Aangeboden door EQUANS
Condensdrogen of mechanisch koelen?
Condensdrogen en mechanisch koelen zijn inmiddels veel toegepaste technologieën. Hiermee kunnen gewassen langer op kwaliteit worden bewaard, met minder of zelfs zonder kiemremmers. Met hun duurzaamheid, minimale energieverbruik en natuurlijke koudemiddelen kennen beide bewaarsystemen veel gelijkenissen. Maar waarin zitten de verschillen?
Henk Tebben, bewaarspecialist bij EQUANS (voorheen ENGIE Refrigeration), legt uit: "Eerst de definities. Mechanische koeling gebeurt in een geheel gesloten bewaaromgeving. De computer meet voortdurend de temperatuur, de luchtvochtigheidsgraad en de CO2 in de bewaring en stelt de koelcapaciteit en het bewaarprogramma af op de koelvraag van het product. Daardoor zijn de verschillende fases van het bewaarproces volledig onder controle. 7°C blijft 7°C. Komt het CO2-gehalte boven een bepaalde waarde, dan zuigt het systeem dit af naar de buitenlucht. Door de stabiele condities blijven producten tot aan de zomer zo goed als vers."
"Met condensdrogen doe je feitelijk niks anders. Door de lucht in de ruimte onder het condensatiepunt te brengen, wordt vocht afgevoerd en drogen de producten. Het grote verschil met mechanisch koelen is dat de warmte die vrijkomt bij het koelproces weer nuttig gebruikt kan worden. Gekoelde lucht kan nauwelijks vocht opnemen. Daarom verwarmen we de lucht met de vrijgekomen warmte, zodat deze weer vocht kan opnemen. Is het vocht uit het product verdwenen, dan kun je de producten met condensdrogen ook nog eens verwarmen voor de bestrijding van ziektes. In dat geval gebruikt een warmtepomp de warmte die vrijkomt bij het koelproces (droogproces) om de gewassen op te warmen of op temperatuur te houden."
Droogoppervlak
Of je als teler voor de ene of de andere bewaarmethode kiest hangt dus af van of je wilt verwarmen of niet. En dat hangt weer af van je productsoort. Producten waarbij vocht kan verdampen via een groot oppervlakte, zoals peen en aardappel, hebben voldoende aan een mechanische koeling. Bij een product waarbij vocht via een klein oppervlak verdampt, moet de energiestroom op gang worden gebracht. In dat geval is condensdrogen een verstandigere keuze.
Tebben: "Neem een ui. De schil laat geen vocht vrij. De ui droogt alleen via de hals. Dat is ook een ideale plek voor schimmelvorming, de koprot. Door de temperatuur in de ruimte naar 30°C te brengen, komt de energiestroom in het product op gang en droogt de ui. Daarmee maak je het de schimmel lastiger. De energie die vrijkomt bij het drogen, gebruik je dus ook om te verwarmen. Die energie is 100% gratis, want die komt uit het product. Duurzamer kan niet." Bij producten als ui, kool, gember en knoflook past condensdrogen dus beter. Maar ook bij zoete aardappel. "Zoete aardappelen hebben 28°C nodig om te fermenteren, dus zoet te worden. De bewaring daarna vraag om 14°C, om de suikers intact te houden", aldus Tebben.
Met en zonder buitenluiken
Een andere doorslaggevende factor is het wel of niet gebruiken van buitenlucht. Hoewel beide systemen volledig zonder buitenlucht kunnen werken, kan condensdrogen ook mét buitenluiken worden toegepast. Tebben: "Wij hebben de luikbesturing zo verfijnd dat het mogelijk is om gunstige buitencondities te benutten en te combineren met de droogcapaciteit van de condensdroger. De slimme besturing kan de luiken en stuwventilatoren uiterst nauwkeurig aansturen. Wil je de buitenlucht even niet gebruiken, dan schakelt het systeem automatisch over op een gesloten omgeving. Zo heb je het beste van beide werelden."
Kiemremmers
Spelen kiemremmers en specifiek het verbod op chemische kiemremmers een rol in de keuze? "Kiemen ontstaan door temperatuurschommelingen. Bij zowel condensdrogen als mechanisch koelen kun je de CO2, luchtvochtigheid en temperatuur controleren. Dat is belangrijk voor de rust van het product en werkt als natuurlijke rem. Hierdoor treedt veel minder kiemvorming op en kun je kiemremmers sterk reduceren of zelfs elimineren. Dit maakt de systemen met name voor biologische telers zeer interessant. Wil je toch kiemremmers gebruiken, dan kun je die met een gesloten bewaring binnen houden en vervliegen ze niet."
Budget
Vaak is budget doorslaggevend bij de keuze tussen verschillende bewaarsystemen. Maar die vlieger lijkt bij deze vergelijking niet op te gaan. "Condensdrogen kan duurder zijn, maar niet altijd. Hoe groter de installatie, des te kleiner de investering per ton product. Alles draait om wat je met je product wilt doen. Om besparingen op het energieverbruik.
En op het tegengaan van kwaliteitsverliezen. De capaciteit van je ontwerp speelt ook mee. In de ideale situatie heb je capaciteit ter beschikking op het moment dat het nodig is en werk je energiezuinig wanneer dat kan. EQUANS maak die rekensom bij elke situatie opnieuw. We bieden voor elk budget een oplossing."