Agrifoto

Analyse Vezelhennep

Waarom groeit teelt van vezelhennep niet explosief?

Wie niet bekend is met de teelt van vezelhennep, kijkt raar op langs de velden in het noordoosten van Nederland. Niets blijkt minder waar, want dit gaat om de teelt van industriële hennep. Industriële hennep wordt gebruikt om zijn sterke vezels, voedingsproducten en veel andere industriële toepassingen en bloeit de laatste jaren Europees weer op.

Niet voor niets wordt de teelt van vezelhennep in verwarring gebracht met de teelt van wietplanten. Ze zijn tenslotte familie en lijken sterk op elkaar. Vezelhennep bevat nauwelijks THC (minder dan 0,2%), de stof die voor een psychoactieve werking zorgt. 

Frankrijk voorop in areaal
In vijf jaar is het areaal vezelhennep bijna verdubbeld in Europa. In 2020 stond er ruim 36.000 hectare, terwijl dat in 2015 nog geen 20.000 hectare was. Frankrijk neemt hiervan de helft voor zijn rekening. Andere landen waar relatief veel groeit zijn Italië, Roemenië, Estland en Duitsland. In Nederland zien we deze stijgende trend niet terug en daalt het areaal de laatste jaren gestaag. In 2021 stond het areaal vezelhennep in ons land op 1.703 hectare.

Dat het areaal in Europa zo sterk toeneemt, komt door het herintroduceren van de vezelhennep. Voorheen stond de teelt onder druk door een toename in het gebruik van synthetische stoffen. Vezelhennep en ook de vlasteelt waren hierdoor niet meer rendabel. Inmiddels is het tij gekeerd. Als grondstof voor de textielindustrie is hennep veel duurzamer dan katoen en andere stoffen. Deze vraag naar de hennepvezels nam de laatste jaren alleen maar toe. Ook is de veelzijdigheid van hennep niet te vergelijken. Zo worden de vezels gebruikt in constructiemateriaal, papier, voedingsmiddelen, cosmetica en CBD-olie. De laatste is in 2020 door de EU officieel toegestaan.

Teelt en productie
De teelt van vezelhennep wordt beschreven als vrij makkelijk. Zo komt het hoofdstuk onkruid in de teelt eigenlijk niet voor en kom je ziekten en plagen ook nauwelijks tegen door resistenties. Doordat het gewas erg snel dicht groeit, krijgt onkruid vrijwel geen kans tijdens de teelt. Daar komt nog eens bij dat het gewas maar weinig voedingsstoffen nodig heeft en met een minimale gift al een goede productie behaald. Een andere bijkomstigheid is dat deze plant gezien wordt als bodemverbeteraar door het uitgebreide wortelgestel. Vezelhennep staat inmiddels ook op het lijstje van duurzame akkerbouwgewassen bij de EU.

Vezelhennep wordt gezaaid in de maand april en mei en kan tot wel 4 meter hoog worden. Vanaf augustus rijden de grote oogstmachines door het perceel. Het hoofddoel van de teelt zijn het verkrijgen van de vezels met het stro, welke in Nederland de laatste jaren een gemiddelde opbrengst had tussen de 7 en 8 ton droge stro per hectare.

Lastig toepassen in bouwplan
De veelzijdigheid van vezelhennep is verassend groot, maar toch valt de teelt moeilijk in te passen in het Nederlandse bouwplan. Zeer sporadisch kom je een veld in Nederland tegen met vezelhennep tenzij je in oost-Groningen of de Veenkoloniën bent. Dat ligt zeker niet aan de teelt of de rotatie, maar wel veel andere zaken. Alleen al het oogsten van vezelhennep is zeer complex, waarbij het belangrijkste is om de vezels zo goed mogelijk van de houten kern te scheiden. Vanwege de manier van oogsten en de stugheid van de vezels is een extra bewerking nodig. Doordat de techniek zo complex is, zijn er hoge kosten aan verbonden.

Een ander nadeel en de grootste is dat de afzetmarkt heel anders werkt ten opzichte van andere gewassen, zoals die van uien of suikerbieten. Voor deze verschillende componenten van de hennepplant moet een verwerking worden gerealiseerd en vervolgens nog worden afgezet wat lastig in te richten is is op een landbouwbedrijf.

Toch stond er in 2021 maar liefst 1.703 hectare vezelhennep, waarvan meer dan 80% in het noordoosten van Nederland groeit. Dit komt doordat de verwerkende bedrijven van vezelhennep vrijwel de gehele teelt en verwerking oppakken. Zij bezitten de complexe oogstmachines en verwerking voor de juiste afzetmarkt. De boer hoeft eigenlijk niets te doen op het zaaien en een minimale bemesting na. Vervolgens vergt de teelt gedurende het seizoen vrijwel geen aandacht door de resistenties en vlotte groei van het gewas. Zodra het gewas is uitgegroeid, komen de bedrijven die de vezelhennep verwerken alles oogsten. 2 bedrijven die actief zijn in de provincie Groningen zijn HempFlax en Dunagro.

De grote uitdaging is om de teelt van vezelhennep flink op te schalen. Door de toenemende vraag van de plantaardige vezels en andere componenten liggen er zeker kansen, maar dit gaat niet direct. Daarbij ligt de grootste uitdaging bij het economische aspect in de verwerking en de afzet daarvan. De juiste machines en apparatuur zijn complex en duur, waarbij voorlopig alleen op grote schaal de vezelhennepteelt rendabel is. Voorlopig zal de teelt in Nederland niet zo explosief stijgen als in Frankrijk.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.