Aangeboden door Bayer Cropscience
'Tarwe niet voorop, maar moet wél z'n geld opleveren'
"Qua saldo is het een sluitpost. Maar het belang van tarwe is groter dan alleen het saldo." Met deze woorden geeft Freerk van der Schaar in Oudebildtzijl (Friesland) de status van wintertarwe in zijn bouwplan aan.
Met een aandeel van 40% (dit jaar door omstandigheden wat minder), houdt hij zijn bodem gezond en het bouwplan toekomstbestendig. Niettemin wil hij ook 'gewoon de maximale opbrengst dorsen'. Aan de onkruid- en ziektebestrijding worden daarom geen concessies gedaan.
Freerk van der Schaar is standvastig als het om de invulling van zijn bouwplan gaat. "Ik laat me niet zo heel gauw verleiden om meer zaaiuien te gaan telen of nog even wat extra zomertarwe in te zaaien omdat de prijzen op dit moment hoog zijn", zegt hij tijdens een gesprek aan de keukentafel, waarbij de actuele ontwikkelingen in de akkerbouw de revue passeren. "Uiteindelijk zijn de pootaardappelen hier leidend, want daar wordt onze boterham mee belegd. De andere gewassen passen daar in de huidige verhoudingen goed bij – zowel qua arbeid als qua opslagmogelijkheden. En met gemiddeld 40% tarwe houden we het bouwplan en de grond gezond en toekomstbestendig", zo vertelt de Bildtse akkerbouwer.
Die 40% tarwe wordt dit seizoen overigens voor het eerst in vele jaren niet gehaald. Vanwege een herverkaveling is het normale tarweareaal van circa 24 hectare voor de helft vervangen door graszaad. "Daarmee krijg je de bodem toch net weer iets beter op orde dan met tarwe", zo motiveert hij zijn keuze.
Streven naar maximale opbrengst
Hoewel wintertarwe qua saldo geen topper is, doet Van der Schaar er wél alles aan om de maximale opbrengst te halen. Gemiddeld ligt deze net iets onder de 10 ton per hectare – al bleef de opbrengst het afgelopen seizoen steken op iets boven de 9 ton. Over de jaren heen ziet de akkerbouwer echter een licht opgaande lijn in de tarweopbrengsten. Een precieze verklaring daarvoor heeft hij niet, al denk hij wel dat de 'toenemende ervaring als akkerbouwer' een rol hierbij speelt. Van der Schaar vertelt dat hij tot zijn veertigste bij een installatiebedrijf werkte en pas daarna volledig in het ouderlijke bedrijf is gestapt. "Voor mijn leeftijd ben ik dus nog een jonge boer en wordt ik nog elk jaar wat beter in mijn vak. Misschien dat dit net dat kleine plusje brengt", zo lacht hij.
Scherp op zaaimoment
Een belangrijk moment bij wintertarwe is het zaaitijdstip. Van der Schaar vertelt dat hij zeer scherp op de zaaiomstandigheden is – met name vanwege de kans op verslemping, vooral op de lichtere perceelsdelen tegen de dijk. "Vanaf eind september hou ik de situatie in de gaten. Wanneer de grond voldoende droog is, wacht ik niet meer en ga ik zaaien. Als je zo'n gelegenheid laat lopen, dan word je daar vrijwel altijd op afgestraft in de opbrengst", zo is zijn ervaring. Zo was er afgelopen herfst eerst het plan om de tarwe zonder te ploegen in te zaaien, zodat de aardappelopslag bovenop bleef liggen en kon bevriezen. Maar omdat de grond begin oktober niet droog genoeg was, besloot hij toch maar te ploegen. "Achteraf bezien is dit een goede beslissing geweest. De tarwe staat er nu prima op en de achtergebleven aardappelen heb ik na zo'n zachte winter toch liever onderin de voor liggen dan bovenop het land."
Rassenkeuze & onkruidbestrijding
Bij de rassenkeuze heeft Van der Schaar een duidelijke voorkeur voor robuuste en bewezen rassen. Dit jaar zijn dat Talent en Extase. Belangrijk hierbij is ook het advies van zijn vaste toeleverancier, George Pars Graanhandel B.V.. "Zij weten het beste welke rassen goed presteren in dit gebied en welke zich de afgelopen jaren bewezen hebben."
Voor wat betreft de onkruiden zijn ereprijs en kamille de twee belangrijkste lastposten. Daarnaast komt er op een enkele plek nog wat duist voor; volgens Van der Schaar een erfenis van jarenlange teelt van rietzwenkgras onder tarwe. "Inmiddels zijn we daar al een aantal jaren vanaf gestapt en hebben we duist weer goed onder controle gekregen. Daardoor kunnen we de onkruiden nu prima de baas met alleen een voorjaarbespuiting", zo vat hij de situatie samen.
Vaste strategie bij ziektebestrijding
Bij de ziektebestrijding kiest de akkerbouwer liefst voor een vaste strategie met middelen die zich in de praktijk bewezen hebben. Het afgelopen seizoen waren dat Elatus® Era op T1 en Ascra Xpro op T2. Van der Schaar erkent dat toeleverancier Pars een belangrijke stem heeft bij de uiteindelijke middelenkeuze, maar dat neemt niet weg dat hij zich ook in de middelen verdiept en dat hij er een goed gevoel bij moet hebben. "Zekerheid en continuïteit wegen zwaar voor mij. Daarom kies ik net iets eerder voor bewezen middelen dan voor nieuwe middelen – die op papier misschien een fractie beter zijn, maar in de praktijk nog minder hebben laten zien wat ze waard zijn", zegt hij. Verder wil de akkerbouwer tijdens het groeiseizoen vooral met z'n pootgoed bezig zijn. "Wanneer ik dan nog dagelijks met mijn hoofd bij de tarwe zou zijn, dan doe ik iets niet goed. Eén afkeuring bij pootgoed kun je namelijk gelijkstellen aan minimaal vijf tarwesaldo's", zo verduidelijkt hij nog maar eens.
Luxe van twee veldspuiten
Voor het spuitwerk beschikt Van der Schaar over twee veldspuiten: een wat oudere gedragen spuit - die specifiek voor de uienteelt is gereserveerd - en een getrokken versie met een Wingssprayer erop. "Het is misschien een wat luxe situatie, maar het is ook wel heel erg gemakkelijk. Zodra het goed weer is, kan ik meteen het land op. Daardoor ben ik in m'n eentje toch behoorlijk slagvaardig", zo vertelt de akkerbouwer. Hoewel de Wingssprayer behalve voor z'n hoge driftreductie ook is aangeschaft om wat op middelen te kunnen besparen, is hij daar vooralsnog voorzichtig mee. "Op dit moment blijft het vooral bij het naar beneden afronden van doseringen. En in droge jaren durf ik er ook nog wel 10% tot 15% af te halen. Maar ik heb ook geleerd om vast te houden aan bewezen strategieën: experimenteren met doseringen kan ook een hoop schade aanrichten en veel kilo's kosten. Dan werk ik toch liever met kleine stapjes tegelijk", zo besluit hij.
Elatus® Era is een geregistreerd handelsmerk van Syngenta
