Een voorschot voor poolaardappelen van het kleinst mogelijke bedrag boven nul euro, of een rekening van meer dan €1.000 transportkosten voor een afgekeurde vracht aardappelen in Frankrijk. Het zijn zaken die de aardappelteler op dit moment voor zijn kiezen krijgt.
Het voorschot voor een volle vracht aardappelen bedraagt in een van de grootste pools van Nederland amper drie tientjes. Kleiner kan het bedrag niet zijn, want dat kunnen de financiële systemen niet aan. Voorlopig moet een poolteler genoegen nemen met een bedrag van €0,001 per kilo. Welke rekening zou hij daarvan kunnen betalen, vraag je je dan af.
Aan de andere kant ziet de afnemer blijkbaar op dit moment ook geen mogelijkheid om een fatsoenlijke prijs te hangen aan een waardevolle grondstof. Daarbij wreekt zich ook dat de aardappeltermijnmarkt geen rol van betekenis meer speelt. Normaal gesproken had dit instrument kunnen zorgen voor een vangnet. Door gebrek aan handel op de termijnmarkt is daarvan echter geen sprake meer.
Feit is dat de marktprijs voor vrije aardappelen nauwelijks boven nul ligt. Althans als je kijkt naar het hoofdbestanddeel vooral bestaande uit het ras Fontane. In Frankrijk en België wordt melding gemaakt van prijzen die variëren van €0,50 tot €1,50 per 100 kilo voor dit ras. Belgapom noteert deze week onveranderd op €1,50 per 100 kilo. In Nederland blijft het rond dit ras nog muisstil, vandaar dat PotatoNL nog steeds niet noteert voor het hoofdras in de fritesproductie.
Voorraden verminderen
De fritesproducenten draaien bij lange na niet op volle capaciteit. Pauzes in de verwerking duren langer om zodoende niet meer product te maken dan hoog nodig. Ze proberen allemaal om hun voorraden beetje bij beetje te verminderen. In de koelhuizen liggen overal nog dure frites, waarvan de kwaliteit eigenlijk te wensen overlaat.
Frites die voor een deel geproduceerd zijn van aardappelen die er eigenlijk niet geschikt voor waren. Maar ja, dat stamt nog uit een heel andere tijd. Een periode waarin de bomen nog in de hemel groeiden. Uit angst om de marktgroei te missen, werd alles uit de kast gehaald. Daarvan plukt de sector nu de wrange vruchten.
Coulance bij afkeuringen
Hoewel het ongekend stroperig loopt in de aardappelmarkt, zijn er ook zaken die hoopvol stemmen. In het algemeen worden contracten bijvoorbeeld goed nageleefd. Ook al wordt de afname van de aardappelen soms weken vooruitgeschoven. Er zijn wel afkeuringen, maar ook daarbij is ook wel sprake coulance. Zo is nu soms te horen van telers dat ze voor die vracht geen nieuwe aardappelen hoeven te leveren en dat ze toch de contractprijs krijgen uitbetaald.
En er zijn ook contracten afgekocht, omdat de afnemer al meer dan voldoende aardappelen heeft om in de vraag te voorzien. Ook restanten binnen een contract worden zo nu en dan afgekocht voor de afgesproken prijs, omdat afnemers geen vrachtwagen meer sturen voor een halve vracht.