Nieuws Aardappelen
Aardappelsector VS verslikt zich in een topoogst
Bijna 20.000 hectare meer consumptieaardappelen én een prima oogst hebben ervoor gezorgd dat de aardappelopbrengst in de Verenigde Staten over 2023 fors hoger ligt. Dit zorgt ervoor dat verwerkers over meer aardappelen beschikken dan ze kunnen verwerken. Onherroepelijk heeft dat impact op het areaal. Ook de alsmaar stijgende kostprijs weegt zwaar mee.
Dit artikel lezen?
Word abonnee en krijg direct toegang
Kies het abonnement dat bij je past
Prijzen op de vrije Amerikaanse aardappelmarkt staan behoorlijk onder druk nu er een overschot aan product is. Prijzen voor Russet-aardappelen liggen tot wel de helft lager. Het gaat vooral om de tafelaardappelmarkt, want een vrije fritesaardappelmarkt kent het land amper. Tegenover een lage marktprijs staat dat een behoorlijk volume wordt verhandeld en geëxporteerd. Afgelopen jaar steeg het consumptieaardappelareaal 19.800 hectare. Dankzij een positief groeiseizoen steeg de aardappelproductie in negen van de dertien staten. Vooral in de aardappelstaten Idaho en Washington beschikken verwerkers over veel meer aardappelen dan ze nodig hebben.
Minder volume op contract
Telersorganisaties en fabrieken zijn nog druk aan het onderhandelen over de contracten voor dit jaar. Zowel als het gaat om prijs als volume. Dat het volume gaat dalen staat vast. Overigens verschilt de contractpositie wel per staat. In de Midwest en het noordoosten hebben verwerkers wel behoefte aan meer aardappelen. Bij chips- en tafelaardappelen staat het contractvolume eveneens onder druk. Door de alsmaar stijgende productieprijzen zetten telers in op hogere contractprijzen. Het is de vraag of verwerkers daarin mee willen gaan.
Na twee jaren op rij met een tegenvallende opbrengst hebben fabrieken zich dit seizoen een beetje verslikt in het grote volume aardappelen dat op ze afkwam. Er werden zelfs draconische maatregelen getroffen – zoals het niet rooien en onderwerken van gewassen – omdat er geen behoefte aan was. Dat is hoofdzakelijk in Idaho, het teeltgebied Columbia Basin en delen van Canada het geval. Door de goed gevulde schuren start het nieuwe oogstseizoen twee tot drie weken later, omdat langer met de oude oogst wordt doorgedraaid. Insiders schatten in dat de verwerkers op ruim 10% minder volume inzetten.
Alternatieven
Kijkend naar de Relative Strength Index (RSI) voor consumptieaardappelen dan zijn er een aantal alternatieve teelten die interessant zijn dit jaar. Vooral de cijfers voor brouwgerst, tarwe en sojabonen zijn relatief goed ten opzichte van aardappelen. Zo komt de RSI voor Idaho op 80.1 punten voor Russet-aardappelen en 76.9 punten voor tarwe. Dat is het laagste cijfer sinds 1980 en een derde onder het meerjarig gemiddelde.
Kijkend naar bewegingen uit het verleden is de kans bijzonder groot dat het areaal afneemt. Insiders schatten in dat er zo'n 2% minder aardappelen gepoot gaan worden op basis van de huidige data. In de vroege teeltgebieden in het noordwesten begint het plantseizoen al over ruim een maand. Telers hebben duidelijkheid nodig. Op de bonnefooi aardappelen telen zien de meeste niet zitten. De productiekosten liggen op een zeer hoog niveau en de vrije markt is onzeker.
Kostprijs stijgt
Volgens recente cijfers uit Idaho bedroegen de productiekosten per acre $3.667 tot $5.500, afhankelijk van de teeltregio in de staat. Dat is 7% tot 8% meer dan een jaar eerder. Omgerekend praat je over €8.372 tot €12.557 per hectare. Door de sterk verbeterde opbrengst ligt de prijs per ton (of centenaar) wel iets lager dan gebruikelijk. De prijzen van landhuur en mechanisatie stijgen naar verwachting opnieuw in 2024. Ondanks iets lagere rentepercentages zijn veel aardappeltelers niet bereid deze risico's te lopen. Ook de politieke stemming weegt mee in hun besluit.