Voor de tweede maand op rij laat de Europese export van frites herstel zien ten opzichte van begin 2025. Vooral Nederland presteert opmerkelijk beter. Is daarmee de afzetdip van een tijdelijke aard geweest of juichen we te vroeg? Er blijft een flinke achterstand in volume en ook de prijs per ton daalt in rap tempo.
De EU-5 landen hebben in april 516.121 ton diepgevroren frites geëxporteerd. Dat is een stijging van 6.493 ton ofwel 1,27% ten opzichte van maart. Die maand was ook al behoorlijk beter dan januari en februari. Dat doet vermoeden dat de situatie op de fritesmarkt iets betert, mogelijk doordat het seizoen in april afstevende op het mooie weer, waarbij traditioneel meer frites wordt gegeten. Op terrasjes, barbecues en festivals.
Nederland plust
De eerste vier maanden van 2025 staat nu op een exportvolume van 1,61 miljoen ton frites, tegenover 1,90 miljoen ton vorig jaar. Dat verschil van 292.000 ton of -18% is significant. Het zijn vooral België en Nederland die voor deze daling hebben gezorgd. In april scoorde Nederland juist goed en steeg het exportvolume voor de tweede maand op rij, na vier maanden van dalen. De plus bedroeg 7.735 ton, goed voor 5% stijging. De Belgische export bleef vrijwel onveranderd (+400 ton). Frankrijk moest 1.380 ton inleveren en Duitsland en Polen bleven eveneens vrijwel gelijk.
Sinds juli vorig jaar bevinden de fritesprijzen zich op een glijdende schaal. Enerzijds liggen de productiekosten voor de fabrieken wellicht iets lager. Anderzijds is er het effect van de toegenomen concurrentie op de wereldmarkt. Alleen fabrieken die vooraf niet grote volumes op contract hebben vastgelegd konden of kunnen profiteren van de lage vrije aardappelprijzen. Dat zijn niet veel bedrijven, al zijn de Belgen hier mogelijk in het voordeel. Traditioneel hebben zij een lagere dekking.
Fritesprijzen verder uit elkaar
Prijsvechter België doet zijn naam eer aan en behaalde een gemiddelde verkoopprijs van €1.180 per ton in april. Een daling van €15 met de maand ervoor en de laagste prijs sinds oktober 2022. Nederland en Frankrijk laten juist een heel ander beeld zien. In maart zette ons land de fritesprijs al een stuk hoger en april stijgt nog even door met €1.370 per ton. Ook Frankrijk noteert die prijs. Dat is bijzonder, want in maart lag het verkoopniveau nog op gemiddeld €1.199 in dat land. Frankrijk heeft ook over mei al cijfers gepubliceerd, waarbij zichtbaar is dat het prijsniveau terug is rond €1.200 in die maand.
De bandbreedte tussen de vijf Europese landen wordt iets groter. Opnieuw is Nederland de duurste fritesproducent. Dat is negatief voor de exportpositie, zo zou je zeggen, maar de afgezette volumes bewijzen het tegendeel. Een verklaring kan worden gezocht bij het feit dat Nederland inzet op een hogere kwaliteit en luxere producten, in tegenstelling tot de standaardfrites.
VK grootste klant
Het Verenigd Koninkrijk blijft de grootste afnemer van frites. Zowel de aardappel- als fritesproductie in het land blijft dalen en dat gat wordt opgevuld met frites van het vasteland. In de eerste vier maanden van dit jaar daalde de import vanuit de EU-5 met 10,6% tot 228.472 ton. Goed voor 27.000 ton minder frites ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Alle andere grote bestemmingen namen dit jaar eveneens minder frites af. Spanje is een opvallende daler, met 29.236 ton minder import. Een daling van 28%. De VS laat een daling van 9% zien en is de nummer drie op de exportlijst. Saudi-Arabië, dat steeds vaker beleverd wordt met frites vanuit Azië, nam dit jaar zelfs 41% minder Europese frites af. Goed voor bijna 43.000 ton minder volume en dat hakt erin bij de Europese fabrieken. Ook Brazilië nam flink minder frites af, al is dat in volume (7.443 ton) veel minder dan de daling in Saudi-Arabië
Moordende concurrentie
Het is te vroeg om te juichen bij het getoond herstel in de export. Maart en april mogen dan betere cijfers laten zien, over heel het jaar staat de export flink in de min. Van de 25 grootste bestemmingen zijn er maar vier die dit jaar meer volume afnamen. De wereldwijde fritesexport staat onder druk, vooral omdat Europese producenten zich uit de markt hebben geprijsd en de concurrentie messcherp is. Blijven de fritesprijzen dalen, zoals ze al bijna twee jaar lang doen, dan kan het perspectief voor de EU-5 verbeteren.