De Nederlandse fritesexport buiten de EU-27 daalt, maar in vergelijking met België valt de schade tot nog toe heel erg mee. Duitsland ziet de afzet in dezelfde mate als België dalen, terwijl Frankrijk een stevige winst laat zien.
De Nederlandse fritesafzet buiten de EU-27 is in de eerste zeven maanden van dit jaar met een kleine 6% gedaald naar 542.759 ton, blijkt uit cijfers van statistiekbureau Eurostat. In België zijn de problemen groter. Dat land exporteerde met 746.208 ton zo'n 17% minder naar derde landen dan in dezelfde periode vorig jaar. Lichtpuntje is wel dat de daling sinds mei aan het afnemen is; in de periode van januari tot en met mei was de daling nog 21,4%.
Afgaande op de cijfers van Eurostat hebben België en Nederland met elkaar gemeen dat de geringere afzet voor een belangrijk deel is te wijten aan een teruglopende verkoop in het Verenigd Koninkrijk. België exporteert dit jaar volgens Eurostat bijna 16% minder naar het Verenigd Koninkrijk dan in 2024. In Nederland bedraagt deze daling ruim 13%.
België kent dit jaar ook een sterke terugval in de verkoop aan Saoedi-Arabië, Brazilië, Australië, Chili en de Verenigde Arabische Emiraten. De export naar Saoedi-Arabië klettert met zo'n 40% omlaag. Uitvoer naar Brazilië gaat al net zo moeilijk met een min van 32%.
Nederland weet in Brazilië meer te verkopen dan vorig jaar (+34%). Toch blijft België daar een grotere leverancier met ruim 45.000 ton, tegen Nederland met 35.000 ton in zeven maanden. De Nederlandse export naar Saoedi-Arabië begon dit jaar ook met een plus van 6% in de eerste helft van het jaar, maar in juli viel deze afzet flink terug.
Meer concurrentie uit China en India
Op sommige markten merken Nederland en België wel dat ze stevigere concurrentie hebben van India en China. Zo weet India de afzet naar de Verenigde Arabische Emiraten dit jaar te vervijfvoudigen naar 15.000 ton. China maakt een nog grotere sprong naar 8.700 ton in de eerste zeven maanden.
Qua hoeveelheden hebben Nederland en België het meeste last van China in de export naar de Filipijnen, Thailand en Japan. India roert zich ook met name in de Filipijnen en verder in Saoedi-Arabië en Maleisië. Dat deze concurrentie dit jaar slechts in beperkte mate gevolgen heeft voor de export van Nederland buiten de EU komt mede door een grotere Nederlandse afzet naar Brazilië, de VS, Colombia en ook Saoedi-Arabië. België verkoopt dit jaar meer frites aan Zuid-Afrika, Mexico, Israël en Honduras.
Ondanks importheffingen en nadelige wisselkoerseffecten is de export uit Nederland naar de VS gestegen met 20%. En België weet na een aanvankelijke daling het effect in de uitvoer naar de VS te beperken tot een daling van 3,5% na zeven maanden. Dat betekent dat Nederland en België ondanks importheffingen en wisselkoerseffecten goede zaken doen in de VS.
Voor Nederland geldt dat de daling in de fritesafzet vooral speelt in de export binnen de Europese Unie. In de eerste helft van dit jaar daalde de verkoop binnen de EU met 11% naar 363.000 ton. Met name Duitsland, Italië, Spanje en Frankrijk kopen minder frites in Nederland.
De uitvoer naar Duitsland is met 17% gezakt naar 81.500 ton in de eerste helft van dit jaar. De stroom naar Italië is met ruim 40% afgenomen tot minder dan 18.000 ton. Een grotere afzet naar Polen (+16%) en een verdubbeling in de export naar Bulgarije en Servië kunnen dat onvoldoende compenseren.
Afhankelijk van Verenigd Koninkrijk
Al met al weten de Nederlandse exporteurs hun verkoopverliezen op bepaalde bestemmingen buiten de EU aardig te compenseren door grotere verkopen in andere landen. Daarbij springt vooral de grote afhankelijkheid van de afzet naar het Verenigd Koninkrijk in het oog. Dat terwijl India en China nagenoeg niet aanwezig zijn op die markt.
Binnen de EU is het moeilijker om alternatieve afzet te vinden. Nederland is binnen de Europese Unie erg afhankelijk van de export naar Duitsland, België en Frankrijk. Dat is een lastig verhaal gezien de enorme opmars van de aardappelteelt en verwerking in deze concurrerende landen.