Een areaalexplosie en topoogst tot gevolg heeft grote consequenties voor de aardappelteelt in de Verenigde Staten. Dat heeft niets te maken met een tekort aan pootgoed, maar vooral met de houding van verwerkers.
Officiële cijfers over het aardappelareaal in de Verenigde Staten laten nog wel enkele maanden op zich wachten, maar insiders kunnen op basis van historische bewegingen al een behoorlijk accurate schatting maken. Zij komen op een krimp van 5%. Goed voor 19.500 hectare aardappelen. Daarmee komt het totaal in de VS op 371.000 hectare.
Fabrieken snijden in areaal
Wordt dit werkelijkheid, dan gaat het om het kleinste areaal in de laatste jaren. Het cijfer is 2,5% minder dan het vijfjarig gemiddelde. Vooral in de twee grote aardappelstaten Idaho en Washington wordt door afnemers flink gesneden in de teelt van tafel- en fritesaardappelen. Ook telers voelen weinig voor een seizoen met hoge risico's en lage vrije marktprijzen.
Twee van de drie grote aardappelverwerkers in Idaho hebben fors gesneden in hun aardappelcontracten voor dit jaar. Het gaat vooral om fritesaardappelen, maar ook andere segmenten tonen krimp. De vrije marktprijzen liggen driekwart lager dan een jaar geleden, waardoor veel aardappelen als bestemming veevoer krijgen. Insiders houden rekening met 4,5% krimp in de aardappelstaat. Het nadeel is dat alternatieven als graan, maïs, soja of luzerne weinig meer opbrengst in het laatje brengen, waardoor telers misschien toch meer aardappelen in de grond stoppen en deze op eigen conto telen. Een klein pluspunt is wel dat voldoende beregeningswater beschikbaar is.
30% minder vroege aardappelen
In Washington is de grootste procentuele daling merkbaar. Insiders rekenen met 12,5% krimp. Goed voor 8.000 hectare. Het gaat bijna volledig om fritesaardappelen. Dat is best bijzonder, gezien het feit dat de verwerkers twee seizoenen achter de rug hebben met een tekort aan aardappelen. Dit jaar zijn de kaarten heel anders geschud. Fabrieken hebben 30% minder contracten afgesloten voor vroege aardappelen en 15% minder voor de hoofdoogst.
De consumptie van frites en andere aardappelproducten in de VS is stabiel te noemen. De export toont wel een licht dalende lijn aan het begin van 2024, wat verwerkers erg terughoudend maakt om hun volumes uit te breiden. Dit ondanks de bijgebouwde friteslijnen. Ook is er de Europese concurrentie om rekening mee te houden.
Canada start met droogte
Voor Canada zijn nog geen areaalschattingen gedaan. Wel rapporteert telersorganisatie United Potato Canada dat de huidige voorraden 10% hoger liggen dan vorig seizoen. Ook gaan er aardappelen vanuit de westelijke provincies naar de oostkust, waar de oogst lang zo groot niet uitpakte. Werden er in de laatste twee jaar relatief veel aardappelen naar de VS geëxporteerd, dit jaar is daar absoluut geen sprake van. Amerikaanse fabrieken zijn niet aan de markt.
Akkerbouwers in Alberta, Manitoba en Saskatchewan maken zich zorgen over de droogte. Al vijf tot zes jaar op rij is het bijzonder droog en worden vochtvoorraden in de wintermaanden nauwelijks bijgevuld. Ondanks dat in bijvoorbeeld Alberta wel 30 cm sneeuw is gevallen is dit lang niet voldoende. Winter 2023-2024 verliep 3 tot 5 graden warmer dan gebruikelijk voor Canada. In februari viel op veel plekken minder dan 10 mm neerslag, wat uitzonderlijk weinig is. Bijna driekwart van Canada wordt inmiddels als exceptioneel droog aangemerkt. Wordt puur naar landbouwgrond gekeken, dan is zelfs 85% extreem droog.