Met of zonder regen, rooitrein dendert door

Een storing boven de Atlantische Oceaan bracht afgelopen zaterdag neerslag met zich mee. Daarmee kreeg ook het zuiden voor het eerst sinds lange tijd weer regen van betekenis, al bleef het bij maximaal 20 tot 25 millimeter wel steken. Naar het noorden toe viel meer water, en ook zondag nog, waardoor de totale som lokaal alweer de 50 millimeter aantikt.

Beperkte neerslag
In België en Noord-Frankrijk zaten aardappeltelers eveneens te springen om een bui regen. In België viel vooral in het midden van het land water. De Noord-Franse kustgebieden kregen wel aardig neerslag, maar meer in  het binnenland was nauwelijks sprake van regen. Daarmee blijft beregenen noodzakelijk om zonder beschadigingen te kunnen rooien.

Desondanks hebben telers daar niet stilgezeten, als we de cijfers van Aviko bekijken. In Frankrijk is inmiddels 65% van hun aardappelen gerooid, waar dat een week eerder nog 30% bedroeg. België zit bijna op 60%, tegenover 25% een week eerder. In Nederland is ook ongeveer 65% gerooid bij de Aviko-telers en Duitsland komt uit op 50%. Daar viel vooral in het uiterste noorden flink wat regen, maar in het zuiden nauwelijks wat.

Verwerking hapert
Nu steeds meer partijen in de bewaring verdwijnen, krijgen aardappeltelers ook een beter beeld van de opbrengst en kwaliteit. Over het algemeen zijn die goed, al zijn er wel rasverschillen te bespeuren en wordt ook duidelijk dat het droge en warme weer in augustus wel opbrengst gekost heeft. Deels is toen bewust gekozen om niet meer te beregenen, aangezien de contracten overal gemakkelijk worden ingevuld en de markt voor de vrije kilo's bar slecht blijft. Verwerkers hebben het liefst dat de aardappelen naar het veevoer of de vergister verdwijnen. Zeker met de huidige lagere verwerkingscapaciteit. Verschillende Nederlandse fabrieken staan voor periodes van enkele dagen tot een week stil, of bepaalde lijnen worden stopgezet, zo melden insiders. Dat is nog los van de staking bij Clarebout, waardoor al sinds donderdag alle fabrieken stilliggen.

Viaverda publiceerde afgelopen week nog opbrengstcijfers voor Innovator, Challenger en Bintje. Eerstgenoemde komt op 42,9 ton per hectare netto (vijf bemonsterde percelen in Wallonië). Dat is iets minder dan het vijfjarig gemiddelde van 44 ton. De kwaliteit is over het algemeen prima, op één partij na. In de praktijk wordt voor dit ras toch wat melding gemaakt van issues met de kwaliteit en dan met name de interne kwaliteit.

De vijftien percelen Challenger komen uit op 57,1 ton per hectare en dat is fors meer dan de 51 ton voor het vijfjarige gemiddelde. Veertien percelen met Bintje komen op gemiddeld netto 49 ton per hectare, tegenover 42 ton 5-jarig. Alle rassen hebben bijzonder hoge onderwatergewichten, wat een kenmerk is voor dit jaar. Vooral voor Bintje is het risico op stootblauw daardoor erg hoog.

Opnieuw droog
Voor de komende veertien dagen is het weerbeeld wederom opvallend vast en zonder neerslag. Deze week klimmen de temperaturen 's nachts en overdag weer wat op, om volgende week naar verwachting weer wat te dalen. Voor de aardappeloogst zijn die vooruitzichten eigenlijk perfect, mits de grond voldoende vochtig is. Zeker op de kleigronden in het zuidwesten blijft dat een punt van zorg. De bovenlaag is vaak wel vochtig, maar onderin is de regen niet gekomen. 

in 10 dagen tijd 70 ha uitgerooid! nu wachten op de uien die worden volgende week geladen als het goed is. dan de overige 30 ha nog uit rooien! #fontane #ivoryrusset #leonata #Sidney pic.twitter.com/p9VJhBGMLZ

— Rob Meeuwissen (@erepelke) October 3, 2025

Telers in met name Zeeland hebben daardoor al draconische maatregelen moeten nemen, door bijvoorbeeld met zout water te beregenen. Sowieso levert het onttrekken van water discussie op met de waterschappen. Bijvoorbeeld wanneer van buurmans bron gebruik wordt gemaakt. Dat bemoeilijkt de rooivoortgang, die vorige week nog maar op een goede 20% stond. Ook voor Franse en Belgische akkerbouwers wordt het alweer snel te droog om te kunnen rooien.

Niet weggeven
De huidige oogstvoortgang loopt inmiddels (fors) voor op andere jaren, in de meeste landen. Toch kunnen de laatste loodjes weleens lang op zich laten wachten. Niet alleen vanwege droogte, maar ook door een gebrek aan afnemers. Telers op zandgronden kiezen er soms bewust voor het vrije deel van de aardappelen in de grond te laten zitten, in afwachting van een afnemer. Voor prijzen van €15 per ton zijn de rooikosten niet eens gedekt. 'Weggeven kan altijd nog', zo klinkt het. Laat de grond het toe, dan kan in december ook nog wel gerooid worden of anders volgend voorjaar.