Na jaren van stijgende pootgoedprijzen en een teruglopend areaal, wijzen de meest recente cijfers nu op een forse uitbreiding van het pootgoedareaal voor het seizoen 2025/26. Wat betekent dit voor de prijsvorming van pootgoed?
Volgens de meest recente cijfers is het pootgoedareaal in vrijwel alle belangrijke teeltlanden in West-Europa gestegen. Nederland noteert een duidelijke areaaluitbreiding, terwijl ook het pootgoedareaal in Duitsland, België en Frankrijk groeit. Daarmee lijkt het tij te keren na jaren waarin pootgoedhandelshuizen moeite hadden het gewenste areaal ondergebracht te krijgen.
Belangrijke oorzaak voor de krimp lag in het achterblijven van de pootgoedprijs ten opzichte van de prijs van fritesaardappelen. De afgelopen jaren stegen de contractprijzen voor fritesaardappelen fors, mede door sterke vraag naar frites, en realiseerden telers met vrije aardappelen hoge teeltsaldo's. Dit stimuleerde pootgoedtelers om minder pootgoed te telen en (meer) fritesaardappelen te verbouwen.
Daarnaast speelden structurele uitdagingen in de pootgoedsector mee, zoals toenemende teelt- en arbeidskosten, een hogere ziektedruk en strengere eisen aan uitgangsmateriaal. Ook de relatief matige kilo-opbrengsten in de afgelopen twee seizoenen hebben een rol gespeeld.
Van schaarste naar mogelijk overschot
Deze combinatie van factoren leidde tot een krap pootgoedaanbod en oplopende prijzen. Dat beeld lijkt voor het nieuwe seizoen om te slaan. Het sterk gegroeide pootgoedareaal, in combinatie met een tot dusver gunstig groeiseizoen – met een goede stand, acceptabele ziektedruk en een goede zetting – wijst op een potentieel bovengemiddelde oogst.
Echter, juist op dit moment is er een hevige concurrentie op de wereldwijde fritesmarkt gaande, waardoor de productie van frites verschuift naar andere werelddelen. Daardoor is er minder vraag naar frites van Europese verwerkers en staat als gevolg daarvan de aardappelprijs onder druk, waardoor verwerkers aansturen op kostenverlagingen in de keten. Daarbij komt het pootgoed expliciet in beeld: verwerkers benadrukken dat de kostprijs bij consumptietelers omlaag moet, met lagere pootgoedprijzen als directe hefboom.
Strategisch gedrag van consumptietelers
Een tweede belangrijk punt is de structurele gedragsverandering bij consumptietelers. De schaarste aan pootgoed in het voorjaar van 2024 met tekorten aan voor de fritesteeltspecifieke rassen, heeft geleid tot een explosieve groei van het areaal eigen vermeerdering (ATR en hoevepootgoed). Deze trend was afgelopen voorjaar al zichtbaar, maar zal naar verwachting komend jaar nog sterker doorwerken en de vraag naar pootgoed verder kunnen doen afnemen.
Vooruitzichten
De pootgoedmarkt in Europa stevent af op een uitdagend seizoen. Met enerzijds een fors uitgebreid areaal met een goede gewasontwikkeling, en anderzijds een consumptiemarkt die in de greep is van kostenreductie en eigen vermeerdering. Dit zal de prijs van pootgoed onder druk kunnen zetten, waardoor de niveaus van afgelopen jaren voor oogst 2025 wellicht niet te realiseren zijn. Voor handelshuizen, pootgoedtelers en consumptietelers is het zaak om deze marktbeweging nauwgezet te volgen en tijdig strategische keuzes te maken voor seizoen 2026.