werd geoogst door boeren en 600.000 ton meer dan gemiddeld.

550.000 ton in de grond
Fiwap plaatst hier direct een belangrijke kanttekening bij. De cijfers tonen de theorie, terwijl in de praktijk op peildatum 15 november nog 11% van het Belgische areaal in de grond zat, hoofdzakelijk in Vlaanderen. Je praat dan over 550.000 ton consumptieaardappelen. Een deel daarvan is in de tweede helft van november alsnog gerooid, maar lang niet alle aardappelen. Daarnaast zijn er onherroepelijk ook hogere bewaarverliezen.

Zouden alle aardappelen zijn geoogst, dan lag er 3,27 miljoen ton bij Belgische boeren in de bewaarplaatsen. Echter, minimaal een half miljoen ton moet van dat cijfer worden afgetrokken omdat deze op het moment van peilen nog niet geoogst waren. Daarmee is het daadwerkelijk ingeschuurde volume vrijwel gelijk aan 2022 en dat van het vijfjarig gemiddelde. Kan de half miljoen ton volledig worden gerooid en opgeslagen, dan komt de voorraad 15% hoger uit dan in 2022.

Toegenomen verwerkingscapaciteit
Volgens de organisatie beslaat de Belgische verwerkingscapaciteit momenteel 6,5 miljoen ton. Een deel daarvan wordt ingevuld met geïmporteerde aardappelen uit Frankrijk en Nederland, maar ook de 'missende' opbrengst is broodnodig om de recent uitgebreide verwerkingslijnen draaiend te houden. Het feit dat de marktprijzen recent zijn gestegen tot €20 per 100 kilo bij 880.000 ton meer aardappelen, laat wel zien dat er behoefte is aan product.

Terug naar de bewaarplaatsen is het interessant om te zien dat het huidig aardappelvolume in gelijke lijn met vorig seizoen ligt. Dat heeft niet alleen met de moeizame oogst te maken, maar ook met de grote vraag naar aardappelen. Van de hoofdoogst was tot 15 november namelijk al 1 miljoen ton af land of droog uit de schuur geleverd. Dat is 380.000 ton meer dan vorig jaar en 310.000 ton meer dan het vijfjarig gemiddelde. Volgens Fiwap het bewijs dat fabrieken op volle toeren draaien en de vraag naar producten bijzonder goed is.

Minder volume op contract
In totaal hebben Belgische telers tot half november al 1,3 miljoen ton aardappelen afgeleverd, inclusief vroege rassen, tegenover 850.000 ton tot 1,18 miljoen ton in de laatste vijf jaar. Het grootste deel van de aardappelen bestaat uit contractaardappelen, al is dit seizoen een groter volume vrij. 70% was vooraf gecontracteerd, tegenover bijvoorbeeld 77% in 2021. Vooral Fontane en Innovator liggen onder contract, terwijl Challenger en Bintje juist fors minder gecontracteerd zijn.